Sau 27,5 ngày làm việc cùng khối lượng nội dung chương trình lớn và được chuẩn bị kỹ lưỡng, đi vào thực tiễn, Kỳ họp 7 Quốc hội khóa XV đã bế mạc vào sáng 29-6 với những kết quả, dấu ấn nổi bật.
Phát biểu trong phiên bế mạc, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhận định: Kỳ họp 7 Quốc hội khóa XV là kỳ họp có khối lượng nội dung về công tác lập pháp nhiều nhất tại một Kỳ họp, kể từ đầu nhiệm kỳ đến nay. Các dự án luật, dự thảo nghị quyết được Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp này liên quan đến rất nhiều ngành, nhiều lĩnh vực.
Đặc biệt, tại kỳ họp, Quốc hội đã bốn lần điều chỉnh nội dung chương trình để đáp ứng những yêu cầu phát sinh ngay trong thực tiễn, đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng của người dân, trong đó có công tác nhân sự, công tác lập pháp; thể hiện sự linh hoạt của một “Quốc hội vì dân”.
Kiện toàn nhân sự
Ngay từ đầu kỳ họp, công tác kiện toàn nhân sự là một trong những nội dung được đông đảo người dân, cử tri cả nước đặc biệt quan tâm. Theo đó, sau những thảo luận, ngay trong ngày đầu tiên sau khai mạc (20-5), Quốc hội đã bầu ông Trần Thanh Mẫn làm Chủ tịch Quốc hội nhiệm kỳ 2021-2026.
Hai ngày sau (22-5), Quốc hội bầu Đại tướng Tô Lâm, Bộ trưởng Bộ Công an, làm Chủ tịch nước nhiệm kỳ 2021-2026.
Cũng tại Kỳ họp 7 Quốc hội khóa XV, Quốc hội đã biểu quyết thông qua nghị quyết về việc bầu bà Nguyễn Thị Thanh làm Phó Chủ tịch Quốc hội nhiệm kỳ 2021-2026; Nghị quyết phê chuẩn đề nghị của Thủ tướng về việc bổ nhiệm Phó Thủ tướng nhiệm kỳ 2021-2026 đối với ông Lê Thành Long và Bộ trưởng Bộ Công an nhiệm kỳ 2021-2026 đối với ông Lương Tam Quang.
Những nhân sự được đề cử đã nhận được sự đồng thuận, thống nhất của các đại biểu Quốc hội, thể hiện qua số phiếu bầu tán thành rất cao. Điều này cho thấy công tác chuẩn bị, hoàn thiện các vị trí nhân sự cấp cao đã được Quốc hội chuẩn bị hết sức chặt chẽ, kỹ lưỡng, kịp thời, đúng theo quy định.
Đại biểu Phan Xuân Dũng, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA), cho rằng các đại biểu Quốc hội đã nghiên cứu kỹ và có ý kiến góp ý trong lựa chọn nhân sự vào những vị trí quan trọng của bộ máy Đảng và Nhà nước.
“Những người được Quốc hội lựa chọn bầu tại Kỳ họp lần này đã được gửi gắm nhiều sự tin tưởng, kỳ vọng sẽ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước, Nhân dân giao phó” – ông nói thêm.
Linh hoạt, trách nhiệm
Kể từ kỳ họp 5, đây là lần thứ 3 Quốc hội bố trí, sắp xếp, chia thời gian làm việc thành hai đợt. Điều này đã cho thấy sự linh hoạt trong công tác điều hành, đồng thời tạo điều kiện để các cơ quan ban, ngành liên quan có thời gian nghiên cứu, tiếp thu các ý kiến góp ý của đại biểu trên nghị trường. Từ đó làm rõ và hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật, để luật, nghị quyết sau khi được ban hành có thể đi sát vào thực tiễn cuộc sống của người dân, doanh nghiệp.
Tại các phiên thảo luận, các đại biểu cũng đã nêu cao tinh thần trách nhiệm, thảo luận sôi nổi, dân chủ, thẳng thắn, trọng tâm; có nhiều ý kiến phát biểu trí tuệ, sâu sắc, trên tinh thần xây dựng; phản ánh khách quan, toàn diện thực tế đời sống xã hội tại nghị trường.
