Bộ Tư pháp đang soạn thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định 123/2013 của Chính phủ (quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Luật sư (LS)). Đáng chú ý, dự thảo đã bổ sung nhiều quy định nhằm nâng cao chất lượng của đội ngũ LS cũng như trách nhiệm của LS trong việc xây dựng hình ảnh, uy tín nghề nghiệp.
Không ưu ái với thẩm phán bị cách chức
Theo Bộ Tư pháp, nguyên nhân dẫn đến việc phải sửa đổi nghị định trên là do tổ chức và hoạt động của LS thời gian qua có vướng mắc, bất cập. Cụ thể, tiêu chuẩn, chất lượng đầu vào của đội ngũ LS chưa đồng đều. Đặc biệt là tiêu chuẩn liên quan đến ý thức tuân thủ hiến pháp, pháp luật và tiêu chuẩn có phẩm chất đạo đức tốt. Luật LS đã quy định tiêu chuẩn về chuyên môn để trở thành LS nhưng chưa quy định cụ thể về các tiêu chuẩn liên quan đến phẩm chất đạo đức, tuân thủ pháp luật để hành nghề LS.
Một trong những điểm mới đáng chú ý của dự thảo là bổ sung quy định chi tiết hóa những trường hợp bị coi là không đáp ứng đủ tiêu chuẩn tuân thủ hiến pháp, pháp luật và tiêu chuẩn có phẩm chất đạo đức tốt.
Theo đó người đã từng có hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến tính trung thực hoặc vi phạm pháp luật mà bị xử lý kỷ luật từ hai lần trở lên, hoặc bị xử lý kỷ luật do có hành vi liên quan đến tư tưởng, nhận thức chính trị thì không đủ tiêu chuẩn về tuân thủ hiến pháp, pháp luật và có phẩm chất đạo đức tốt để làm LS.
Dự thảo đề ra tiêu chuẩn về tuân thủ hiến pháp, pháp luật, phẩm chất đạo đức của người hành nghề luật sư. Ảnh minh họa: T.TÙNG
Người đã bị xử lý kỷ luật, bị xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp, hoặc bị kết án về tội phạm do vô ý, hoặc tội phạm ít nghiêm trọng do cố ý sau khi hết thời hạn chấm dứt hiệu lực của quyết định kỷ luật, quyết định xử phạt hành chính hoặc được xóa án tích, nếu có đề nghị cấp chứng chỉ hành nghề LS thì phải đáp ứng đủ hai điều kiện.
Thứ nhất, có văn bản giải trình về quá trình phấn đấu, rèn luyện của mình về việc tuân thủ hiến pháp, pháp luật.
Thứ hai, có phẩm chất đạo đức tốt sau khi bị xử lý. Cụ thể là được xác nhận bằng văn bản của cơ quan đã từng công tác, Sở Tư pháp, Đoàn LS nơi cư trú, công an địa phương nơi cư trú về quá trình phấn đấu, rèn luyện...
Ngoài ra, dự thảo cũng bổ sung quy định, đối với người bị cách chức thẩm phán, kiểm sát viên; người bị tước danh hiệu công an nhân dân, tước quân hàm sĩ quan quân đội nhân dân thì không đủ tiêu chuẩn được miễn đào tạo nghề LS và miễn, giảm thời gian tập sự hành nghề LS.
Phải phát ngôn chuẩn mực
Nhằm nâng cao trách nhiệm của LS trong việc giữ gìn uy tín, đạo đức nghề nghiệp, dự thảo đã luật hóa một số quy tắc đạo đức, ứng xử của nghề LS. Đó là LS, tổ chức hành nghề LS, tổ chức xã hội-nghề nghiệp của LS phải có trách nhiệm xây dựng hình ảnh, uy tín của nghề. Các chủ thể này phải ứng xử và phát ngôn trên phương tiện thông tin đại chúng, trang mạng xã hội theo đúng nguyên tắc hành nghề LS, quy tắc đạo đức và ứng xử nghề nghiệp của LS.
LS không được nhận và thực hiện vụ việc với mục đích trái pháp luật, trái nguyên tắc hành nghề LS. LS không được tập trung, lôi kéo, kích động người khác nhằm gây rối trật tự công cộng hoặc nhằm thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật.
LS cũng không được ứng xử và phát ngôn trên phương tiện thông tin đại chúng, trang mạng xã hội, với các cơ quan, tổ chức, cá nhân khác gây ảnh hưởng đến hình ảnh, uy tín nghề LS, phương hại đến hoạt động của các cơ quan, tổ chức khác.
Theo dự thảo, trường hợp LS có hành vi vi phạm những quy định trên, vi phạm Điều 5 (nguyên tắc hành nghề luật sư) và Điều 9 (các hành vi bị nghiêm cấm) của Luật LS thì sẽ bị coi là không còn đáp ứng đủ tiêu chuẩn về tuân thủ hiến pháp, pháp luật, có phẩm chất đạo đức tốt và bị thu hồi chứng chỉ hành nghề LS.
Số luật sư vi phạm đang tăng Theo Bộ Tư pháp, thực tế có người đã từng vi phạm pháp luật và bị xử lý kỷ luật, xử lý vi phạm nhiều lần, thậm chí bị tước quân hàm, quân hiệu, cách chức chức danh thẩm phán, kiểm sát viên, điều tra viên do vi phạm nghiêm trọng quy định của ngành, vi phạm có tính chất hệ thống quy định của pháp luật nhưng vẫn có thể trở thành LS. Bộ Tư pháp cho rằng nếu không quy định cụ thể, chặt chẽ về vấn đề này sẽ dẫn đến việc hiểu và áp dụng pháp luật không thống nhất, những trường hợp vi phạm nói trên khi trở thành LS sẽ làm giảm sút chất lượng đội ngũ LS. Cạnh đó, Bộ Tư pháp cũng đánh giá hiện tượng LS vi phạm pháp luật, Điều lệ Liên đoàn LS, quy tắc đạo đức và ứng xử nghề nghiệp LS đang có chiều hướng gia tăng. Điều đó đã làm giảm sút hình ảnh, uy tín của LS trong xã hội. _______________________________ 17 là số LS bị xóa tên khỏi danh sách LS trong năm 2016 do vi phạm đạo đức nghề nghiệp LS, trong cả nước. (Theo số liệu của Liên đoàn LS Việt Nam) |