Ngày 26-9, phiên xử vụ 12 bị cáo buôn bán thuốc chống ung thư giả tại Công ty cổ phần VN Pharma bắt đầu với phần tranh luận.
Đại diện VKS sau phần luận tội đã đề nghị HĐXX phạt Nguyễn Minh Hùng (cựu chủ tịch, tổng giám đốc VN Pharma) 18-19 năm tù, Võ Mạnh Cường (cựu giám đốc Công ty TNHH Thương mại Hàng hải quốc tế H&C) 20 năm tù về tội buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, theo khoản 4 Điều 157 BLHS 1999.
Cùng tội danh và khung hình phạt này, 10 bị cáo còn lại bị VKS đề nghị tòa xử phạt 3-13 năm tù.
VKS: Đây là thuốc giả!
VKS cho rằng kết quả thẩm vấn công khai tại tòa và hồ sơ vụ án đã làm rõ hành vi phạm tội của các bị cáo. Từ giữa năm 2013, tin tưởng Cường, Hùng đã đặt 9.300 hộp thuốc H-Capita. Sau đó Hùng, Cường và đồng phạm đã làm giả hàng loạt tài liệu như giấy chứng nhận lưu hành tự do (FSC); giấy chứng nhận thực hành tốt sản xuất thuốc (GMP) của Canada; hợp đồng mua bán, các phụ lục hợp đồng mua bán với Công ty Austin Hong Kong và các chứng từ giả để nhập khẩu 9.300 hộp thuốc H-Capita 500 mg Caplet chữa bệnh ung thư giả vào Việt Nam với mục đích bán kiếm lời.
Quá trình điều tra xác định được lô thuốc H-Capita do Công ty VN Pharma nhập khẩu không có nguồn gốc sản xuất tại Canada. Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng Bộ Khoa học và Công nghệ xác định: Mã số, mã vạch in trên vỏ hộp thuốc H-Capita không được đăng ký bởi quốc gia nào. Cảnh sát Canada xác định Công ty Helix không được cơ quan chức năng cấp giấy phép hoạt động về dược…
Đại diện VKS bác bỏ quan điểm cho rằng H-Capita là “thuốc kém chất lượng, không phải thuốc giả”. Bởi quy định hàng giả gồm thuốc chữa bệnh cho người nhưng không đúng hàm lượng đã đăng ký. Theo đó, H-Capita được xác định không phải của Công ty Helix Canada sản xuất, không rõ nguồn gốc xuất xứ nên thuốc này là giả.
Từ đó VKS khẳng định: “Lô thuốc H-Capita không chỉ giả về nguồn gốc xuất xứ mà giả cả về chất lượng. Bởi Công ty Helix Canada không có thật, không có tiêu chuẩn đã đăng ký. Tiêu chuẩn thuốc này do các bị cáo thuê người viết”.
Các bị cáo đang nghe đại diện VKS luận tội, đề nghị mức án tại phiên tòa chiều 26-9. Ảnh: HOÀNG GIANG
“Hậu quả đặc biệt nghiêm trọng”
Theo VKS, trị giá lô thuốc là 251.100 USD, quy đổi hơn 5,3 tỉ đồng; được nâng khống thêm giá mua là 320.850 USD, quy đổi 6,8 tỉ đồng; tổng cộng 571.950 USD, quy đổi 12 tỉ đồng.
Số tiền nâng giá thuốc được chuyển vào hai tài khoản dịch vụ chuyển tiền ở nước ngoài của Công ty Auspicious Keen Limited và Công ty Sigma Holding Corp… Toàn bộ lô thuốc H-Capita nêu trên sau khi nhập khẩu vào Việt Nam đã bị phát hiện, thu giữ nên thiệt hại thực tế của Công ty VN Pharma hơn sáu tỉ đồng.
Đây là khoản thu lợi bất chính của các bị cáo ngay trong giai đoạn mua thuốc. Bởi khi nhập khẩu, các bị cáo đã khai báo giá thuốc nhập khẩu là 75 USD/hộp và nộp thuế nhập khẩu theo giá này, đồng thời kết quả đấu thầu lô thuốc cung cấp vào các bệnh viện có giá là 31.000 đồng/viên (chênh lệch khoảng 12.000 đồng/viên so với giá mua thực tế và tiền thuế nhập khẩu).
Đại diện VKS nhấn mạnh bên cạnh hậu quả vật chất là bị cáo đã hưởng lợi 99.000 USD còn có hậu quả phi vật chất là khi lô thuốc H-Capita đã qua đấu thầu, chuẩn bị đưa ra thị trường tiêu thụ. Trước đó các bị cáo xin cấp phép nhập lô thuốc với số lượng rất lớn và đây là lô thuốc đầu tiên đưa về Việt Nam. Hậu quả do hành vi của các bị cáo gây ra là đặc biệt nghiêm trọng.
VKS lý giải việc truy tố khung hình phạt nặng
Đại diện VKS nhận định: “Các bị cáo là những người có trình độ chuyên môn nhưng đã làm giả hồ sơ thuốc để trục lợi. Quy mô việc nhập thuốc giả là vô cùng lớn. Thuốc giả được Cục Quản lý dược cấp phép nhập 9.300 hộp và đã trúng thầu vào bệnh viện lớn. Thuốc giả không cứu được người bệnh mà còn vô hiệu hóa các phương pháp chữa bệnh khác. Hậu quả gây ra là đặc biệt nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sự quản lý của Nhà nước trong lĩnh vực y tế, bị dư luận lên án gay gắt…”.
Theo VKS, đánh giá về hậu quả đặc biệt nghiêm trọng các bị cáo gây ra giữa cơ quan điều tra và VKS là như nhau. Tuy nhiên, CQĐT chỉ đề nghị truy tố khoản 2, còn VKS quyết định truy tố khoản 4 là không sai về tố tụng. Vì VKS là cơ quan quyết định truy tố.
Cũng theo VKS, vai trò, tính chất, mức độ của từng bị cáo đã được cơ quan chức năng làm rõ. Qua đó Hùng và Cường giữ vai trò chủ mưu, cầm đầu, cùng các bị cáo còn lại là đồng phạm thực hành tích cực.
Bị cáo Hùng có nhiều năm kinh doanh lĩnh vực thuốc, biết thuốc H-Capita không rõ nguồn gốc nhưng cố tình thực hiện hành vi phạm tội, chỉ đạo cấp dưới làm giả hồ sơ nhập khẩu. Ngoài việc làm giả các tài liệu để được nhập khẩu thuốc, bị cáo còn chỉ đạo cấp dưới nâng khống giá thuốc và sử dụng tiền nâng khống để ngoài sổ sách chi cho hoạt động bán thuốc.
VKS phân tích toàn bộ lô thuốc H-Capita khi nhập về đã bị phát hiện, thu giữ, chưa lưu hành. Tuy nhiên, hành vi của các bị cáo là đặc biệt nghiêm trọng. Khi sự việc bị phát hiện, các bị cáo còn thủ tiêu con dấu nên cần xử lý nghiêm…
Đối với bị cáo Cường, VKS xác định vì mục đích lợi nhuận đã cùng Hùng thực hiện hàng loạt sai phạm. Tại tòa, hầu hết bị cáo đều thừa nhận hành vi phạm tội, riêng Cường không nên cần xử phạt nghiêm khắc hơn.
VKS cũng yêu cầu cơ quan điều tra tiếp tục làm rõ các hành vi khác của Công ty VN Pharma và những người liên quan, trách nhiệm của một số cá nhân Cục Quản lý dược (Bộ Y tế)... để xử lý trong giai đoạn tiếp theo của vụ án.
