Ngày 5-11, 170 triệu cử tri Mỹ bắt đầu đi bỏ những lá phiếu trực tiếp chọn ra nhà lãnh đạo đất nước trong nhiệm kỳ bốn năm tới. Bầu cử Mỹ năm nay được đánh giá là một trong những cuộc bầu cử kịch tính hàng đầu lịch sử Mỹ khi hai ứng cử viên tổng thống bám đuổi sát nút nhau trong mọi cuộc thăm dò.
Trước mức độ cạnh tranh khốc liệt của cuộc bầu cử năm nay, cả Phó Tổng thống Kamala Harris (ứng cử viên đảng Dân chủ) và cựu Tổng thống Donald Trump (ứng cử viên đảng Cộng hòa) đều tranh thủ từng phút để tìm kiếm sự ủng hộ trước thời khắc quyết định.
Bám đuổi tới phút cuối ở các bang chiến trường
Đêm 4-11 (giờ địa phương), bà Harris có buổi vận động tranh cử cuối tại TP Philadelphia (thuộc bang chiến trường cốt tử Pennsylvania với 19 phiếu đại cử tri, nhiều nhất trong bảy bang chiến trường), trước 30.000 khán giả, theo đài CNN.
“Chúng tôi đã bắt đầu chiến dịch này cách đây 107 ngày. Ngay từ đầu chiến dịch của chúng tôi không phải là cuộc chiến chống lại điều gì đó, mà là cuộc chiến vì điều gì đó. Một cuộc chiến vì tương lai với tự do, với cơ hội và với phẩm giá cho tất cả người Mỹ” - phó tổng thống nói.
Bà Harris nói với những người ủng hộ rằng “đêm nay, chúng ta kết thúc như chúng ta đã bắt đầu - với sự lạc quan, với năng lượng, với niềm vui”.
“Cuộc đua vẫn chưa kết thúc và chúng ta phải kết thúc thật mạnh mẽ. Đây có thể là một trong những cuộc đua sát nút nhất trong lịch sử. Mỗi lá phiếu đều quan trọng” - bà Harris nhấn mạnh.
Nữ phó tổng thống cũng nhắc lại một số lời hứa đã đưa ra trong chiến dịch tranh cử, chẳng hạn như giảm chi phí sinh hoạt, nhà ở, chăm sóc sức khỏe và thuế cho người lao động và doanh nghiệp nhỏ cũng như bảo vệ quyền phá thai.
Trước đó, nữ phó tổng thống đã dành cả ngày cuối trước bầu cử Mỹ để chinh chiến khắp các TP của bang Pennsylvania.
Văn phòng của bà Harris cho biết bà sẽ dành ngày bầu cử ở thủ đô Washington, D.C. và tham gia các cuộc phỏng vấn trên đài phát thanh.
Khảo sát của đài NBC News trước bầu cử Mỹ cho thấy tỉ số giữa ông Trump và bà Harris hòa nhau với đồng 49% và 2% cử tri còn lại cho biết họ chưa xác định rõ sẽ bầu cho ai.
Trong khi bà Harris dồn sức ở bang Pennsylvania trong những giờ chót thì ông Trump dành cả ngày cuối để tăng tốc ở hàng loạt bang chiến trường gồm North Carolina, Pennsylvania và Michigan.
Cựu tổng thống dừng chân tại TP Grand Rapids (bang Michigan) trong đêm 4-11 và có bài phát biểu vận động cuối. TP này cũng là nơi ông Trump kết thúc hai chiến dịch tranh cử trước đó vào năm 2016 và 2020.
“Tôi muốn gửi lời chào rất đặc biệt đến Grand Rapids, đây là một nơi đặc biệt, bạn còn nhớ năm 2016 không?” - ông Trump nói.
Trong 2 giờ phát biểu tại Grand Rapids, ông Trump nhắc lại những lời hứa mà ông đưa ra trong chiến dịch tranh cử, chẳng hạn như cam kết áp dụng mức thuế quan cao và trấn áp tình trạng nhập cư bất hợp pháp. Ứng cử viên đảng Cộng hòa cũng không quên chỉ trích chính quyền Tổng thống Joe Biden về cách xử lý nền kinh tế và nhập cư.
Trong lúc hai ứng cử viên tổng thống chạy nước rút, hai ứng cử viên phó tổng thống trải qua một ngày bận rộn.
Phó tướng của ông Trump - thượng nghị sĩ JD Vance có lịch trình dày đặc tại các TP của các bang chiến trường gồm La Crosse (bang Wisconsin), Flint (bang Michigan), Atlanta (bang Georgia) và Newtown (bang Pennsylvania).
Trong khi đó, phó tướng của bà Harris - Thống đốc bang Minnesota Tim Walz có bài phát biểu tại hai TP của bang Wisconsin là La Crosse và Atlanta. Đêm 4-11 (giờ Mỹ), ông Tim Walz có buổi vận động tại bang Pennsylvania.
Đúng 0 giờ ngày 5-11 (giờ địa phương), cử tri thị trấn Dixville Notch (bang New Hampshire) bắt đầu bỏ phiếu bầu tổng thống Mỹ. Kết quả bỏ phiếu được công bố 10 phút sau đó cho thấy bà Harris và ông Trump hòa nhau với mỗi người nhận được ba phiếu bầu.
