Ông Trương Đình Tuyển, nguyên Bộ trưởng Bộ Thương mại (nay là Bộ Công Thương), hiện là chuyên gia chính dự án EU-MUTRAP, cho biết EU là thị trường có vị trí hàng đầu trong xuất khẩu và tiếp nhận đầu tư của Việt Nam. Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường EU tăng trưởng ổn định với tốc độ cao, bình quân khoảng 15%-20%/năm. Vì vậy, hiệp định FTA Việt Nam - EU được đánh giá là hiệp định toàn diện, chất lượng cao theo tiêu chuẩn của WTO sẽ mở ra nhiều cơ hội cho doanh nghiệp (DN) nước ta.
Theo ông Tuyển, việc cắt giảm thuế quan khi thực thi FTA giữa Việt Nam-EU có thể làm tăng xuất khẩu của Việt Nam sang EU lên khoảng 30%-40%. Trong đó, các ngành có khả năng hưởng lợi nhiều nhất như dệt may, giày, chế biến thực phẩm, thủy sản. Bên cạnh đó, khu vực dịch vụ cũng được kỳ vọng mở rộng đáng kể nhờ FTA có thể góp phần làm tăng hiệu suất cho toàn bộ nền kinh tế, thúc đẩy đầu tư và cải tiến công nghệ.
Tuy nhiên, cũng có nhiều chuyên gia bày tỏ lo ngại Việt Nam sẽ gặp những thách thức khi tham gia hiệp định này giống như Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Bởi việc giảm thuế sẽ thu hút các nhà đầu tư nước ngoài (FDI) đầu tư vào Việt Nam nhằm lách thuế ở nước sở tại. Làn sóng FDI vào nước ta sẽ tạo ra sự cạnh tranh khốc liệt và nếu không đủ mạnh các DN trong nước có nguy cơ thua ngay tại thị trường nội địa.
Ông Lê Triệu Dũng, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương), cho hay khi chính thức tham gia lộ trình này, các DN trong nước phải đáp ứng các tiêu chí do EU ban hành về nguồn gốc, chất lượng sản phẩm, các yêu cầu về an toàn đối với sức khỏe, bảo đảm kỹ thuật… Thứ hai, phải thỏa mãn các tiêu chuẩn liên quan đến trách nhiệm xã hội như bảo vệ môi trường, chăm lo cho người lao động…
Theo ông Tuyển, Việt Nam cần xây dựng môi trường thông thoáng, đảm bảo minh bạch, cạnh tranh lành mạnh. Về phía các DN, cần phải tổ chức, đổi mới phương thức kinh doanh, nâng cao chất lượng sản phẩm, xác lập các liên kết từ sản xuất nhằm tạo được chỗ đứng vững chắc trong các chuỗi kinh tế có giá trị khu vực và toàn cầu.
QUANG HUY
