Nhân ngày thế giới phòng, chống mua bán người 30-7, Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) kêu gọi tiếp tục nỗ lực nhằm tăng cường quản trị di cư lao động và giảm thiểu bóc lột lao động.
Lao động di cư Việt Nam chủ yếu làm việc trong lĩnh vực xây dựng, sản xuất, giúp việc gia đình, chăm sóc sức khỏe, nông nghiệp và ngư nghiệp. Những công việc thường chỉ đòi hỏi vài kỹ năng cơ bản. Trong số các nghề này, nghề giúp việc gia đình và đánh bắt cá được xem là dễ tổn thương nhất, do nơi làm việc bị cô lập và thường xuyên thiếu các biện pháp bảo vệ đầy đủ về mặt pháp lý.
TS Chang-Hee Lee, Giám đốc ILO Việt Nam, đánh giá hiện tồn tại những thách thức lớn trong quản lý nhằm đảm bảo việc làm thỏa đáng cho NLĐ di cư, đặc biệt là tại các quốc gia không có pháp luật đầy đủ bảo vệ quyền lao động cho họ.
Trong nhiều trường hợp, người lao động Việt Nam gặp khó khăn khi tiếp cận quyền của mình tại nơi làm việc. Các khoản nợ do phí và lệ phí di cư lao động quá cao có thể là trở ngại khiến NLĐ không dám rời bỏ nơi làm việc có yếu tố bóc lột và bạo lực.
Ngược lại, các khoản phí và chi phí cao lại có thể khiến NLĐ tìm kiếm các công việc được trả lương cao hơn trong thời gian ở quốc gia đến làm việc để họ có cơ hội trả nợ. Thông thường việc thay đổi công việc tại quốc gia tiếp nhận là không khả thi nên NLĐ liều lĩnh chấp nhận trở thành lao động di cư không có giấy tờ hợp pháp.
Người đứng đầu ILO Việt Nam nhìn nhận: “Những khoản nợ này khiến NLĐ Việt Nam dễ trở thành nạn nhân của nạn buôn bán người và lao động cưỡng bức, do những người có mưu toan lạm dụng, bóc lột hoặc lừa đảo lợi dụng điều đó để thao túng NLĐ”.
Từ đó giám đốc ILO Việt Nam kêu gọi để bảo vệ NLĐ không bị lạm dụng và lừa đảo trong quá trình tuyển dụng và để giảm chi phí di cư lao động, chính phủ Việt Nam, các công ty tuyển dụng và công đoàn cần tiếp tục nỗ lực nhằm cải thiện hệ thống quản trị di cư lao động.
Ông cũng kêu gọi xây dựng hệ thống kết nối chặt chẽ hơn giữa khung pháp lý về lao động và hình sự để ngăn ngừa tình trạng các vi phạm về lao động phát triển thành cưỡng bức lao động và mua bán người, đồng thời nhằm xác định và đưa thủ phạm ra trước công lý.
