Tuy dài thế nhưng văn bản này chưa phải là văn bản gỡ được hết các điểm vướng mà doanh nghiệp (DN), cơ quan hải quan phản ánh trong thời gian qua. Có không ít những điểm vướng được liệt kê mà tổng cục không xử lý được, phải “hẹn” rằng “ghi nhận để báo cáo Bộ hướng dẫn”. Như vậy chắc chắn là sẽ có thêm những văn bản hướng dẫn liên quan đến thông tư này nữa.
Thông tư 38/2015 khi ban hành dài khoảng 200 trang. Thông tư này gây không ít vướng mắc cho DN lẫn cơ quan hải quan. Từ những thắc mắc nhỏ như một vài DN đã thực hiện gia công trước đây, sau đó ngưng một thời gian, nay lại gia công tiếp thì có coi là “lần đầu” hay không, nộp thông báo kiểu gì? Có những thắc mắc được phản ánh nhiều và liên tục trong thời gian qua như DN đã nộp thuế nhưng hệ thống thông tin của hải quan không có dữ liệu khiến DN phải xuất trình chứng từ giấy để chứng minh đã nộp thuế, phải giải quyết ra sao?...
Trong số vài chục điểm còn lấn cấn của Thông tư 38, có những điểm thắc mắc, lấn cấn khá đơn giản nhưng lại được cơ quan hải quan tỉnh, thành đề xuất hướng xử lý rất... “lạ”. Ví dụ, trường hợp DN nhận gia công đơn hàng này chưa xong, lại có đơn hàng mới hoặc gia hạn đơn hàng thì được cơ quan hải quan đề xuất cách xử lý nguyên liệu vật tư dư thừa là phải xử lý xong đơn hàng này mới được làm tiếp đơn hàng khác! Trong khi đó Thông tư 38 không hề có quy định cấm DN làm cùng lúc nhiều đơn hàng, vì vậy trong hướng dẫn, Tổng cục Hải quan yêu cầu các cơ quan hải quan nghiên cứu thực hiện đúng quy định.
Trong suốt các kỳ đối thoại giữa DN TP.HCM và cơ quan thuế, hải quan những tháng qua, lần nào cũng có DN và cán bộ hải quan phản ánh việc văn bản được ban hành quá nhiều về số lượng nhưng lại quá kém về chất lượng. DN than phiền không làm sao theo kịp các thông tư mới, có thông tư mới thì không biết làm sao thực hiện cho đúng, chờ công văn hướng dẫn thực hiện thì chưa kịp hoàn thành thủ tục theo hướng dẫn đã thấy có thông tư mới hơn nữa và những cái vướng cũng mới hơn!
Đồng ý rằng Luật Hải quan 2014 là cải cách, đơn giản thủ tục hành chính cho DN. Nhưng giá như các cơ quan quản lý nghiên cứu và dự liệu kỹ lưỡng hơn việc triển khai thủ tục trên thực tế thì đã không có chuyện thông tư trên 200 trang, bãi bỏ 12 thông tư cũ mà gây ra vài chục thắc mắc, vướng mắc, phải có công văn hướng dẫn xử lý gần 100 trang!
QUỲNH NHƯ
