Khuya 3-9, Tổng thống Nga Vladimir Putin lên chuyên cơ rời Bắc Kinh, kết thúc chuyến thăm và làm việc kéo dài 4 ngày tại Trung Quốc với lịch trình dày đặc và thu được nhiều kết quả đáng kể.
4 ngày ông Putin ‘phá vỡ mọi tiêu chuẩn’ về cường độ làm việc
Theo hãng thông tấn TASS, 4 ngày ông Putin thăm Trung Quốc đã “trở thành một cuộc marathon ngoại giao thực sự đối với nhà lãnh đạo Nga”. Đây là chuyến công du nước ngoài dài nhất kể từ khi ông Putin trở lại vị trí người đứng đầu Điện Kremlin hồi năm 2014.
Ông Putin đã dành 2 ngày (31-8 và 1-9) tại TP Thiên Tân, dự Hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) trước khi di chuyển tới thủ đô Bắc Kinh ngày 2-9, tham dự lễ kỷ niệm 80 năm chiến thắng phát xít trong Thế chiến thứ hai vào ngày 3-9.
Ông Putin đã có các cuộc tiếp xúc song phương với lãnh đạo 15 quốc gia và còn tham gia 2 cuộc gặp ba bên Trung Quốc-Nga-Mông Cổ, Trung Quốc-Nga-Ấn Độ.
Theo TASS, ông Putin đã có chương trình nghị sự bao trùm. Bên cạnh chương trình nghị sự chung của SCO và hợp tác song phương Nga-Trung, ông Putin đã thảo luận với các đối tác nhiều vấn đề như giải quyết cuộc xung đột ở Ukraine, tình hình tại Trung Đông và Nam Caucasus, cũng như các hoạt động hợp tác với Triều Tiên, Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ, Iran, Việt Nam,…
Chuyến thăm Trung Quốc của ông Putin kết thúc bằng cuộc họp báo kéo dài 50 phút tại Bắc Kinh tối 3-9. Sau cuộc họp báo, ông Putin đã lên máy bay tới TP Vladivostok (Nga) dự Diễn đàn Kinh tế phương Đông lần thứ 10.
Tổng số giờ làm việc của ông Putin với phái đoàn các nước là 48 giờ. TASS nhận định rằng đây là khối lượng công việc ngoại giao mà một nhà lãnh đạo quốc tế thường phải hoàn tất trong 1 tuần.
“Sức mạnh Siberia-2” củng cố quan hệ Nga-Trung
Cuộc gặp ngày 2-9 tại Bắc Kinh là lần thứ 2 trong chưa đầy 4 tháng ông Putin và ông Tập gặp nhau. Ngày 9-5, ông Tập đã tới Moscow tham gia lễ duyệt binh kỷ niệm 80 Ngày Chiến thắng trước phát xít Đức trong Thế chiến thứ hai.
Ngay ngày 31-8, truyền thông Trung Quốc đã gọi chuyến thăm của ông Putin tới Trung Quốc lần này là “lịch sử”, có thể mở ra một “thời kỳ hoàng kim” cho quan hệ Nga-Trung và “mang lại sự ổn định và trí tuệ phương Đông cho thế giới đầy biến động của chúng ta”.
Trưởng khoa Nghiên cứu hợp tác đa phương và khu vực tại Viện Nga, Đông Âu và Trung Á (Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Trung Quốc) - bà Lý Dũng Tuệ tin rằng chuyến thăm của ông Putin “nhằm nâng cao toàn diện về tầm cao, quy mô và tính bền vững của quan hệ Trung-Nga” và chứng minh “sự trưởng thành” của mối quan hệ này.
Kết quả hội đàm song phương Nga-Trung là hơn 20 thoả thuận đã được ký kết, trong đó có bản ghi nhớ về việc xây dựng đường ống dẫn khí đốt “Sức mạnh Siberia-2” – vốn được Moscow quảng bá là dự án “lớn nhất thế giới” trong ngành khí đốt.
Đường ống này sẽ vận chuyển khí đốt từ khu vực phía tây Siberia (Nga) qua Mông Cổ đến miền bắc Trung Quốc có với công suất 50 tỉ m3 mỗi năm. Nhánh đường ống qua Mông Cổ được gọi là “Liên minh phương Đông” còn cung cấp trực tiếp khí đốt cho khách hàng là Ulanbaatar.
