Lúc 13 giờ 30 ngày 23-9, tại hội trường UBND xã Vĩnh Công (huyện Châu Thành, Long An), Công an huyện Châu Thành đã tổ chức công khai xin lỗi và trao tiền bồi thường oan cho ông Phan Văn Lá - người bị khởi tố bị can rồi bị bỏ quên suốt 21 năm. Buổi công khai xin lỗi có sự tham dự của chính quyền địa phương, VKSND và TAND huyện Châu Thành.
Ba ngành tố tụng cùng nhận trách nhiệm
Ngoài đại diện VKSND, TAND và Công an huyện Châu Thành, buổi xin lỗi còn có rất đông cán bộ địa phương và báo, đài tham dự. Tuy nhiên, buổi công khai xin lỗi chỉ có gia đình ông Lá dự chứ không có người dân nào. Buổi xin lỗi diễn ra gần một giờ, được chuẩn bị với phông nền có hàng chữ “Buổi gặp mặt Công khai xin lỗi, khôi phục danh dự cho ông Phan Văn Lá”.
Phát biểu tại buổi xin lỗi, Thượng tá Nguyễn Văn Châu, Phó Thủ trưởng Cơ quan CSĐT Công an huyện Châu Thành, nói: “Trình độ nhận thức pháp luật của một số điều tra viên, kiểm sát viên, thẩm phán của ba cơ quan tố tụng của huyện tại thời điểm trên (21 năm về trước - PV) còn hạn chế nên dẫn đến sai phạm, làm oan sai ông Phan Văn Lá. CQĐT, VKS, TAND huyện Châu Thành nhận trách nhiệm để dẫn đến oan sai này. Căn cứ vào đơn yêu cầu khôi phục danh dự, TAND, VKSND và CQĐT chính thức tổ chức xin lỗi ông Lá. Mong ông và người thân chấp nhận, thông cảm cho những sai lầm trong quá khứ của chúng tôi.
Từ những sai sót đó, chúng tôi rút ra được bài học kinh nghiệm trong điều tra, xử lý tội phạm phải chặt chẽ, đúng quy định, không để xảy ra những trường hợp oan tương tự về sau. Chúng tôi đề nghị các cấp chính quyền khôi phục lại mọi quyền lợi hợp pháp của công dân Phan Văn Lá. Mong các cơ quan chính quyền và bà con địa phương thấu hiểu, giúp đỡ ông Lá và gia đình trong thời gian tới”.
Ông Phan Văn Lá (trái) cùng cha tại buổi xin lỗi công khai. Ảnh: NGÂN NGA
Những tổn thất do bị làm oan
Có mặt tại buổi xin lỗi, cha ông Lá (đã ngoài 80 tuổi) xúc động: “Thời gian oan sai lâu, gia đình tôi rất buồn, bỏ công ăn việc làm… Ngày hôm nay được cấp trên giải quyết vấn đề có tình nghĩa, tôi cũng mừng. Tôi chỉ mong cấp lãnh đạo làm đúng theo luật pháp nhà nước, đừng làm như lần trước, như vậy là đủ rồi”.
Còn ông Phan Văn Lá thì không giấu được niềm vui, thỉnh thoảng ông nở nụ cười thật tươi. Tuy nhiên khi phát biểu, ông rụt rè và chỉ nói vỏn vẹn được một câu: “Cảm ơn các ngành, các cấp, nhà báo đã hỗ trợ oan sai của tôi!”.
Ông Đặng Tấn Phước, Chủ tịch Ủy ban MTTQ xã Vĩnh Công, chia sẻ: “Những tổn thất, mất mát tinh thần của anh Lá không hề nhỏ. Bây giờ mọi việc trắng đen đã rõ, anh Lá đã được trả lại công bằng và lợi ích hợp pháp. Những vấn đề sai sót trước đây, hôm nay đã được lãnh đạo công an huyện trân trọng xin lỗi. Tôi chia sẻ mất mát của anh Lá trong thời gian qua. Về mặt chính quyền địa phương, tôi sẽ cố gắng quan tâm đến anh trong thời gian tới, nhất là giấy tờ tùy thân…”.
Sau phần xin lỗi, Thượng tá Nguyễn Văn Châu đã trao tiền bồi thường oan 300 triệu đồng cho ông Lá. Dự kiến sau buổi công khai xin lỗi, bồi thường, đại diện các cơ quan tố tụng huyện Châu Thành sẽ đăng báo xin lỗi ba kỳ trên báo Long An.
Giá như công an chuẩn bị chu đáo hơn…
Trước đó, khoảng 15 giờ ngày 22-9, cán bộ Công an huyện Châu Thành mặc áo mưa đến nhà ông Lá trao giấy mời. “Nội dung trong thư là mời tôi sáng 23-9 tới giải quyết theo đơn yêu cầu bồi thường, xin lỗi. Trong thư không hề nói mời tôi đến tham dự buổi công khai xin lỗi và trao tiền bồi thường” - ông Lá kể.
