Đảo chính Niger: Pháp bắt đầu rút quân; Mỹ lên tiếng

Ngày 10-10, Pháp bắt đầu quá trình rút quân khỏi Niger và dự kiến sẽ hoàn tất vào cuối năm nay. Trong khi đó, Mỹ chính thức gọi việc tiếp quản quyền lực ở Niger vào tháng 7 là cuộc đảo chính quân sự.

Pháp bắt đầu rút quân khỏi Niger

Pháp bắt đầu rút quân khỏi Niger từ ngày 10-10, sau khi chính quyền quân sự Niger nhiều lần yêu cầu Paris chấm dứt hoàn toàn sự hiện diện quân đội tại quốc gia châu Phi này, theo hãng tin Reuters.

Chính quyền quân sự Niger cho hay binh sĩ Pháp được quân đội Niger hộ tống rời khỏi nước này bằng đường bộ.

Một nguồn tin an ninh nói rằng binh sĩ Pháp dự kiến sẽ đi tới thủ đô N'Djamena (Chad) - nơi đóng quân của lực lượng Pháp thuộc Bộ chỉ huy Sahel.

Động thái này khởi đầu một quá trình phức tạp và căng thẳng mà Tổng thống Pháp Emmanuel Macron hồi tháng trước thông báo sẽ rút hết 1.400 binh sĩ đang đồn trú ở Niger vào cuối năm nay.

Việc rút quân của Pháp gặp trở ngại về hậu cần với rất ít tuyến đường an toàn ra khỏi khu vực mà không bị các nhóm phiến quân cản trở.

Biên giới đất liền của Niger với Benin và Nigeria đóng cửa kể từ cuộc đảo chính ngày 26-7. Trong khi đó, Niger cấm các chuyến bay của Pháp qua lãnh thổ nước này.

Vụ rút quân khỏi Niger ngày 10-10 là lần thứ ba trong vòng 18 tháng quân đội Pháp buộc phải rút quân khỏi một cựu thuộc địa châu Phi. Bước đi này được cho tác động tiêu cực đến ảnh hưởng của Pháp trên lục địa đen và uy tín của Pháp trên trường quốc tế.

Trước đó, Mali và Burkina Faso, hai quốc gia cũng trải qua đảo chính trong 2 năm qua, đã quay lưng lại với Pháp, cáo buộc Paris có thái độ thực dân và chiến dịch chống lại phiến quân của Paris không hiệu quả.

Mỹ gọi việc tiếp quản quyền lực ở Niger là đảo chính quân sự

Ngày 10-10, các quan chức cấp cao của chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết Mỹ đánh giá việc tiếp quản quyền lực ở Niger vào tháng 7 là cuộc đảo chính quân sự, sau khi có thông tin rõ ràng rằng chính quyền không muốn tuân theo các hướng dẫn hiến pháp để khôi phục chế độ dân sự và dân chủ, theo Reuters.

“Chúng tôi đưa ra đánh giá này vì trong 2 tháng qua chúng tôi đã sử dụng hết mọi cách có thể để duy trì trật tự hiến pháp ở Niger” - một quan chức Mỹ nói.

Quan chức này cho biết Washington kêu gọi chính quyền quân sự Niger tuân thủ hiến pháp mà theo quan điểm của Mỹ là "một chính phủ chuyển tiếp đang giải quyết tình trạng khẩn cấp quốc gia sẽ phải khôi phục chế độ dân sự và dân chủ trong vòng 90-120 ngày”.

“Thời gian đã qua nhưng rõ ràng là các quan chức CNSP mà chúng tôi đang làm việc không muốn tuân theo những hướng dẫn hiến pháp này” - quan chức Mỹ nói.

CNSP là viết tắt của Hội đồng quốc gia bảo vệ tổ quốc - tên chính thức của chính quyền quân sự Niger.

Theo Reuters, việc chỉ định chính thức là một cuộc đảo chính sẽ hạn chế những hỗ trợ mà Washington có thể cung cấp cho Niger.

Mặc dù vậy, một quan chức Mỹ khác cho biết Washington không có kế hoạch thay đổi lực lượng quân sự của nước này ở Niger.

Trong thập niên qua, quân đội Mỹ đã huấn luyện lực lượng Niger về hoạt động chống khủng bố và Mỹ cũng đặt 2 căn cứ quân sự ở quốc gia châu Phi này.

Tháng trước, Lầu Năm Góc bố trí lại một số lực lượng và thiết bị ở Niger, đồng thời rút một số lượng nhỏ nhân viên không thiết yếu.

Hiện tại Mỹ duy trì khoảng 1.000 binh sĩ tại Niger, theo quan chức Mỹ.