Cùng với đường ống “Sức mạnh Siberia-1”, dự án mới có thể giúp dòng chảy khí đốt từ Nga sang Trung Quốc và Mông Cổ tiệm cận mức khí đốt mà Nga đã bán cho châu Âu trước năm 2022, giúp Moscow bù đắp cho sự gián đoạn giao thương khí đốt với phương Tây.
SCO – diễn đàn hợp tác đa phương quan trọng của Nga
Tại Hội nghị thượng đỉnh SCO mở rộng, ông Tập đã phát biểu ủng hộ việc hình thành một hệ thống quản trị toàn cầu mới, hiệu quả hơn. Ông Putin cũng ủng hộ sáng kiến do chủ tịch Trung Quốc đề xuất, nhấn mạnh rằng SCO có thể đóng vai trò chủ đạo trong việc hình thành một hệ thống “công bằng và bình đẳng hơn”.
Cuối hội nghị thượng đỉnh, nguyên thủ các quốc gia SCO đã ký kết và thông qua 20 văn kiện quan trọng, trong đó có “Tuyên bố Thiên Tân” và “Chiến lược phát triển SCO đến năm 2035”.
Ông Putin nhấn mạnh rằng “Tuyên bố Thiên Tân” phản ánh những cách tiếp cận chung “về các vấn đề cấp bách của chương trình nghị sự toàn cầu và khu vực”, trong khi “Chiến lược phát triển SCO đến năm 2035” xác định trước các lĩnh vực hoạt động chính của SCO về chính trị, kinh tế, an ninh và nhân đạo.
Bên lề hội nghị, ông Putin đã gặp gỡ lãnh đạo nhiều quốc gia đối tác, thảo luận về việc duy trì ổn định thương mại thế giới, các vấn đề khu vực, quan hệ song phương và giải quyết cuộc khủng hoảng Ukraine.
2 cuộc gặp trên xe Aurus làm dậy sóng giới quan sát quốc tế
Trong 4 ngày ông Putin thăm Trung Quốc, truyền thông quốc tế đặc biệt quan tâm tới 2 cuộc hội đàm của nhà lãnh đạo Nga với Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi và với lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un, gồm cả các cuộc gặp diễn ra trên chiếc limousine bọc thép Aurus của ông Putin.
Theo tờ The New York Times, cả 2 cuộc gặp của ông Putin với ông Modi và ông Kim trên chiếc Aurus đều được Điện Kremlin tích cực thúc đẩy, trở thành minh chứng cho các nỗ lực ngoại giao cá nhân của ông Putin ngay tại Trung Quốc.
Ngày 1-9 tại Thiên Tân, ông Putin và ông Modi đã trao đổi trực tiếp với nhau trong gần 1 giờ trên chiếc Aurus trước khi tiến hành hội đàm song phương. Theo nhà báo Pavel Zarubin của kênh Rossiya 1, lời mời ông Modi lên chiếc Aurus được quyết định chỉ vài phút trước đó.
Tuy nhiên, cuộc gặp trên chiếc limousine đã trở thành biểu tượng cho sự đoàn kết giữa 2 nhà lãnh đạo, phát đi thông điệp về sự chào đón nồng nhiệt dành cho ông Putin trên trường quốc tế, bất chấp các nỗ lực cô lập của phương Tây liên quan chiến sự ở Ukraine, theo tờ The New York Times.
Cuộc trao đổi giữa ông Putin và ông Kim trên chiếc Aurus diễn ra hôm 3-9 tại Bắc Kinh. Không có nhiều thông tin chi tiết được công bố liên quan cuộc gặp này, cũng như cuộc hội đàm song phương sau đó giữa phái đoàn 2 nước.
Ngoài ra, ông Putin còn gặp lãnh đạo của các đối tác quan trọng ở Trung Đông (Thổ Nhĩ Kỳ, Iran), không gian hậu Xô viết (Belarus, Kazakhstan, Armenia, Tajikistan, Uzberkistan), Đông Nam Á (Việt Nam, Indonesia).
Ông Putin còn gặp lãnh đạo của Pakistan và Slovakia – quốc gia châu Âu duy nhất mời tới Bắc Kinh lần này.
Trong cuộc họp báo tổng kết 4 ngày ông Putin thăm Trung Quốc, nhà lãnh đạo Nga nhấn mạnh rằng Moscow có thể không phản đối việc Ukraine gia nhập Liên minh châu Âu (EU) nhưng Kiev không được gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).
Ông Putin cũng bày tỏ sẵn sàng gặp Tổng thống Ukraine - ông Volodymyr Zelensky nhưng vẫn đặt dấu hỏi về tính chính danh của ông Zelensky.