Ông Lá cho biết đến hơn 6 giờ sáng 23-9, ông đang cắt rau ở ruộng thì công an huyện báo sáng nay sẽ diễn ra xin lỗi và trao tiền luôn. “Trời ơi, họ báo tin gấp quá tôi chưa kịp chuẩn bị gì hết! Tôi trao đổi lại thì cuối cùng họ chấp nhận dời qua 13 giờ 30”.
Trao đổi với PV sáng 23-9, ông Trương Văn Biết, Bí thư Huyện ủy Châu Thành, cho biết theo chỉ đạo của cấp trên thì phải tổ chức công khai xin lỗi ông Lá vào 8 giờ sáng nay (tức 23-9) tại Công an huyện Châu Thành.
Đến khoảng 10 giờ sáng qua, Công an huyện Châu Thành mới đem thư mời tới tận nhà trao cho ông Lá. Nội dung thư: “Cơ quan CSĐT Công an huyện Châu Thành, tỉnh Long An kính mời ông Phan Văn Lá và gia đình tham dự buổi xin lỗi, cải chính công khai, khôi phục danh dự cho ông Phan Văn Lá. Thời gian lúc 13 giờ 30 ngày 23-9-2015 tại hội trường UBND xã Vĩnh Công…”.
Sau buổi xin lỗi, ông Lá chia sẻ: “Chỉ có nội bộ ủy ban tham gia, do thời gian gấp quá, tôi không kịp mời bà con lối xóm đến tham dự. Lúc phát biểu, tôi bối rối quá không nói được gì nhiều. Thôi kệ!”.
Chiều qua, ông Lá tạm ngưng công việc đồng áng, ở nhà tiếp đón anh em, họ hàng đến chúc mừng niềm vui. Ông nói số tiền này trước mắt sẽ gửi ngân hàng, sau đó dự định sẽ mua một công đất làm rẫy để không phải đi làm thuê, còn lại thì sửa sang lại căn nhà để ở.
21 năm làm thân phận bị can Như Pháp Luật TP.HCM từng phản ánh, tháng 7-1991, ông Phan Văn Lá (ngụ xã Vĩnh Công, Châu Thành, Long An) cùng hai em trai (13 và 15 tuổi) bị Công an huyện Châu Thành khởi tố, bắt tạm giam về tội hủy hoại tài sản XHCN theo Điều 138 BLHS 1985. Sau hai tháng tạm giam, CQĐT Công an huyện Châu Thành đã đình chỉ điều tra đối với hai người em. Tháng 12-1991, TAND huyện Châu Thành đã phạt ông Lá bốn năm tù. Ông Lá kháng cáo kêu oan. Tháng 9-1992, TAND tỉnh Long An đã hủy án sơ thẩm để điều tra, xét xử lại vì chưa đủ cơ sở buộc tội. Hơn một tháng sau, VKSND huyện Châu Thành cho ông Lá tại ngoại. Kể từ đó cơ quan tố tụng không đoái hoài gì tới ông nữa. Ông Lá kêu oan khắp nơi. 21 năm sau (tháng 9-2013), CQĐT mới ra quyết định đình chỉ điều tra. Ông Lá hai lần khởi kiện ra TAND huyện Châu Thành yêu cầu tòa này bồi thường oan và công khai xin lỗi nhưng cả hai lần tòa đều từ chối nhận đơn kiện. Cơ quan này cho rằng lỗi thuộc CQĐT không điều tra lại, để hết thời hạn điều tra nên tòa không có trách nhiệm. Hai ngành công an, kiểm sát ở tỉnh Long An cũng như Bộ Công an, VKSND Tối cao, Cục Bồi thường Nhà nước (Bộ Tư pháp) đều cho rằng trách nhiệm bồi thường oan thuộc về TAND huyện Châu Thành. Trong khi đó, ngành tòa án tỉnh Long An và TAND Tối cao lại nói trách nhiệm thuộc về Công an huyện Châu Thành. Trước tình huống trên, Tỉnh ủy Long An chủ trì giải quyết khiếu nại của ông Lá nhưng Bộ Công an, VKSND Tối cao và TAND Tối cao không thống nhất được cơ quan nào sẽ đứng ra bồi thường cho ông Lá… Ngày 8-6, Công an huyện Châu Thành đã chính thức nhận trách nhiệm sẽ bồi thường cho ông Lá. Đến ngày 6-7, các cơ quan tố tụng huyện Châu Thành, Long An đồng ý bồi thường cho ông Phan Văn Lá 300 triệu đồng. |