Huyện miền núi Phước Sơn được ví như thủ phủ vàng của tỉnh Quảng Nam. Ngoài những doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực khai thác khoáng sản, người dân nơi này cũng gắn bó với nghề làm vàng.
Mùa nắng nóng, các con sông ở huyện Phước Sơn cạn nước, đây là dịp để người dân đổ xuống sông tìm vàng.
Sông Trường chảy qua xã Phước Hiệp (huyện Phước Sơn) nằm dưới chân đập thuỷ điện Đăk Mi 4C. Khi thuỷ điện đóng nước, dòng sông cạn trơ đáy, người dân tranh thủ khoảng thời gian này để ra sông xúc cát tìm vàng cho đến khi thuỷ điện mở nước trở lại.
Ông Trần Văn Ba (xã Quế Lưu, huyện Hiệp Đức), cho hay nghề chính của ông là làm nông. Thời điểm này, mùa màng đã xong nên ông cùng người quen mang theo dụng cụ ra sông tìm vàng.
“Cứ nghe họ nói chỗ này có vàng thì mình đi làm, nếu không có thì mình sẽ di chuyển theo người dân địa phương đi tới chỗ khác” - ông Ba nói.
Đi cùng ông Ba, ông Nguyễn Văn Bốn (ngụ xã Quế Lưu) cho hay thời điểm này giá vàng tăng cao. Nếu may mắn tìm thấy vàng nhiều sẽ mang lại thu nhập kha khá, hi vọng kiếm được 5-6 ly (10 ly = 1 phân vàng) thì coi như đã đạt ngày công.
Ông Bốn cho phần đất đá lẫn vàng sau khi lọc từ máng vào mâm hình nón để tiếp tục lọc lấy vàng.
“Một người xúc đất dưới đáy sông cho vào máng, múc nước rửa trôi đất đá. Do vàng nặng hơn nên đọng lại kèm một ít đất đá mịn màu đen dưới đáy máng. Sau đó, tiếp tục lấy thứ đọng lại trên máng cho vào mâm gang có đáy nhọn để rửa trôi thêm lần nữa để lấy vàng” - ông Bốn nói.
Nhiều em nhỏ theo chân ba mẹ đến sông Trường để phụ giúp làm vàng, kiếm thêm thu nhập.
Phần ít đất đá đọng lại trên mâm hình nón. Người dân sẽ dồn nhiều lần đất như này mới tìm được vài ly vàng.
Những đóm màu vàng li ti trong chén sứ. Đây là thành quả sau nhiều giờ xuống sông tìm vàng của người dân huyện miền núi Hiệp Đức, Phước Sơn.
Khi còn lại vàng cám và ít đất đá, người dân bỏ vào chén để mang về nhà tiếp tục những công đoạn tiếp theo để tinh chế ra vàng, bán lấy tiền.
Vợ chồng anh Hồ Văn Long và chị Hồ Thị Nhưn (40 tuổi, ngụ xã Phước Hiệp, huyện Phước Sơn) dắt theo các con xuống sông tìm vàng. Cứ dồn thành quả khoảng 7-10 ngày, anh chị mang đi bán lấy tiền trang trải cuộc sống, cho các con ăn học.
