Bàn thờ của hai nạn nhân anh em con chú bác là Đặng Quang Ngọc (20 tuổi) và Đặng Quang Thành (20 tuổi) được dựng vội. Hai chiếc chậu nhôm đựng cát làm lư hương.
“Mong đưa thi thể con chúng tôi về quê”
Ông Đặng Quang Võ (cha anh Ngọc) đưa bàn tay cụt ba ngón lau nước mắt, nói: “Con tôi mới 20 tuổi và chỉ sang Nga được 15 ngày. Nó vào làm ở xưởng may chừng ba ngày thì bị cháy. Chúng tôi vay ngân hàng hơn 30 triệu đồng để làm thủ tục cho con đi, ai ngờ... Vì đi “chui” nên gia đình chúng tôi mới nhận được thông tin con chết từ bạn bè nó bên Nga điện về chứ chưa nghe cơ quan chức năng thông báo chính thức”.
Theo gia đình, tối 12-9, anh Nguyễn Xuân Tú (quê xóm 9, xã Bảo Thành) ở Nga điện về thông báo tin dữ: Cháy xưởng may ở Nga khiến anh Ngọc và anh Thành cùng 12 người khác bị chết. Lúc xảy ra cháy, anh Tú tháo chạy kịp, còn anh Ngọc và anh Thành cùng các nạn nhân khác đang ở trên tầng 3 bị khói, lửa bủa vây không thoát được. Cảnh sát đã mời anh đi nhận dạng thi thể anh Ngọc và anh Thành. “Lúc đó tôi dặn Tú: Ngọc có ngón tay cái bị cụt ngón. Ngày trước hai cha con đi làm thợ mộc thuê nên bị cụt ngón tay”.
Ông Đặng Quang Võ (ở xóm 8, xã Bảo Thành, huyện Yên Thành, Nghệ An) khóc bên bàn thờ con trai. Ảnh: ĐL
Theo ông Nguyễn Danh Tuệ, Chủ tịch UBND xã Bảo Thành, mấy tháng trước Ngọc xin đi bộ đội nhưng ngón tay cái của Ngọc bị cụt ngón nên không trúng tuyển. Sau đó, Ngọc xin bố mẹ vay tiền, “chạy” theo phong trào đi Nga ở xã để kiếm tiền phụ giúp gia đình. Trước khi đi, Ngọc và Thành tranh thủ học nghề may tại xã.
Cạnh nhà, gia đình anh ông Võ cũng bao trùm không khí tang thương. Bà Nguyễn Thị Thanh (73 tuổi) chưa hết đoạn tang chồng, nay ngồi khóc hai cháu nội…
Ông Võ nói: “Chúng tôi đã lập bàn thờ nhưng chưa phát tang nên chưa thể đeo khăn tang con. Chúng tôi mong muốn cơ quan chức năng giúp đưa thi thể con, cháu chúng tôi về an táng tại quê nhà”.
Anh Thành, anh Ngọc ra đi để lại món nợ “xuất cảnh chui” cho gia đình nghèo ở quê nhà.
Đi lao động “chui”
Cũng như anh Ngọc và anh Thành, các nạn nhân bị thiệt mạng trong vụ cháy như: chị Phan Thị Nhâm (quê xã Nghĩa Thịnh, huyện Nghĩa Đàn, Nghệ An) và anh Vũ Văn Hồng (quê huyện Yên Thành) cũng đi lao động chui sang Nga qua “cò”.
Theo người dân xã Bảo Thành, người dân ở đây sang Nga làm việc từ đầu những năm 1990 nhưng phong trào đi Nga “chui” chỉ mới xuất hiện những năm gần đây. Hiện để sang Nga làm nghề thợ may, mỗi lao động phải nộp cho “cò” khoảng 1.500 USD. Theo người dân, tiền lương của mỗi lao động ở Nga từ 1.000 USD đến 1.700 USD/tháng, tùy theo công việc và năng lực làm việc.
Ông Võ cho biết, gia đình không hề biết ai đưa con họ sang Nga làm việc vì mọi giao dịch đều qua điện thoại. “Cò” gọi điện bảo chúng tôi gửi hộ chiếu và mấy tấm ảnh qua xe đò ra Hà Nội rồi cho họ số xe sẽ có người ra bến xe lấy. Sau đó họ hướng dẫn tự học nghề may khoảng một tháng rồi gọi ra Hà Nội để sang Nga. Họ dặn phải mang theo 1.500 USD để khi sang Nga thì trả cho “cò” - ông Võ nói.
Chủ tịch xã Bảo Thành cho biết: Xã có tới 600 người đang đi lao động ở nước ngoài. Trong đó, có hơn 300 người đang làm việc ở Nga bằng nghề thợ may, buôn bán và đều đi “chui”, không qua chính quyền địa phương. Có nhà nhiều anh em cùng đi Nga rồi tiếp tục giới thiệu cho “cò” những người khác. Người dân ở đây thích sang Nga làm việc chui vì thu nhập cao…
Ông Nguyễn Đăng Dương, Trưởng phòng Lao động - Tiền lương - Tiền công, Sở LĐ-TB&XH tỉnh Nghệ An, cho biết: “Chúng tôi chưa có thông tin chính thức của cơ quan chức năng là có bao nhiêu người ở Nghệ An bị nạn trong vụ cháy ở Nga. Chỉ khi có thông tin chính thức, Sở mới thông tin cho chính quyền địa phương và gia đình họ”.
Tại thôn Thế Lộc, xã Tân Ninh, huyện Quảng Ninh (Quảng Bình), hai ngày nay bà Nguyễn Thị Vui đang vật vã vì nỗi đau quá lớn: Cùng lúc bà mất con gái Nguyễn Thị Thoài (22 tuổi) và con rể Nguyễn Quang Thể (32 tuổi). Hai vợ chồng vay gần trăm triệu đồng sang Nga làm việc được hai năm, chưa trả nợ thì gia đình đã nghe tin dữ. Đứa con gái đầu của bà Vui đang làm may mắn sống sót khi làm ở xưởng may khác kể lại cảnh nhận diện vợ chồng Thoài qua điện thoại là “xác hai người cháy đen, co quắp”. Bà Nguyễn Thị Vui ngất đi khi nghe tin dữ con gái và con rể chết trong vụ cháy. Ảnh: MQ Vợ chồng Thoài mất để lại đứa con gái ba tuổi đang sống với bà nội ở tận Thanh Hóa. Cạnh nhà bà Vui, nhà ông Phan Văn Diễn cũng đang để tang cho con trai Phan Hồng Phong (33 tuổi) cùng chết trong vụ cháy. Phong trốn ba mẹ đi vì nghèo, chỉ đến khi qua Nga mới gọi điện thoại về nhà, Phong mất để lại vợ và hai đứa con, đứa nhỏ chưa thấy mặt ba. Cũng như ở Nghệ An, Sở LĐ-TB&XH tỉnh Quảng Bình xác nhận: Trong nhiều năm qua không có công ty nào về tuyển lao động đi Nga. Vì thế, các lao động ở địa phương này ở Nga đều đi lao động “chui”. MINH QUÊ |
ĐẮC LAM