Lần đầu tiên giải Toán học Fields (được đánh giá như giải Nobel Toán học) đã vinh danh một nhà khoa học nữ.
Ngày 13-8, tại buổi lễ ở Seoul (Hàn Quốc) với sự tham dự của Tổng thống Park Geun-Hye, Liên minh Toán học quốc tế (trụ sở ở Đức) đã công bố giải Toán học Fields được trao cho bốn nhà khoa học.
Ngoài nữ GS Maryam Mirzakhani giảng dạy tại ĐH Stanford (Mỹ) còn có ba nhà khoa học nam gồm GS Artur Avila ở ĐH Paris (Pháp), GS Manjul Bhargava ở ĐH Princeton (Mỹ) và GS Martin Hairer ở ĐH Warwick (Anh).
Trang web của Liên minh Toán học quốc tế ghi nhận nữ GS Maryam Mirzakhani được trao giải Toán học Fields nhờ những đóng góp tinh tế của bà đối với lĩnh vực hình học và các hệ thống động lực, đặc biệt các nghiên cứu đó đã giúp làm hiểu rõ tính đối xứng của các bề mặt cong như bề mặt hình cầu.
Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye mừng nữ GS Maryam Mirzakhani tại Seoul ngày 13-8. Ảnh: GETTY IMAGES
Trong tuyên bố vinh danh, Liên minh Toán học quốc tế nhận định ở GS Maryam Mirzakhani có sự hội tụ hiếm có giữa khả năng thông thạo kỹ thuật, văn hóa toán học cùng ham muốn táo bạo, tầm nhìn xa rộng và tính ham hiểu biết.
Chủ tịch Liên minh Toán học quốc tế Ingrid Daubechies (người Bỉ) phát biểu thành công của nữ GS Maryam Mirzakhani mang tính biểu tượng to lớn và sự kiện này sẽ khuyến khích nhiều phụ nữ tham gia vào lĩnh vực toán học hơn nữa.
Trang web của ĐH Stanford đưa tin khi biết mình đoạt giải, nữ GS Maryam Mirzakhani bày tỏ: “Đây là một vinh dự to lớn. Tôi rất vui nếu giải thưởng này khuyến khích các nhà toán học và nhà khoa học nữ trẻ. Tôi tin chắc sẽ có nhiều phụ nữ đoạt giải thưởng như thế này trong những năm tới”.
Lúc còn nhỏ, bà mơ ước trở thành nhà văn. Đến những năm trung học, bà rất say mê giải các bài toán hóc búa.
Bà được biết đến như một hiện tượng toán học thế giới. Từ hồi còn thiếu niên, bà đã được trao huy chương vàng trong các lần Olympic Toán học quốc tế năm 1994 và năm 1995 với điểm số rất ấn tượng. Bà từng đoạt các giải thưởng Blumenthal (năm 2009) và Satter (năm 2013) của Hiệp hội Toán học Mỹ.
Giải Toán học Fields do nhà toán học John Charles Fields (người Canada) thành lập. Giải được trao lần đầu tiên năm 1936, sau đó được trao bốn năm một lần từ năm 1950 sau khi bị gián đoạn do Chiến tranh thế giới thứ hai.
Giải vinh danh các cá nhân dưới 40 tuổi có đóng góp ý nghĩa cho nền toán học thế giới. Từ trước đến nay toàn bộ 55 cá nhân đoạt giải Toán học Fields đều là nam giới.
Ngày 19-8-2010 ở TP Hyderabat (Ấn Độ), GS Ngô Bảo Châu đã vinh dự nhận giải Toán học Fields nhờ công trình chứng minh bổ đề cơ bản Langlands. Với thành tích này, Việt Nam trở thành quốc gia châu Á thứ hai sau Nhật có nhà toán học đoạt giải Toán học Fields.
LÊ LINH - ĐĂNG KHOA
| Nữ GS Maryam Mirzakhani năm nay 37 tuổi, sinh tại Tehran (Iran). Sau khi lấy bằng cử nhân toán ở ĐH Công nghệ Sharif tại Tehran năm 1999, bà sang Mỹ học và lấy bằng tiến sĩ toán học tại ĐH Harvard năm 2004. Từ năm 2008 đến nay, bà là giáo sư toán học tại ĐH Stanford ở bang California (Mỹ). Bà đang sống ở Mỹ với chồng và con gái. _________________________________ 15.000 đôla Canada (290 triệu đồng VN) là tiền thưởng cho mỗi nhà toán học đoạt giải Toán học Fields. “Tôi không có công thức đặc biệt nào cả. Đó là lý do tại sao công việc nghiên cứu vừa thách thức vừa rất lôi cuốn. Giống như đi lạc vào rừng và bạn phải sử dụng mọi kiến thức để tìm ra một số thủ thuật mới, với một chút may mắn, bạn có thể tìm được lối ra”. Nữ GS MARYAM MIRZAKHANI |
