Dương Quốc Định quan niệm: “Chụp ảnh khỏa thân chính là khám phá, ngợi ca và tôn vinh vẻ đẹp thuần khiết của người phụ nữ”.
Nghệ sĩ nhiếp ảnh Dương Quốc Định nổi tiếng về nude art từ đầu những năm 2000. Anh đã đoạt trên 30 giải quốc tế về nude art với những bộ sưu tập đồ sộ ảnh khỏa thân nghệ thuật. Anh cũng là người có ảnh nude được trưng bày tại một triển lãm sớm nhất Việt Nam: Đó là Triển lãm nghệ thuật nhiếp ảnh năm 2006 tại Văn miếu Trấn Biên (Biên Hòa, Đồng Nai).
“Tác phẩm của tôi vẫn được cộng đồng thưởng lãm”
. Pháp Luật TP.HCM:Anh vốn là một họa sĩ xuất thân từ trường mỹ thuật, động cơ nào đưa đẩy anh sang nhiếp ảnh? Đặc biệt lại chuyên chụp ảnh khỏa thân nghệ thuật - một bộ môn nghệ thuật mà xã hội vẫn còn nhiều định kiến?
+ Nghệ sĩ nhiếp ảnh Dương Quốc Định: Nhiếp ảnh với tôi như là cây cọ để vẽ vậy! Tôi nhận thấy nhiếp ảnh có những tính ưu việt mà hội họa bị giới hạn. Nhiếp ảnh giúp tôi phát triển ý tưởng và thỏa sức sáng tạo, nhất là sự chân thật của cảm xúc và ánh sáng. Thế là tôi đem kỹ năng của hội họa vào nhiếp ảnh, cộng thêm sự hỗ trợ của công nghệ số, phần mềm chỉnh sửa photoshop đã giúp tôi hoàn thiện hơn. Nhất là nude vốn là sở trường của tôi trong bao năm tháng theo hội họa! Còn về chuyện định kiến của xã hội. đó là chuyện tất yếu của một quốc gia đang hòa nhập. Huống hồ Việt Nam vốn là một nước chịu ảnh hưởng văn hóa phong kiến Khổng Mạnh. Nhưng tôi làm nghệ thuật là làm theo cái cảm xúc chân thật thôi.
Nói thật ra thì bao năm nay hầu hết tác phẩm nude art của tôi vẫn được cộng đồng thưởng lãm, báo chí trong, ngoài nước đăng tải và viết về nó. Chỉ là chưa có một cuộc triển lãm chính thống đúng nghĩa tại nước ta mà thôi. Đã hơn tám năm tôi tạm rời khỏi sân chơi thi cử hội hè của nhiếp ảnh nhưng tôi cũng đã có hàng trăm giải thưởng về nhiếp ảnh lớn nhỏ trong, ngoài nước mà phần lớn là nude art!
. Trong khi nhiều nhà nhiếp ảnh chụp ảnh khỏa thân với người mẫu thường là những người nổi tiếng trong giới showbiz, còn người mẫu của anh hầu hết không ở trong giới này. Đó là cố ý của anh tìm nét đẹp trong những con người bình thường hay vì điều kiện của những người mẫu nổi tiếng quá khó khăn nên anh không thích?
+ Với tôi, ai không quan trọng. Quan trọng là bản chất và hình thể của người mẫu có thích hợp và tương đồng với ý tưởng của tôi hay không. Tôi bị mang tiếng là người khó khăn và cầu toàn trong sáng tác và chọn người mẫu. Trong hàng ngàn tác phẩm nude art đã công bố của tôi chỉ gói gọn trong 10 người mẫu chính thức, vì mỗi năm tôi chỉ chọn và đầu tư sáng tác duy nhất một người mẫu.
Các tác phẩm của Dương Quốc Định thường có xu hướng gần gũi thiên nhiên. (Ảnh do nhân vật cung cấp)
Thể loại nude art thế giới đã xem là bình thường
. Nhiếp ảnh nghệ thuật vốn là anh em với hội họa, thế nhưng trong khi hội họa lâu nay khá thoải mái với tranh khỏa thân thì nhiếp ảnh nghệ thuật (nghệ thuật đích thực) dù đã là thời @ vẫn còn bị xã hội định kiến, ít nhất cũng còn khá dè dặt đối với việc triển lãm ảnh nude. Anh có ý kiến gì về chuyện “bất công” này?
+ Theo tôi, phải có đủ bản lãnh để đưa tác phẩm vào đời sống - ở đây là thể loại nude art mà thế giới đã xem là bình thường. Bởi tuy không cấm nhưng cứ né tránh, vô hình trung lại thả nổi cho nó tự phát triển. Chỉ thỉnh thoảng có một số bài báo viết về nude art nhưng viết “một cách an toàn” thì mãi mãi nó vẫn là vấn đề nhạy cảm, làm cho công chúng không thể phân biệt đâu là phản cảm, đâu là nghệ thuật đích thực. Một bức ảnh khỏa thân nghệ thuật hoàn toàn khác một tấm ảnh không che đậy.
