Trong bối cảnh Kiev chuẩn bị cho một cuộc phản công, các quan chức Ukraine, các nhà phân tích độc lập và các quan chức quân sự Mỹ cho Nga đang tăng cường sử dụng các loại bom thời Liên Xô, theo tờ The New York Times.
Các máy bay sẽ bay qua lãnh thổ do Nga kiểm soát, nơi mà hệ thống phòng không của Ukraine không thể vươn tới, và thả những quả bom qua chiến tuyến vào trong lãnh thổ Ukraine.
Bom khó chặn hơn tên lửa siêu thanh Kinzhal
Mặc dù có những hạn chế nhưng bom dường như khó bị bắn hạ hơn so với các tên lửa nhanh nhất, hiện đại nhất mà Ukraine đã thành thạo trong việc đánh chặn.
Vũ khí tầm xa, từ đạn pháo cho đến tên lửa đạn đạo, được sử dụng nhiều trong cuộc chiến này. Trong vài tuần qua, Nga đã liên tiếp triển khai các đợt tên lửa và máy bay không người lái (UAV) nhắm vào các thành phố của Ukraine và Ukraine đã bắn hạ phần lớn những vũ khí này.
Tuy nhiên, bom được thả từ máy bay thì khác. Chúng không có hệ thống đẩy như tên lửa hành trình hoặc ở bay trên không như UAV. Những quả bom chỉ bay trong 70 giây hoặc ít hơn và rất khó để lực lượng phòng không của Ukraine theo dõi.
 |
| Lực lượng bom mìn Ukraine kiểm tra một quả bom FAB-500 ở làng Preobrazhenka, Ukraine, vào tháng 4. Ảnh: AP |
Các quan chức Ukraine cho biết những quả bom này là những chấm nhỏ trên màn hình radar, sớm biến mất sau khi được thả xuống và rơi xuống, phá hủy các mục tiêu.
Những quả bom này thậm chí còn khó bị bắn trúng hơn cả tên lửa siêu thanh Kinzhal của Nga mà Ukraine nói rằng đã bắn hạ bằng hệ thống phòng không Patriot của Mỹ.
Ông Ian Williams, phó giám đốc Dự án Phòng thủ Tên lửa tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) có trụ sở tại Mỹ cho rằng Kinzhal có thời gian bay lâu ở độ cao lớn và do đó nó dễ dàng bị phát hiện và theo dõi. Còn bom lượn thì không phải là vũ khí mà hệ thống Patriot được thiết kế để chống lại.
Trung tá Denys Smazhnyi thuộc Lực lượng Không quân Ukraine cho rằng đây là sự cải tiến của chiến tranh trên không.
Ông nói: “Đầu tiên, họ (Nga) thử tên lửa hành trình và chúng tôi đã bắn hạ chúng. Sau đó, họ thử UAV và chúng tôi cũng bắn hạ. Họ liên tục tìm kiếm một giải pháp để tấn công chúng tôi và chúng tôi đang tìm kiếm một giải pháp để đánh chặn họ”.
Quá trình đó giống như một sự cải tiến, rồi đối phó, rồi tiếp tục cải tiến rồi tạo ra các biện pháp đối phó mới. Ông Smazhnyi nói thêm. “Thật không may, đó là một quá trình không ngừng nghỉ”.
Từ bom cũ Liên Xô, Nga ‘phù phép’ thành bom mới
Theo các quan chức Ukraine và Mỹ, Nga đã độ chế thêm cho một số quả bom hệ thống định vị vệ tinh và cánh để mở rộng tầm bắn, biến một loại vũ khí cũ mà Moscow có thành hàng nghìn quả bom lượn hiện đại hơn.
Nga đang triển khai những quả bom lượn này từ máy bay phản lực Su-34 và Su-35, vốn là những chiến đấu cơ xịn nhất của Nga, tờ The New York Times dẫn lời một quan chức Bộ Quốc phòng Mỹ đề nghị không nêu tên.
 |
Hệ thống Ukraine đánh chặn vũ khí Nga ở thủ đô Kiev vào tháng 5. Ảnh: REUTERS |
Đại tá Smazhnyi và các quan chức Ukraine khác cho biết Nga đã thả cả những quả bom cũ nguyên bản và cả những quả bom được độ chế.
Bom lượn độ chế được chế tạo bằng cách sử dụng bom FAB-500 M-62, một loại bom tiêu chuẩn do Liên Xô sản xuất hàng loạt, và gắn trên một bộ có cánh có thể di chuyển được và cánh bật ra, cùng với hệ thống dẫn đường vệ tinh điều chỉnh đường bay. Các nhà phân tích quân sự cho biết những quả bom cải tiến này có giá chỉ bằng một phần rất nhỏ so với giá của một tên lửa hành trình nhưng chứa cùng một lượng chất nổ.
Các cơ quan an ninh của Ukraine đã chia sẻ những bức ảnh về những quả bom của Nga mà họ nói đã được độ chế. Điều này đã được các quan chức quốc phòng Mỹ đã xác nhận. Tuy nhiên, vị trí của các bức ảnh chưa thể được xác minh độc lập.
Các quan chức Ukraine cho biết rất ít nơi bị bom lượn tấn công nặng nề như khu vực xung quanh TP Kherson - TP công nghiệp dọc theo sông Dnipro ở miền nam Ukraine, trong bối cảnh Ukraine đang cố gắng vào khu vực này để chuẩn bị phản công.
Ukraine vận động phương Tây gửi F-16 để đối phó
Các quan chức Ukraine đang nhấn mạnh mối đe dọa từ những quả bom này để vận động các nước gửi chiến đấu cơ F-16. Lý lẽ mà Ukraine đưa ra là nếu Ukraine có F-16, lực lượng này sẽ có lợi thế trên bầu trời và xua đuổi các máy bay chiến đấu Nga mang bom ném vào các cơ sở của Ukraine.
Người phát ngôn của Lực lượng Không quân Ukraine - ông Yuriy Ignat cho rằng: “Cố gắng đánh chặn những quả bom này là không hiệu quả, thậm chí còn không hợp lý….Cách duy nhất để thoát khỏi tình huống này và cách duy nhất để ngăn chặn nó là tấn công những chiếc máy bay thả những quả bom này”.
Các blogger quân sự Nga đã ca ngợi sức mạnh của bom lượn của Nga, Một nhà phân tích người Nga đã cung cấp thông tin chi tiết về việc Nga phát triển chúng từ đầu những năm 2000 và cho biết việc sử dụng chúng là bước đi đúng đắn.
Việc Nga dùng bom đã gây ra một số rủi ro và nguy hiểm. Chẳng hạn, vào hồi cuối tháng 4, một máy bay chiến đấu của Nga dường như đang đi đến Ukraine đã vô tình thả một quả bom xuống TP Belgorod (tỉnh Belgorod) ở biên giới Ukraine.
Không có ai thiệt mạng trong vụ việc này nhưng vài ngày sau, truyền thông Nga đưa tin rằng có hai quả bom chưa nổ nữa đã được phát hiện trong cùng một khu vực.