Công tác thông tin, tuyên truyền được thực hiện kịp thời, đầy đủ diễn biến cả trước, trong và sau mỗi ngày họp; công tác phục vụ bảo đảm chu đáo, tuyệt đối an toàn; tiếp tục khẳng định nỗ lực, quyết tâm của Quốc hội trong việc thực hiện nhiệm vụ với nhiều đổi mới, sáng tạo, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thực tiễn đất nước.
Điểm nhấn trong mỗi kỳ họp là Quốc hội đã dành thời gian 2,5 ngày tiến hành chất vấn. Tại Kỳ họp 7 Quốc hội khóa XV, đại biểu đã chất vấn ba bộ trưởng và Tổng Kiểm toán Nhà nước về bốn lĩnh vực gồm Tài nguyên và Môi trường, Công thương, Văn hóa - Thể thao - Du lịch và Kiểm toán nhà nước. Tham gia trả lời chất vấn còn có các Phó Thủ tướng và các thành viên Chính phủ.
Phiên chất vấn diễn ra sôi nổi, dân chủ, thẳng thắn, trên tinh thần xây dựng. Các đại biểu Quốc hội qua thực tiễn hoạt động của mình đã nắm chắc tình hình, nghiên cứu kỹ các báo cáo, nêu câu hỏi cũng như tranh luận ngắn gọn, rõ ràng, thiết thực, đi thẳng vào các vấn đề; thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, hạn chế, phân tích rõ nguyên nhân và đề xuất giải pháp. Điều này cũng đã được Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh rằng “đây là hình thức giám sát tối cao trực tiếp, hiệu quả của Quốc hội”.
Các bộ trưởng, trưởng ngành với sự nghiêm túc, cầu thị, trách nhiệm cao đã trả lời tập trung, không né tránh những vấn đề được hỏi dù khó hay phức tạp. Đồng thời, thẳng thắn nhìn nhận về những tồn tại, hạn chế của ngành, lĩnh vực, đề ra nhiều giải pháp và cam kết khắc phục hạn chế của ngành, lĩnh vực phụ trách, nhằm tạo chuyển biến tích cực trong thời gian tới.
Giám sát lời hứa của các trưởng ngành
Sau mỗi phiên chất vấn và trả lời chất vấn, điều mà đại biểu, cử tri và Nhân dân cả nước quan tâm và cũng là điều quan trọng nhất là những lời hứa, những cam kết của các tư lệnh ngành phải được đi vào thực tiễn.
Đánh giá về các nội dung được đưa ra chất vấn tại Kỳ họp 7 Quốc hội khóa XV, đại biểu Trần Kim Yến (đoàn TP.HCM), cho rằng bốn nhóm vấn đề được lựa chọn để chất vấn lần này đều là những vấn đề nóng, nhận được sự quan tâm của dư luận.
Câu trả lời của các bộ trưởng đi vào trọng tâm, làm rõ vấn đề như mong muốn của đại biểu. Dù vậy, đại biểu Kim Yến cho rằng còn có một số nội dung các đại biểu đặt câu hỏi chung chung và bộ trưởng cũng trả lời chung chung, chưa đi tới cùng vấn đề, chưa thỏa mãn được mong muốn, kỳ vọng của cử tri, Nhân dân…
“Tuy nhiên, với thời lượng chất vấn và trả lời chất vấn rất ngắn, các vấn đề mà đại biểu đặt ra như một lần nữa nhắc nhớ, thúc đẩy nhanh hơn các nhiệm vụ cần thực thi đối với mỗi bộ trưởng thời gian tới” – bà Yến nói.
Tại Kỳ họp 7 Quốc hội khóa XV đã có 936 lượt đại biểu Quốc hội đăng ký phát biểu, đã có 750 lượt đại biểu phát biểu.
Trong đó có 708 lượt đại biểu phát biểu thảo luận, 42 lượt đại biểu tranh luận trong phiên thảo luận tại Hội trường; có 2.119 lượt đại biểu phát biểu tại phiên thảo luận tổ…
Đại biểu Trịnh Xuân An, Ủy viên thường trực Ủy ban Quốc phòng và an ninh (đoàn Đồng Nai) cũng cho rằng phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Kỳ họp 7 đã rất thành công.