. Trong một số tác phẩm nude art của anh tôi thấy có cả body painting trên cơ thể người mẫu tuyệt đẹp, có phải chính anh vẽ? Body painting là một xu hướng nghệ thuật đương đại hiện rất được hâm mộ trên thế giới nhưng ở Việt Nam hầu như còn xa lạ?
+ Đương nhiên là tôi vẽ rồi, vì tôi là họa sĩ trước khi cầm máy ảnh mà! Đây là bộ môn mà trong đó phát huy cả hai sở trường của tôi là hội họa và nhiếp ảnh. Tuy body painting là một bộ môn nghệ thuật độc lập nhưng nếu biết kết hợp nó trong nhiếp ảnh thì sẽ rất tuyệt vời.
Chỉ nhìn vào tranh là biết của họa sĩ nào
. Trong nhiều tác phẩm nude art của anh, người mẫu thường được anh cho kết hợp hài hòa với thiên nhiên: Thường là các thiếu nữ bồng bềnh trong nước hay tạo dáng với cỏ cây, hoa lá, kể cả động vật như trăn... Anh muốn nói gì với người thưởng ngoạn?
+ Đó chỉ là phương pháp tạo hình kết hợp mà tùy theo khả năng của từng tác giả chọn để tạo ra một sự khác biệt! Nếu trong hội họa gọi là bút pháp, chỉ nhìn vào biết là tranh của họa sĩ nào thì nghệ thuật nhiếp ảnh cũng có cái thủ pháp riêng được hình hành trong nhiều năm tháng lao động sáng tác, chỉ cần nhìn hình của một thể loại, người thưởng lãm sẽ nhận ra tác giả là ai. Còn kết hợp với gì không quan trọng. Quan trọng là sự kết hợp ấy có thật sự hài hòa, hỗ trợ làm tăng thêm giá trị cho tác phẩm hay thông điệp mà tác giả gửi gắm vào tác phẩm.
. Xin hỏi một câu khá tế nhị: Có khi nào anh cảm thấy rung động và bị hấp dẫn trước cơ thể tuyệt đẹp của người phụ nữ phơi bày trước mắt anh?
+ Nhiều người cũng hỏi thế! Nếu nói không thì quả là dối lòng mất rồi, bởi nếu không rung động thì lấy đâu ra cảm xúc để sáng tác? Và hơn thế nữa, tôi rất yêu cơ thể của phụ nữ! Với tôi, một thứ “tình yêu” là cách gọi không thể khác hơn với phụ nữ qua những người mẫu. Chính vì rất “yêu” họ mà tôi có sự trân trọng cần thiết để tôn vinh vẻ đẹp của họ qua tác phẩm của mình, chứ đừng nhầm với “tình yêu sở hữu” như thường tình. Quan trọng nữa là anh có chuyển hóa sự rung động đó thành năng lượng tích cực thăng hoa cùng cảm xúc, với mục đích cuối cùng là đưa tác phẩm ấy chia sẻ đến cộng đồng thưởng lãm một vẻ đẹp hướng thượng. Dĩ nhiên rất cần một quá trình dài trải nghiệm và làm chủ cảm xúc của tác giả.
. Anh có bán các tác phẩm nude art? Nếu bán, người mẫu có được chia phần trăm như tác giả bài thơ được chia tác quyền bài hát phổ nhạc từ bài thơ ấy?
+ Với tôi, người mẫu là ân nhân! Bởi có họ mới có tôi hôm nay. Nhưng cho đến nay, tôi chủ yếu bán ảnh hoa sen để sống, còn ảnh nude thì thiên hạ và các phòng vẽ cả nước vô tư lấy từ trên mạng rồi vẽ lại bán mà chưa có một lời xin phép hay liên hệ với tác giả! Tôi hy vọng một này nào đó tất cả tác phẩm nude art của tôi được công bố chính thức, được bán đem lại thu nhập thì dĩ nhiên tôi sẽ thực hiện các điều khoản về quyền lợi cũng như đồng sở hữu bản quyền với người mẫu trước khi bấm máy. Sẽ rất vui và hạnh phúc nếu những tác phẩm ấy đem lại nguồn thu cho cuộc sống người trong ảnh, ngoài những giá trị tinh thần mà tôi chụp và lưu giữ lại vẻ đẹp một thời cho họ qua những tác phẩm nude art của mình.
. Xin cám ơn anh về cuộc trò chuyện này.
