Theo đề xuất của Chính phủ, dự kiến từ ngày 1-7 tới đây, mức lương hưu và trợ cấp BHXH được điều chỉnh tăng 15%. “Đây là mức tăng cao nhất từ trước đến nay, thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Đảng, Nhà nước đối với người lao động khi hết tuổi lao động”- đại diện BHXH Việt Nam khẳng định.
Lý do tỉ lệ tăng lương hưu là 15%
Luật BHXH hiện hành giao Chính phủ quy định việc điều chỉnh lương hưu dựa trên cơ sở mức tăng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) và tăng trưởng kinh tế phù hợp với ngân sách nhà nước và quỹ BHXH.
Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, năm 2023, tăng trưởng kinh tế đạt 5,05% và CPI tăng 3,25%. Năm 2024, thực hiện Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ quyết tâm tăng trưởng đạt mức trên 6% và chỉ số giá tiêu dùng dưới 4%.
Như vậy, việc đề xuất điều chỉnh lương hưu, trợ cấp BHXH 15% là mức tăng cao so với CPI và tăng trưởng kinh tế. Nếu tính từ năm 1995 đến nay, đây là lần tăng lương hưu cao nhất.
Sở dĩ mức tăng cao là bởi Nghị quyết 104/2023 của Quốc hội về dự toán ngân sách nhà nước năm 2024 quy định từ ngày 1- 7 tới đây, điều chỉnh lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp hằng tháng, trợ cấp ưu đãi người có công và một số chính sách an sinh xã hội gắn với lương cơ sở.
Trong khi đó, lương cơ sở hiện đang được dự kiến sẽ tăng từ 1,8 triệu đồng lên 2,34 triệu đồng/tháng, tương ứng 30%.
“Như vậy, việc tăng lương hưu lên 15% nhằm giảm tác động của việc điều chỉnh tiền lương cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang đối với việc thực hiện chính sách BHXH…”- Bộ LĐ-TB&XH lý giải.
Lần gần nhất Chính phủ điều chỉnh tăng lương hưu, trợ cấp BHXH là từ 1-7-2023 với mức tăng 12,5%.
Đối với những người có lương hưu thấp, Chính phủ cũng điều chỉnh tăng thêm như sau: Tăng thêm 300.000 đồng/người/tháng đối với những người có mức hưởng dưới 2,7 triệu đồng/người/tháng; tăng lên bằng 3 triệu đồng/người/tháng đối với những người có mức hưởng từ 2,7 triệu đồng/người/tháng đến dưới 3 triệu đồng/người/tháng...
Thêm vào đó, BHXH Việt Nam khẳng định mức điều chỉnh tăng thêm 15% còn dựa vào khả năng cân đối ngân sách của nhà nước và nguồn quỹ BHXH.
“Tỉ lệ tăng này đảm bảo công bằng, hợp lý, hài hòa, có sự chia sẻ giữa những người đang hưởng lương hưu và người đang đóng BHXH, giữa khu vực nhà nước và khu vực ngoài nhà nước, giữa các thế hệ tham gia và thụ hưởng chính sách BHXH…”- BHXH Việt Nam cho hay.
Tăng 15% là sự cố gắng lớn của Chính phủ
Theo Bộ LĐ-TB&XH, việc điều chỉnh tăng lương hưu như trên thì ngân sách nhà nước tăng thêm 3.475 tỉ đồng để thực hiện điều chỉnh tăng lương hưu và trợ cấp cho trên 1 triệu người. Còn quỹ BHXH phải tăng thêm 12.567 tỉ đồng để tăng lương hưu và trợ cấp cho hơn 2,3 triệu người.
Cơ quan quản lý quỹ khẳng định đây là mức điều chỉnh cao: “Tuy quỹ còn khó khăn nhưng vẫn đảm bảo cân đối trong dài hạn…”- đại điện BHXH Việt Nam cho hay.
Thêm vào đó, BHXH Việt Nam cho biết mức tăng lương hưu 15% đã được tính toán, cân nhắc phù hợp với lộ trình điều chỉnh tiền lương giữa các khu vực. Điều này đảm bảo hài hòa, công bằng giữa người hưởng lương khu vực nhà nước, trợ cấp ưu đãi người có công với cách mạng, trợ cấp bảo trợ xã hội, người hưởng lương hưu với người lao động đang làm việc trong khu vực doanh nghiệp.
Với mức điều chỉnh lương hưu này, Tiến sỹ Bùi Sỹ Lợi, nguyên Phó Chủ nhiệm ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc Hội cho rằng: “Trong điều kiện khó khăn hiện nay, chúng ta đã kiềm chế được lạm phát, việc điều chỉnh tăng lương hưu và trợ cấp BHXH dự kiến 15% là cố gắng rất lớn của Chính phủ, thể hiện sự quan tâm đặc biệt đến người hưởng lương hưu…”.
Đồng quan điểm, ông Phạm Minh Huân, nguyên Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH, cho rằng tăng lương hưu 15% giúp cuộc sống người về hưu bớt khó khăn. Tuy nhiên, về lâu dài, ông Huân đề xuất phải xem xét giải pháp đầu tư quỹ BHXH để sinh lời, nhằm có thêm tiền để tăng lương hưu giúp người hưởng lương hưu đảm bảo cuộc sống.
Trước thông tin sắp được tăng lương hưu, ông Nguyễn Văn An (Hà Nội), cho biết đã hưởng lương hưu được 20 năm, suốt thời gian đó Nhà nước nhiều lần điều chỉnh tăng lương hưu.
Theo quan sát của ông, mỗi kì điều chỉnh, mức tăng của nhóm cán bộ, công chức, viên chức và người về hưu tương đương nhau. Chính điều này đã tạo sự đồng thuận, công bằng cho đối tượng nghỉ hưu trước và sau thời điểm tăng lương và không có sự chênh lệch nhiều.
Về mức tăng dự kiến trong năm 2024, ông An cho rằng mức tăng này là phù hợp, đảm bảo tốt vấn đề an sinh xã hội trong giai đoạn hiện nay.
Theo BHXH Việt Nam, để bảo đảm đời sống cho người nghỉ hưu, từ năm 1995 đến hết năm 2023, Quốc hội, Chính phủ đã 23 lần điều chỉnh lương hưu.
Sau nhiều lần điều chỉnh, mức lương của người nghỉ hưu hiện nay đã tăng từ 21 đến 26 lần so với mức lương hưu năm 1995.
Mức hưởng lương hưu không cố định tại thời điểm nghỉ hưu mà định kỳ được điều chỉnh tăng theo CPI và tăng trưởng kinh tế phù hợp với ngân sách nhà nước và Quỹ BHXH để đảm bảo cuộc sống của người nghỉ hưu.
Việc điều chỉnh mức hưởng lương hưu đã và đang góp phần nhằm ổn định cuộc sống cho người nghỉ hưu, thể hiện sự quan tâm đặc biệt của nhà nước đối với người lao động khi hết tuổi lao động.
Ngoài lương hưu hằng tháng, người hưởng còn được cấp thẻ BHYT miễn phí trong suốt thời gian nghỉ hưu để được hưởng các quyền lợi khám chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe do Quỹ BHYT chi trả với mức hưởng là 95%.
Cũng theo BHXH Việt Nam, thời gian qua đơn vị luôn chủ động, sẵn sàng ưu tiên tập trung mọi nguồn lực và triển khai đồng bộ các giải pháp, lên các phương án cụ thể, ứng dụng công nghệ thông tin… nhằm đảm bảo tốt nhất việc chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH cho người thụ hưởng một cách kịp thời, nhanh chóng, chính xác, an toàn hiệu quả...
