Theo đó, chính sách ưu tiên sẽ bao gồm 7 nhóm ưu tiên.
Đối tượng ưu tiên 01 có sự thay đổi nhiều nhất, gồm các đối tượng công dân Việt Nam có cha hoặc mẹ là người dân tộc thiểu số ở những vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.
Như vậy, đối tượng 01 ở chính sách mới đã thu hẹp hơn so với quy định cũ. Ở quy định cũ, đối tượng 01 là công dân Việt Nam có cha hoặc mẹ là người dân tộc thiểu số.
Đối tượng 02: Công nhân trực tiếp đã sản xuất làm việc liên tục 5 năm trở lên trong đó ít nhất 2 năm là chiến sỹ thi đua được cấp tỉnh công nhận và tặng bằng khen.
Đối tượng 03:Thương binh, bệnh binh, người được hưởng chính sách như thương binh. Quân nhân, công an nhân dân đã xuất ngũ được công nhận hoàn thành nghĩa vụ phục vụ tại ngũ theo luật định (nếu ở khu vực 1 chỉ cần 12 tháng).
Đối tượng 04: Con liệt sĩ; Con thương binh, con bệnh binh, con của người hưởng chính sách như thương binh mất sức lao động 81% trở lên; con của người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học có tỷ lệ suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên và con của người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học bị dị dạng, dị tật, suy giảm khả năng tự lực trong sinh hoạt, học tập do hậu quả của chất độc hóa học.
Con của Bà mẹ Việt Nam anh hùng, con của Anh hùng lực lượng vũ trang, con của Anh hùng lao động, trong thời kì kháng chiến; Con của người hoạt động cách mạng trước ngày 01/01/1945 hoặc con của người hoạt động cách mạng từ ngày 01/01/1945 đến trước Tổng khởi nghĩa tháng 8/1945.
Đối tượng 05:Thanh niên xung phong tập trung được cử đi học; Quân nhân, công an nhân dân tại ngũ được cử đi học có thời gian phục vụ dưới 18 tháng không ở khu vực 1; Chỉ huy trưởng, chỉ huy phó ban chỉ huy quân sự xã, phường, thị trấn; Thôn đội trưởng, Trung đội trưởng Dân quân tự vệ nòng cốt, Dân quân tự vệ nòng cốt, Dân quân tự vệ đã hoàn thành nghĩa vụ tham gia Dân quân tự vệ nòng cốt từ 12 tháng trở lên, dự thi vào ngành Quân sự cơ sở.
Đối tượng 06: Công dân Việt Nam là người dân tộc thiểu số ở ngoài khu vực đã quy định thuộc nhóm ưu tiên 1; Người khuyết tật nặng; Con thương binh, con bệnh binh, con của người được hưởng chính sách như thương binh mất sức lao động dưới 81% và con của người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học có tỷ lệ suy giảm khả năng lao động dưới 81%; Con của người hoạt động cách mạng, hoạt động kháng chiến bị địch bắt tù, đày; Con của người hoạt động kháng chiến giải phóng dân tộc bảo vệ tổ quốc và làm nghĩa vụ quốc tế; Con của người có công giúp đỡ cách mạng.
Đối tượng 07: Người lao động ưu tú thuộc tất cả các thành phần kinh tế được từ cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Bộ trở lên công nhận danh hiệu thợ giỏi, nghệ nhân được cấp bằng huy hiệu lao động sáng tạo của Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam hoặc Trung ương đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh.
Giáo viên đã giảng dạy đủ 3 năm trở lên thi vào các ngành sư phạm. Y tá, dược tá, kỹ thuật viên, y sỹ, dược sỹ trung cấp đã có thời gian công tác đủ 3 năm trở lên thi vào các ngành y, dược.
Chính sách ưu tiên theo khu vực cũng có sự điều chỉnh ở khu vực 1 theo hướng thu hẹp hơn. Cụ thể, ở quy định cũ, khu vực 1 gồm các địa phương thuộc miền núi, vùng cao, vùng sâu, hải đảo, trong đó có các xã thuộc vùng có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định của Chính phủ.
Tuy nhiên, theo quy định mới, khu vực 1 chỉ gồm các thôn đặc biệt khó khăn, xã khu vực III (xã có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định và các xã giáp biên giới, các xã hải đảo. Các địa phương khác của khu vực 1 trước đây sẽ được chuyển sang khu vực 2–nông thôn.
Đối tượng được ưu tiên xét tuyển thẳng vào các trường đại học, cao đẳng có bổ sung thêm các thí sinh đã tốt nghiệp trung học phổ thông đoạt giải nhất, nhì, ba trong Hội thi khoa học kỹ thuật do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức được tuyển thẳng vào đại học theo đúng ngành hoặc ngành gần của môn mà thi sinh đoạt giải. Thí sinh đoạt giải khuyến khích trong cuộc thi này được tuyển thẳng vào bậc cao đẳng theo đúng ngành hoặc ngành gần của môn mà thi sinh đoạt giải.
Theo Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Bùi Văn Ga, việc điều chỉnh nhóm đối tượng ưu tiên và khu vực ưu tiên do điều kiện kinh tế của các vùng miền đã có nhiều thay đổi so với trước. Việc điều chỉnh nhằm mang lại sự công bằng hơn cho các thí sinh giữa các khu vực.
Theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo, mức chênh lệch điểm trúng tuyển giữa hai nhóm đối tượng kế tiếp là 1 điểm, giữa hai khu vực kế tiếp là 0,5 điểm./.
