Việc Nga sử dụng một căn cứ không quân Iran để không kích Syria là chủ đề đang gây tranh cãi lớn giữa Nga và Mỹ.
Trong cuộc họp báo ngày 17-8, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Mark Toner cho rằng việc Nga sử dụng căn cứ không quân của Iran “có thể vi phạm nghiêm trọng Nghị quyết 2231 của Hội đồng Bảo an LHQ” - cấm di chuyển máy bay chiến đấu sang Iran.
Tuy nhiên, phía Nga đã họp báo ngay trong ngày, bác bỏ mình vi phạm nghị quyết LHQ.
“Không có lý do gì để nói rằng Nga vi phạm Nghị quyết 2231, chúng tôi không cung cấp, hay chuyển giao, hay bán máy bay chiến đấu cho Iran" - CNN dẫn lời Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov khẳng định.
Tướng Igor Konashenkov, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Nga, còn công kích Mỹ trực diện hơn: “Cần có ai đó kiểm tra sự hiểu biết của Mỹ về nghị quyết này.”
Máy bay ném bom Tu-22M3 của Nga trên đường băng căn cứ không quân của Iran ngày 15-8. Ảnh: AP
Tuy nhiên, theo ông Toner, ngôn ngữ của Nghị quyết 2231 mang nhiều sắc thái. “Nó đa dạng ý nghĩa, nó quy định một nước có thể và không được làm gì liên quan đến vấn đề cung cấp hay hỗ trợ năng lực tấn công của Iran".
Theo ông Toner, ngôn ngữ trong nghị quyết cấm sử dụng máy bay chiến đấu mang lại lợi ích cho Iran. Iran ủng hộ chính phủ Tổng thống Syria Bashar al-Assad, các cuộc không kích của Nga cũng nhằm ủng hộ ông Bashar al-Assad, vì thế hoàn toàn có thể xem hoạt động của các máy bay Nga là mang lại lợi ích cho Iran.
CNN cho biết hiện các luật sư của Bộ Ngoại giao Mỹ đang xem xét nghiêm túc việc Nga vi phạm Nghị quyết 2231 của HĐBA LHQ.
Tiếp đà phản pháo Mỹ, Tướng Konashenkov đặt câu hỏi về tính hợp pháp của chiến dịch truy quét IS ở Syria của Mỹ. “Có điều nào trong Hiến chương LHQ, có nghị quyết nào của HĐBA LHQ, hay có một hiệp ước song phương nào giữa Mỹ và Nga cho phép Mỹ không kích trong lãnh thổ Syria hay không?”.
Ông Toner bảo vệ chiến dịch này: “Chúng tôi tin rằng Mỹ được phép dùng vũ lực quân sự chống IS ở Iraq và Syria.”
Đây là tranh cãi mới nhất giữa Nga và Mỹ liên quan đến vấn đề Syria. Theo CNN, tranh cãi này có thể ảnh hưởng đến khả năng hợp tác giữa Nga và Mỹ trong truy quét IS và tổ chức khủng bố Jabhat Fateh Al-Sham, tiền thân là chi nhánh Al-Qaeda ở Syria với tên gọi Mặt trận Nursa.
Dự thảo thỏa thuận hợp tác đang được hai bên bàn bạc. Mỹ muốn chính phủ Syria ngưng không kích, đổi lại Mỹ sẽ cung cấp cho Nga nhiều thông tin hơn về chiến dịch truy quét khủng bố của mình.
Ông Toner tin tưởng tranh cãi này sẽ không cản trở thỏa thuận hợp tác hai bên tại Syria “Chúng tôi tiếp tục theo đuổi nó".
Chuyên gia Anthony Cordesman tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế cho rằng việc máy bay Nga sử dụng căn cứ không quân Iran là “một bước thay đổi chiến lược lớn ở Trung Đông”, nhiều khả năng sẽ gây khó khăn cho các nỗ lực của Mỹ nhằm kiềm chế ảnh hưởng của Iran ở khu vực. Ông nhận định Mỹ nêu vấn đề này ra và viện tới LHQ là muốn cản trở sự hợp tác giữa Nga và Iran.
