Chiều 19-11, Tạp chí Kinh tế Việt Nam (Vneconomy) phối hợp với Vụ Thanh toán (Ngân hàng Nhà nước - NHNN), Công ty cổ phần thanh toán quốc gia (Napas), tổ chức hội thảo Thanh toán QR Code: Minh bạch và trải nghiệm không giới hạn”.
Tăng trưởng 150% về giá trị
Phát biểu tại hội thảo, Phó Thống đốc NHNN, ông Phạm Tiến Dũng đánh giá QR code đã trải qua một hành trình ấn tượng, từ một công nghệ mới trở thành một thói quen thanh toán phổ biến và đang góp phần vào công cuộc xây dựng nền tảng hạ tầng kinh tế - xã hội quan trọng, hòa cùng kỷ nguyên vươn mình của quốc gia.
Theo Phó Thống đốc NHNN, thành công của QR code tại Việt Nam là sự cộng hưởng của ba trụ cột gồm chính sách nhất quán của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước về thanh toán không tiền mặt; sự ra đời của chuẩn QR thống nhất như VietQR, phá vỡ rào cản liên ngân hàng và sự đón nhận mạnh mẽ của thị trường - từ các ngân hàng đến hàng triệu tiểu thương và người tiêu dùng.
Theo số liệu từ NAPAS, hệ thống này ghi nhận 8,3 tỉ giao dịch với tổng giá trị hơn 47,5 triệu tỉ đồng. Ngày cao điểm xử lý trên 42 triệu giao dịch với độ sẵn sàng đạt 99,997%.
Cũng tại hội thảo, ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán, NHNN cho biết 9 tháng năm 2025, giao dịch thanh toán kinh doanh thương mại qua QR code đạt hơn 337 triệu giao dịch, đạt giá trị hơn 288 nghìn tỉ đồng, tăng 61% về số lượng và 150% về giá trị.
Các dự án thanh toán song phương qua mã QR với Thái Lan, Lào và Campuchia đã được triển khai, cung cấp dịch vụ hai chiều cho người dân và doanh nghiệp. Trong giai đoạn 2025– 2026, Việt Nam tiếp tục mở rộng hợp tác với Trung Quốc, Hàn Quốc, Singapore, Ấn Độ và Đài Loan (Trung Quốc), đáp ứng nhu cầu thanh toán xuyên biên giới đang gia tăng.
Tuy nhiên, theo ông Phạm Anh Tuấn, tại Việt Nam, nhiều đơn vị có thói quen sử dụng mã QR cá nhân hàng hóa, dịch vụ từ khách hàng. Nguyên nhân là do các hình thức này tiện lợi, nhanh chóng, không mất phí, không cần ký kết hợp đồng.
Thực tế các đơn vị phát hành chưa thực sự hợp tác chặt chẽ với nhau, chưa thực hiện mục đích liên thông thanh toán QR Code dẫn đến bất tiện cho khách hàng khi thanh toán.
Vụ trưởng Phạm Anh Tuấn cho rằng để mở rộng kết nối quốc tế, phòng chống rửa tiền và kiểm soát nguồn thu ngân sách, Việt Nam cần đẩy nhanh lộ trình nâng cấp từ QR chuyển tiền sang QR thanh toán (QR Pay), phù hợp với thông lệ quốc tế và yêu cầu quản lý hiện đại.
3 đề xuất triển khai QR thanh toán
Hiện nay, nhiều đơn vị có thói quen sử dụng QR cá nhân để thanh toán khi giao dịch hàng hóa, dịch vụ. Tuy nhiên, QR cá nhân chỉ chứa thông tin tài khoản để nhận tiền, thực chất chỉ là chuyển tiền từ tài khoản này sang tài khoản khác, không gắn liền với hàng hóa hay dịch vụ cụ thể.
QR thanh toán được tạo bởi hệ thống thanh toán, chứa thông tin mã định danh đơn vị chấp nhận thanh toán (merchant), hóa đơn và số tiền, giúp đối soát tự động.
Một số ý kiến chuyên gia tại hội thảo cũng cho rằng việc chuyển đổi sang mã QR thanh toán sẽ mang lại ba nhóm lợi ích then chốt. Đối với người tiêu dùng, hình thức này giúp giao dịch minh bạch hơn, dễ dàng tra soát và đảm bảo tiêu chuẩn bảo mật cao.
Đối với doanh nghiệp, việc áp dụng QR thanh toán hỗ trợ quản lý bán hàng hiệu quả, đồng thời cung cấp dữ liệu phục vụ phân tích hành vi tiêu dùng.
Còn đối với cơ quan quản lý, hệ thống thanh toán này giúp kiểm soát dòng tiền tốt hơn, nâng cao hiệu quả thu thuế và hoạch định chính sách thị trường, qua đó thúc đẩy tiêu dùng nội địa.
Theo ông Đỗ Tuấn Anh, Phó Tổng giám đốc KiotViet, khi QRPay được triển khai đồng bộ nhất quán, ngành thuế sẽ có nguồn dữ liệu minh bạch, có thể đối soát được. Đây là đầu vào để giảm các khâu kiểm tra thủ công, hỗ trợ phân loại rủi ro và thúc đầy quản lý thuế theo hướng thông minh, hiện đại.
Ông Tuấn Anh đề xuất 3 giải pháp trong triển khai QRPay. Thứ nhất là chuẩn hóa kỹ thuật, các bên cần thống nhất API, KYC và quy trình tích hợp để đảm bảo hệ thống vận hành ổn định, trên giao diện nhất quán.
Thứ hai là minh bạch chi phí, phí giao dịch cần được công bố rõ ràng từ đầu, thủ tục đơn giản, hướng tới hoàn toàn online. Đây là yếu tố quyết định hộ kinh doanh có chuyển đổi và gắn bó với QRPay hay không.
Thứ ba là hỗ trợ triển khai trong thực tế, QRPay cần được hướng dẫn trực tiếp và hỗ trợ đào tạo cho thương nhân.
Trong khuôn khổ hội thảo, đã diễn ra lễ kick-off đánh dấu cam kết chuyển đổi từ QR Transfer sang QR Pay. Đại diện 28 ngân hàng và tổ chức trung gian thanh toán cùng thể hiện quyết tâm đồng hành trong lộ trình chuẩn hóa mã QR theo định hướng của NHNN.