Thị trấn Dixville Notch nằm ở biên giới Mỹ - Canada, đã duy trì truyền thống tổ chức bỏ phiếu ngay nửa đêm từ những năm 1960. Truyền thống này đưa thị trấn Dixville Notch trở thành một trong những nơi công bố kết quả sớm nhất ở Mỹ.
Kịch tính cuộc đua tổng thống, lưỡng viện, thống đốc
Theo khảo sát của tờ The New York Times, tính đến sáng ngày bầu cử Mỹ 5-11, tỉ lệ ủng hộ của cử tri đối với ông Trump và bà Harris vẫn không có cách biệt rõ rệt, không ứng cử viên nào chiếm ưu thế rõ ràng. Tỉ lệ ủng hộ toàn quốc đối với cựu Tổng thống Trump hiện là 48%, bám sát nút bà Harris với 49%. Trong khi đó, khảo sát của đài NBC News cho thấy tỉ số giữa ông Trump và bà Harris hòa nhau với đồng 49% và 2% cử tri còn lại cho biết họ chưa xác định rõ sẽ bầu cho ai.
Cuộc bầu cử Mỹ năm nay như đã biết sẽ bầu ở 50 bang nhưng giới quan sát cho rằng kết quả ở bảy bang chiến trường gồm Arizona, Georgia, Michigan, Nevada, North Carolina, Pennsylvania và Wisconsin sẽ quyết định ai trong hai ứng cử viên sẽ giành tấm vé vào Nhà Trắng.
Về tỉ lệ ủng hộ ở các bang chiến trường, khảo sát của tờ The New York Times cho thấy ông Trump đang dẫn đầu ở năm bang, với tỉ lệ ủng hộ đạt 49% ở các bang Georgia, Nevada, North Carolina, Pennsylvania và 50% ở bang Arizona. Ở các bang này, bà Harris đều thua ông Trump đúng 1%, tức giành 48%. Riêng ở bang Arizona, bà Harris giành 47% tỉ lệ ủng hộ song mức chênh lệch với ông Trump vẫn nằm trong biên độ sai số.
Nữ phó tổng thống đang dẫn trước ở hai bang Michigan và Wisconsin với tỉ lệ đều là 49%, hơn ông Trump chỉ 1% ở cả hai bang.
Bên cạnh cuộc đua tổng thống, trong kỳ bầu cử Mỹ năm nay, tất cả 435 ghế tại Hạ viện sẽ được bầu lại, còn ở Thượng viện là 34/100 ghế. Theo khảo sát của chuyên trang bầu cử 270 to Win tính đến 17 giờ ngày 5-11 (giờ Việt Nam), trước mắt phe Dân chủ khả năng cao đạt được 210 ghế tại Hạ viện, trong khi đó phe Cộng hòa đạt 208 ghế. 17 ghế còn lại (thuộc một số địa phương ở các bang Maine, Michigan, Iowa, Arizona, California, Oregon và Washington) không rõ sẽ thuộc về bên nào và hiện các bên cũng cạnh tranh sát sao.
Về cuộc đua Thượng viện, trang 270 to Win dự đoán khả năng cao phe Cộng hòa sẽ kiểm soát Thượng viện với 51 ghế, trong khi đó phe Dân chủ được dự đoán đang nắm trong tay 48 ghế và một ghế (bang Ohio) hiện còn cạnh tranh.
Kỳ bầu cử Mỹ năm nay cũng sẽ chọn ra 11 vị trí thống đốc mới cho các bang Delaware, Indiana, Missouri, Montana, New Hampshire, North Carolina, North Dakota, Utah, Vermont, Washington và West Virginia.•
Dù ông Trump hay bà Harris thắng, bầu cử Mỹ sẽ lập nên lịch sử!
Ông Mark Updegrove, nhà sử học chuyên nghiên cứu về các đời tổng thống Mỹ tại đài ABC News, cho rằng cuộc bầu cử Mỹ năm nay “có lẽ là cuộc bầu cử tổng thống quan trọng nhất kể từ năm 1860 khi ông Abraham Lincoln được bầu làm tổng thống giữa lúc vận mệnh của đất nước đang bị đe dọa”.
Ông Updegrove cho rằng cuộc đua bầu cử tổng thống năm nay mang tính lịch sử không chỉ xuất phát từ xuất thân của bà Harris và ông Trump, mà quan trọng hơn là phụ thuộc vào bối cảnh nền dân chủ và nền ngoại giao của Mỹ đang bị đe dọa.
Nếu giành chiến thắng, bà Harris sẽ lập nên lịch sử khi trở thành người phụ nữ đầu tiên, người phụ nữ da màu đầu tiên và là người Mỹ gốc Nam Á đầu tiên giữ chức tổng thống Mỹ, theo ABC News.
“Nếu bà ấy thắng, điều đó sẽ phá vỡ những rào cản mà quốc gia này đã đấu tranh kể từ năm 1920. Đối với một quốc gia đang gặp ngày một nhiều thách thức hơn về vấn đề chủng tộc, việc đề cử và sau đó bầu một phụ nữ da màu, dù xét theo bất kỳ khía cạnh nào, cũng là một sự tiến bộ” - GS Brandon Rottinghaus tại ĐH Houston (Mỹ) nhận xét về kỳ bầu cử Mỹ năm nay.
Còn với ông Trump, ông sẽ trở thành người đầu tiên giành được nhiệm kỳ thứ hai không liên tiếp kể từ năm 1892, sau Tổng thống Grover Cleveland. TRỌNG TẤN
