Dừng xe nơi cấm đậu, có bị tội?

Trên số báo hôm qua (24-8), chúng tôi có đăng bài “Bị xử hình sự vì dừng xe nơi cấm đậu” phản ánh tài xế xe khách dừng xe cho khách đi vệ sinh thì bị xe tải chạy cùng chiều tông vào đuôi xe. Tai nạn làm hai xe hư hỏng, thiệt hại khoảng 500 triệu đồng. Sau đó cả hai tài xế bị khởi tố, truy tố…

Sau khi báo đăng, chúng tôi nhận được nhiều ý kiến xung quanh việc xử lý hình sự tài xế xe khách.

Xe khách chỉ vi phạm hành chính

Tài xế xe khách không có lỗi gây ra thiệt hại về tài sản vì Luật Giao thông đường bộ quy định người điều khiển phương tiện giao thông đường bộ (PTGTĐB) phải quan sát chướng ngại vật, tránh, vượt đảm bảo an toàn. Tài xế xe tải không tuân thủ quy định này, gây thiệt hại, làm hư hỏng xe khách.

Trong trường hợp này, xe khách khi dừng, đỗ đã thực hiện đầy đủ việc phát tín hiệu đèn. Xe khách tuy đậu sai nhưng lỗi đậu sai là vi phạm hành chính, không phải là nguyên nhân chính dẫn đến tai nạn. Hành vi ngủ gật của tài xế xe tải là tác nhân dẫn đến va chạm. Cũng may có xe khách cản lại, nếu không thì hậu quả khôn lường. Do đó, tài xế xe tải phải chịu trách nhiệm; còn xe khách đậu không đúng chỉ là tình tiết giảm nhẹ cho tài xế xe tải.

LS TRỊNH CÔNG MINH, Đoàn Luật sư TP.HCM

Tài xế xe khách Dương Văn Trắng (trái) và tài xế xe tải Mai Trường Giang tại tòa. Ảnh: PHƯƠNG LOAN

Chỉ đáng phạt hành chính ông Trắng

Tôi không đồng ý việc xử lý hình sự tài xế xe khách (ông Trắng). Theo hồ sơ thì ông ta có lỗi vì đã dừng xe tại nơi cấm dừng và cấm đậu. nhưng lỗi này chỉ là lỗi hành chính, không gây ra hậu quả gì cho đến khi xe tải tác động vào. Vì vậy, chỉ nên xử phạt hành chính ông Trắng về hành vi dừng xe không đúng quy định. Việc khởi tố, truy tố và áp dụng biện pháp tạm giam đối với ông Trắng là không phù hợp.

Tài xế xe tải mới là người trực tiếp gây ra tai nạn khi buồn ngủ, thiếu quan sát, không làm chủ tốc độ, vi phạm các quy định về điều khiển PTGTĐB, gây thiệt hại nghiêm trọng về tài sản. Nếu xử lý hình sự thì chỉ xem xét trách nhiệm của tài xế xe tải, còn ông Trắng chỉ phải chịu trách nhiệm về bồi thường dân sự (nếu có). Nhưng theo tôi, cũng nên áp dụng chính sách hình sự nhân đạo để miễn trách nhiệm hình sự cho cả tài xế xe tải.

LS NGUYỄN TOÀN THIỆN, Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Bình Thuận

Có tội nhưng không nên truy cứu

Khái niệm “vi phạm quy định về an toàn giao thông theo” điều 202 BLHS bao gồm khi xe lăn bánh trên đường và cả khi tài xế dừng hay đậu xe sai quy định. Hành vi ngủ gật không làm chủ tốc độ của tài xế xe tải gây tai nạn với xe khách thì rõ là vi phạm, không cần phải bàn cãi.

Theo tiết e điểm 4.1 khoản 4 Nghị quyết số 02/2003 của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao (hướng dẫn thi hành một số điều của BLHS) hướng dẫn tình tiết gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản của người khác như sau: Người điều khiển PTGTĐB mà vi phạm quy định về an toàn giao thông nếu gây thiệt hại về tài sản có giá trị từ 50 triệu đến dưới 500 triệu đồng thì phải chịu trách nhiệm hình sự theo khoản 1 Điều 202 BLHS. Như vậy, hành vi của hai tài xế này đều có dấu hiệu cấu thành của tội hình sự theo Điều 202.

Tuy nhiên, xét ở góc độ đường lối xử lý và chính sách hình sự thì theo tôi không nên bỏ tù họ. Bởi lẽ hậu quả của hành vi không lớn, không gây thiệt hại về tính mạng, sức khỏe con người mà chỉ thiệt hại về tài sản. Vì vậy, để thể hiện tính nhân đạo của pháp luật thì nên miễn trách nhiệm hình sự cho họ, tạo điều kiện cho họ giải quyết phần dân sự.

Ông ĐINH VĂN QUẾ, nguyên Chánh tòa Hình sự TAND Tối cao

Không nên phạt tù!

Theo kết quả khám nghiệm hiện trường thì chỗ ông Trắng, tài xế xe khách đậu xe là nơi có biển cấm dừng và cấm đậu và đuôi xe khách đã đậu lấn ra 2/3 làn đường dành cho xe tải. Như vậy hành vi này của hai tài xế là vi phạm khoản 1 Điều 202 BLHS.

Nếu không truy cứu trách nhiệm hình sự thì cũng không ổn bởi cả xe tải và xe khách là nguồn nguy hiểm cao độ, liên quan đến sinh mạng của nhiều con người. Việc tuân thủ biển báo và các quy định khi tham gia giao thông phải hết sức nghiêm ngặt. Tuy nhiên, nếu áp dụng hình phạt tù thì quá nghiêm khắc. Trong khi khoản 1 Điều 202 quy định ngoài mức phạt tù từ sáu tháng đến năm năm còn có thể áp dụng các hình phạt khác là phạt tiền từ 5 triệu đến 50 triệu đồng hoặc cải tạo không giam giữ đến ba năm. Vậy trường hợp này nên giảm nhẹ hình phạt cho người vi phạm vì không có thiệt hại về người.

TS luật học NGUYỄN DUY HƯNG