Ông nhìn nhận Bộ trưởng TN&MT và Tổng Kiểm toán Nhà nước dù lần đầu tiên đăng đàn trả lời chất vấn nhưng đã chuẩn bị nội dung rất kỹ lưỡng. Các cơ quan được lựa chọn chất vấn cũng đã có những báo cáo rất cụ thể, cung cấp các thông tin đầy đủ để các đại biểu trên cơ sở đó đánh giá, nhìn nhận, đặt câu hỏi rõ ràng, đúng trọng tâm.
Cũng theo ông Trịnh Xuân An, các đại biểu Quốc hội đã thể hiện tinh thần trách nhiệm của mình bằng việc đặt các câu hỏi không chỉ là hỏi thông tin thuần túy mà đã đưa, gợi ra những giải pháp cho các vấn đề. Các câu trả lời của bộ trưởng, trưởng ngành tuy có những nội dung cần tranh luận làm rõ nhưng cơ bản là thẳng thắn, đưa ra được những giải pháp rất cụ thể.
“Tôi mong nghị quyết được ban hành sau phiên chất vấn sẽ nêu cụ thể nhiệm vụ mà các trưởng ngành phải làm, thời gian hoàn thành… để tạo sự chuyển biến trong thực thi chức trách, nhiệm vụ, tránh những trường hợp vài năm nữa, ở các kỳ họp sau đại biểu lại phải quay trở lại chất vấn” – đại biểu An kỳ vọng.
Bố trí, điều hành hợp lý
Để kỳ họp thành công, không thể không nhắc tới vai trò điều hành của người chủ tọa – tân Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn.
Đại biểu Trịnh Xuân An đánh giá cao sự điều hành linh hoạt, mềm mại của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, giúp người chất vấn và người trả lời chất vấn có sự tự tin, có không gian để thể hiện những nội dung muốn truyền tải…
Còn đại biểu Trần Kim Yến cho rằng thời gian diễn ra chất vấn và trả lời chất vấn chỉ có 2,5 ngày với bốn lĩnh vực, do đó người chủ trì điều hành là Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã rất linh hoạt để các bộ trưởng, trưởng ngành có thể trả lời, tiếp thu đầy đủ các ý kiến của đại biểu.
Đại biểu Nguyễn Thanh Cầm (đoàn Tiền Giang), bày tỏ ấn tượng với sự điều hành của đoàn chủ tọa. Bà cho rằng trong dù là phiên thảo luận ở tổ hay thảo luận ở hội trường thì đều có sự sắp xếp hợp lý về nội dung, thời gian. Đây là cách làm linh hoạt, phù hợp, tạo điều kiện để đại biểu có thể thảo luận sâu về các nội dung liên quan.
Nữ đại biểu cũng đánh giá cao vai trò chủ tọa và điều hành của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn. Trong các phiên chất vấn, Chủ tịch Quốc hội đã có gợi ý cụ thể, rõ ràng về cách thức, nội dung để các bộ trưởng bám sát vào nội dung chất vấn và có những trả lời hiệu quả, thỏa đáng.
“Chủ tịch Quốc hội đã tạo cho các đại biểu có được sự mạnh dạn, tự tin trao đổi cũng như chất vấn thẳng thắn, sôi nổi vào các nội dung” – bà Cầm nói
Xử lý nhanh chóng những vấn đề cấp bách
Một điểm đáng ghi nhận là ngay sau phiên chất vấn, những vấn đề nóng mà các đại biểu quan tâm kiến nghị đề xuất đã được các Chính phủ, bộ, ngành liên quan có chỉ đạo xử lý, thể hiện lời hứa trước cử tri, Quốc hội.
Có thể kể đến như Công điện 56/2024 của Thủ tướng về tiếp tục tăng cường công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực thương mại điện tử, kinh doanh trên nền tảng số; Nghị quyết về các giải pháp trọng tâm để thúc đẩy tăng trưởng, kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô; hay như vấn đề giá vàng, giá vé máy bay… sau khi đại biểu phản ánh, cơ quan chức năng vào cuộc thì đã có sự hạ nhiệt.
Nhiều vấn đề “nóng”, cấp bách cũng đã được các cơ quan ban, ngành, cơ quan soạn thảo luật tiếp thu ý kiến của các đại biểu và có những điều chỉnh hợp lý như cấm tuyệt đối nồng độ cồn khi lái xe, quản lý thuốc lá điện tử, có quy định với ô tô chở học sinh, trẻ em mần non…
