Vừa qua, Trường THCS Ngô Quyền (quận Tân Bình, TP.HCM) đã kỷ luật học sinh (HS) bằng cách bắt HS công khai đọc bản kiểm điểm, nhận lỗi do đã xúc phạm nhóm nhạc Hàn Quốc BST trên mạng xã hội trước toàn trường. Bên cạnh đó, em còn bị đình chỉ học bốn ngày, phải lao động công ích trong thời gian xử lý kỷ luật và có thể nhận hạnh kiểm trung bình đến yếu trong học kỳ 1. Nhà trường cho biết quyết định xử lý kỷ luật em được thực hiện theo Thông tư 08/1988 của Bộ GD&ĐT về hướng dẫn khen thưởng và kỷ luật HS.
Trao đổi với PLO, ông Bùi Văn Linh, Vụ trưởng Vụ Giáo dục chính trị (Bộ GD&ĐT), cho biết Bộ GD&ĐT đang hoàn thiện thông tư mới thay thế Thông tư 08/1988 về hướng dẫn khen thưởng và kỷ luật học sinh.
. Phóng viên: Ông có ý kiến gì về việc kỷ luật HS của Trường THCS Ngô Quyền nói riêng và các trường học hiện nay?
Ông Bùi Văn Linh, Vụ trưởng Vụ Giáo dục chính trị và Công tác học sinh, sinh viên (Bộ GD&ĐT). Ảnh: AN HIỀN
+ Ông Bùi Văn Linh: Trước hết, chúng ta cần phê phán em HS đã có việc làm thiếu suy nghĩ khi đăng tải các nội dung có tính chất kích động, không phù hợp với lứa tuổi HS, thuần phong mỹ tục của dân tộc ta. Em đã vi phạm bộ quy định ứng xử văn hóa trong cơ sở giáo dục, gây mất đoàn kết trong HS, thanh niên ta với nước khác...
Kỷ luật là một trong các hình thức tổ chức hoạt động của mỗi nhà trường để giữ gìn và xây dựng môi trường an toàn, lành mạnh, thân thiện, tạo điều kiện cho HS bị kỷ luật có nhận thức đúng đắn hơn. Kỷ luật để giáo dục HS, tạo điều kiện cho các em phát triển, đồng thời nhà trường giữ gìn, phát triển văn hóa ứng xử trong trường học, giúp cho các HS khác có môi trường giáo dục tốt đẹp hơn.
Quyết định kỷ luật là do Hội đồng kỷ luật trường xem xét và đề nghị hiệu trưởng quyết định. Nhà trường chịu trách nhiệm với quyết định ban hành cả về nội dung, mức độ, hình thức thực hiện, cũng như báo cáo cấp trên trực tiếp của nhà trường. Nếu chưa phù hợp thì cơ quan quản lý cấp trên của nhà trường sẽ xem xét, chỉ đạo xử lý cho phù hợp, đúng quy định của pháp luật.
Cần có căn cứ để xác định mức độ phù hợp của hình thức kỷ luật phù hợp HS vi phạm trên cơ sở đồng thuận, có tham gia phối hợp của gia đình HS vi phạm (lưu ý lỗi vi phạm mạng xã hội đã có quy định của pháp luật, cơ quan chức năng có thể xử phạt hành chính hoặc cao hơn). Trách nhiệm chính của nhà trường là giáo dục, trang bị kỹ năng sống, giáo dục HS có thái độ tôn trọng sự khác biệt. Khi tham gia, sử dụng mạng xã hội phải lành mạnh, đúng quy định của pháp luật, phục vụ cho học tập, giải trí hiệu quả.
Thông tư 08 chưa có quy định cụ thể về lỗi vi phạm loại này nên nhà trường không được hoàn toàn dựa vào khi xử lý kỷ luật HS. Để có mức kỷ luật phù hợp, hội đồng kỷ luật nhà trường cần có tiến hành đủ căn cứ/thông tin nội dung mà HS đã up lên mạng, từ đó phân tích để xác định mức độ ảnh hưởng, vi phạm của hành vi lệch chuẩn này của HS, tránh việc kết luận còn chủ quan hoặc định kiến.
Nhà trường cũng cần xác định rõ mục đích của hình thức kỷ luật được lựa chọn đó đạt được mục đích giáo dục hay không? Cần lường trước những hệ lụy (nếu có) của những biện pháp kỷ luật đó... Bên cạnh đó, nhà trường cần phối hợp và tạo sự đồng thuận (trao đổi, cam kết, giao trách nhiệm) với các bên liên quan để cùng thực hiện và cùng chịu trách nhiệm về vấn đề kỷ luật HS.
. Phóng viên: Nhiều ý kiến cho rằng Thông tư 08/1988 của Bộ GD&ĐT hướng dẫn về việc khen thưởng và kỷ luật HS đã không còn phù hợp với tình hình hiện tại, cần thay thế?
+ Ông Bùi Văn Linh: Hiện nay việc xem xét kỷ luật HS phổ thông đang được quy định tại các thông tư quy định điều lệ nhà trường và các quy định liên quan khác... Trong đó, Thông tư 08 chỉ là một trong các quy định đó.
Bộ GD&ĐT đang hoàn thiện thông tư mới để thay thế Thông tư 08. Trong quá trình xây dựng thông tư, Bộ đã nghiên cứu, cập nhật nhiều nội dung mới, bổ sung, sửa đổi cho phù hợp với thực tiễn đổi mới giáo dục nói riêng và đổi mới đất nước nói chung (như Luật Trẻ em 2016, Luật An ninh mạng, Luật Giáo dục 2019…). Trong đó có những quy định xử lý cụ thể với các hành vi vi phạm đã được các luật quy định thì được áp dụng ngay, không cần chờ thông tư.
Việc kỷ luật HS phải bảo đảm nguyên tắc tôn trọng, vì sự tiến bộ của HS, lấy vận động, thuyết phục là chính, đặc biệt không làm tổn hại đến danh dự, tinh thần, sức khoẻ của HS. Chú trọng thực hiện các biện pháp kỷ luật tích cực, giúp HS nhận thức được khuyết điểm, khắc phục hậu quả (nếu có).
Đặc biệt, Bộ GD&ĐT sẽ giao cho hiệu trưởng nhà trường ban hành quy định cụ thể về nội quy, hình thức kỉ luật tích cực tương ứng với hành vi vi phạm của HS trên cơ sở lấy ý kiến đồng thuận của giáo viên, phụ huynh, HS và các tổ chức liên quan... Hiệu trưởng nhà trường chịu trách nhiệm giải trình về hình thức kỷ luật HS với cơ quan quản lý cấp trên. Bộ và các cơ quan quản lý giáo dục ở địa phương sẽ kiểm tra, chấn chỉnh nếu nhà trường vi phạm nguyên tắc, nội dung hướng dẫn tại thông tư.
Qua vụ việc trên, Bộ GD&ĐT đề nghị các Sở GD&ĐT tăng cường chỉ đạo các phòng GD&ĐT, các cơ sở giáo dục, giáo viên chủ nhiệm, nhân viên, cán bộ Đội- Đoàn. Các hiệu trưởng cần nêu cao tinh thần trách nhiệm người đứng đầu cập nhật các quy định, chế độ chính sách liên quan của ngành giáo dục, quy định của pháp luật; tăng cường nắm bắt các tâm tư, nguyện vọng, diễn biến tư tưởng, hành vi của HS (kể cả trên mạng)... để tổ chức, điều hành các hoạt động giáo dục đáp ứng mục tiêu giáo dục toàn diện cho HS và đạt hiệu quả cao nhất.