Đối tượng ưu tiên 01 có sự thay đổi nhiều nhất, gồm các đối tượng công dân Việt Nam có cha hoặc mẹ là người dân tộc thiểu số ở những vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.
Như vậy, đối tượng 01 ở chính sách mới đã thu hẹp hơn so với quy định cũ. Ở quy định cũ, đối tượng 01 là công dân Việt Nam có cha hoặc mẹ là người dân tộc thiểu số.
Đối tượng 02: Công nhân trực tiếp đã sản xuất làm việc liên tục 5 năm trở lên trong đó ít nhất 2 năm là chiến sỹ thi đua được cấp tỉnh công nhận và tặng bằng khen.
Đối tượng 03:Thương binh, bệnh binh, người được hưởng chính sách như thương binh. Quân nhân, công an nhân dân đã xuất ngũ được công nhận hoàn thành nghĩa vụ phục vụ tại ngũ theo luật định (nếu ở khu vực 1 chỉ cần 12 tháng).
Đối tượng 04: Con liệt sĩ; Con thương binh, con bệnh binh, con của người hưởng chính sách như thương binh mất sức lao động 81% trở lên; con của người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học có tỷ lệ suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên và con của người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học bị dị dạng, dị tật, suy giảm khả năng tự lực trong sinh hoạt, học tập do hậu quả của chất độc hóa học.
Con của Bà mẹ Việt Nam anh hùng, con của Anh hùng lực lượng vũ trang, con của Anh hùng lao động, trong thời kì kháng chiến; Con của người hoạt động cách mạng trước ngày 01/01/1945 hoặc con của người hoạt động cách mạng từ ngày 01/01/1945 đến trước Tổng khởi nghĩa tháng 8/1945.
Đối tượng 05:Thanh niên xung phong tập trung được cử đi học; Quân nhân, công an nhân dân tại ngũ được cử đi học có thời gian phục vụ dưới 18 tháng không ở khu vực 1; Chỉ huy trưởng, chỉ huy phó ban chỉ huy quân sự xã, phường, thị trấn; Thôn đội trưởng, Trung đội trưởng Dân quân tự vệ nòng cốt, Dân quân tự vệ nòng cốt, Dân quân tự vệ đã hoàn thành nghĩa vụ tham gia Dân quân tự vệ nòng cốt từ 12 tháng trở lên, dự thi vào ngành Quân sự cơ sở.
Đối tượng 06: Công dân Việt Nam là người dân tộc thiểu số ở ngoài khu vực đã quy định thuộc nhóm ưu tiên 1; Người khuyết tật nặng; Con thương binh, con bệnh binh, con của người được hưởng chính sách như thương binh mất sức lao động dưới 81% và con của người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học có tỷ lệ suy giảm khả năng lao động dưới 81%; Con của người hoạt động cách mạng, hoạt động kháng chiến bị địch bắt tù, đày; Con của người hoạt động kháng chiến giải phóng dân tộc bảo vệ tổ quốc và làm nghĩa vụ quốc tế; Con của người có công giúp đỡ cách mạng.
Đối tượng 07: Người lao động ưu tú thuộc tất cả các thành phần kinh tế được từ cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Bộ trở lên công nhận danh hiệu thợ giỏi, nghệ nhân được cấp bằng huy hiệu lao động sáng tạo của Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam hoặc Trung ương đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh.
Giáo viên đã giảng dạy đủ 3 năm trở lên thi vào các ngành sư phạm. Y tá, dược tá, kỹ thuật viên, y sỹ, dược sỹ trung cấp đã có thời gian công tác đủ 3 năm trở lên thi vào các ngành y, dược.
Chính sách ưu tiên theo khu vực cũng có sự điều chỉnh ở khu vực 1 theo hướng thu hẹp hơn. Cụ thể, ở quy định cũ, khu vực 1 gồm các địa phương thuộc miền núi, vùng cao, vùng sâu, hải đảo, trong đó có các xã thuộc vùng có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định của Chính phủ.
Tuy nhiên, theo quy định mới, khu vực 1 chỉ gồm các thôn đặc biệt khó khăn, xã khu vực III (xã có điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định và các xã giáp biên giới, các xã hải đảo. Các địa phương khác của khu vực 1 trước đây sẽ được chuyển sang khu vực 2–nông thôn.
Đối tượng được ưu tiên xét tuyển thẳng vào các trường đại học, cao đẳng có bổ sung thêm các thí sinh đã tốt nghiệp trung học phổ thông đoạt giải nhất, nhì, ba trong Hội thi khoa học kỹ thuật do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức được tuyển thẳng vào đại học theo đúng ngành hoặc ngành gần của môn mà thi sinh đoạt giải. Thí sinh đoạt giải khuyến khích trong cuộc thi này được tuyển thẳng vào bậc cao đẳng theo đúng ngành hoặc ngành gần của môn mà thi sinh đoạt giải.
Theo Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Bùi Văn Ga, việc điều chỉnh nhóm đối tượng ưu tiên và khu vực ưu tiên do điều kiện kinh tế của các vùng miền đã có nhiều thay đổi so với trước. Việc điều chỉnh nhằm mang lại sự công bằng hơn cho các thí sinh giữa các khu vực.
Theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo, mức chênh lệch điểm trúng tuyển giữa hai nhóm đối tượng kế tiếp là 1 điểm, giữa hai khu vực kế tiếp là 0,5 điểm./.
Theo Phạm Mai (Vietnam+)
