Ngày 3-10, Hạ viện Mỹ đã bỏ phiếu với tỉ lệ 216 thuận/210 chống để bãi nhiệm Chủ tịch Kevin McCarthy. Vụ việc đánh dấu lần đầu tiên trong lịch sử Mỹ, một Chủ tịch Hạ viện bị bãi nhiệm.
Vậy điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?
Đầu tiên, sẽ có một người tạm thời tiếp quản Hạ viện
Văn phòng Chủ tịch Hạ viện đã được tuyên bố bỏ trống, nhưng điều này không ngay lập tức kích hoạt một cuộc bầu cử chủ tịch mới.
Kể từ năm 2003, theo quy định của Hạ viện Mỹ, chủ tịch Hạ viện sau khi được bầu phải nộp lên Thư ký Hạ viện danh sách tên những người có thể kế nhiệm trong trường hợp chủ tịch Hạ viện không thể tiếp tục làm việc.
Theo Điểm I, điều 8 của Quy tắc Hạ viện, người đứng đầu trong danh sách đó “sẽ đóng vai trò là Chủ tịch lâm thời cho đến khi Hạ viện bầu được Chủ tịch”.
Ngay sau khi ông McCarthy bị phế truất, Hạ nghị sĩ Cộng hòa Patrick McHenry ở bang North Carolina và cũng là Chủ tịch Ủy ban Dịch vụ Tài chính Hạ viện đã tuyên bố ông đứng đầu danh sách kế nhiệm của ông McCarthy.
Ông McHenry cũng vừa được bổ nhiệm tạm thời giữ chức chủ tịch, đúng như quy định của Hạ viện.
Lần đầu trong lịch sử nước Mỹ một Chủ tịch Hạ viện bị bãi nhiệm
Đây là lần đầu tiên Mỹ chứng kiến một chủ tịch Hạ viện bị bãi nhiệm.
Vào năm 1910, Chủ tịch Hạ viện khi đó là ông Joseph Cannon đã đưa ra kiến nghị tự phế truất mình sau những lời gièm pha, tuy nhiên đảng Cộng hòa đã bỏ phiếu với tỉ lệ áp đảo để giữ ông tại vị.
Còn ở hiện tại, việc ông McHenry tạm quyền tạo một cảm giác không chắc chắn, theo đài NBC News.
NBC News dẫn lời Giáo sư Matthew Green của Đại học Catholic (Mỹ) cho rằng “quyền chủ tịch Hạ viện khó có thể có quyền hạn như chủ tịch Hạ viện vì “ý định của họ là hành động trong thời gian ngắn để chờ Hạ viện chọn một chủ tịch mới”.
Khi nào Hạ viện bầu ra chủ tịch mới?
Nội quy Hạ viện Mỹ không quy định chủ tịch tạm thời có thể nắm quyền trong bao lâu trước khi Hạ viện bỏ phiếu chọn chủ tịch thường trực mới.
Giáo sư Green cho biết: “Trong trường hợp vai trò chủ tịch bị bỏ trống, không có khung thời gian nào mà Hạ viện phải tuân theo để bầu ra một chủ tịch mới. Tuy nhiên, trên thực tế, Hạ viện sẽ muốn nhanh chóng bầu ra một chủ tịch mới để Hạ viện có thể tiếp tục công việc lập pháp của mình”.
Ai có thể là chủ tịch tiếp theo?
Dù danh sách kế nhiệm mà ông McCarthy trình lên Hạ viện vẫn chưa được công khai, nhưng trong một lần ông McCarthy đã công bố danh sách những người có thể thay ông ký các dự luật khi ông vắng mặt. Danh sách có thể cho thấy ông McCarthy tin tưởng ai.
Đứng đầu danh sách là ông McHenry, người vừa được chọn để tạm thời giữ quyền chủ tịch Hạ viện và cũng là một đồng minh hàng đầu của ông McCarthy.
Những người còn lại trong danh sách bao gồm: Hạ nghị sĩ Richard Hudson của North Carolina, Hạ nghị sĩ Adrian Smith bang Nebraska, Hạ nghị sĩ Robert Wittman bang Virginia, Hạ nghị sĩ Andy Harris của bang Maryland, và hai Hạ nghị sĩ John Joyce và Guy Reschenthaler thuộc bang Pennsylvania.
