Thưởng cao để khuyến khích chống tham nhũng

Nội dung chính của thông tư là quy định các tiêu chí để người tố giác tham nhũng được huân chương dũng cảm, bằng khen của Thủ tướng, bằng khen của bộ, giấy khen của thủ trưởng cơ quan đơn vị cấp dưới…

Thông tư 03 nói trên được xây dựng căn cứ vào Luật Thi đua khen thưởng cùng Luật Khiếu nại, tố cáo và một số nghị định hướng dẫn. Vấn đề đặt ra là những hình thức khen thưởng ở thông tư này cũng áp dụng chung cho các loại thành tích trong các lĩnh vực khác nhau, trong khi phòng, chống tham nhũng (PCTN) là lĩnh vực đặc biệt khó khăn, phức tạp, nguy hiểm. Vậy làm thế nào để khuyến khích đặc biệt hơn cho những người không sợ hy sinh tính mạng, lợi ích vật chất, tinh thần của mình cho công cuộc PCTN?

Chưa có quỹ khen thưởng

Theo ông Lê Văn Lân, Phó Chánh văn phòng Ban Chỉ đạo trung ương về PCTN, ngay trong quá trình xây dựng thông tư, các cơ quan chức năng đã thấy phải coi tính đặc thù của PCTN là một nội dung của nguyên tắc khen thưởng. Vì vậy, đối với người có thành tích xuất sắc trong PCTN, ngoài phần khen thưởng vật chất và tinh thần được quy định trong Luật Thi đua khen thưởng và văn bản hướng dẫn, họ còn được động viên lợi ích vật chất với mức từ ba đến 30 lần lương tối thiểu.

Các cá nhân nhận hoa và tặng phẩm trong hội nghị biểu dương 88 cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác phòng, chống tham nhũng năm 2010 tại Hà Nội. Ảnh: TTXVN

Nhưng phần khuyến khích này lấy từ nguồn nào, thủ tục ra sao, dường như lại chưa được làm rõ. Theo Thông tư 03, phần khuyến khích thêm này lấy từ quỹ khen thưởng về PCTN. Quỹ này đã được nêu trong Nghị định 120 ban hành từ năm 2006, thuộc quyền quản lý, sử dụng của Ban Chỉ đạo trung ương mà trực tiếp tham mưu là Văn phòng Ban Chỉ đạo. Tuy nhiên, theo ông Lân, từ đó đến nay vẫn chưa có văn bản cụ thể hướng dẫn nội dung này, nên thực tế quỹ chưa hình thành. Như vậy, ngày 20-6 tới, khi Thông tư 03 có hiệu lực mà có trường hợp nào được thưởng thì sẽ không thể có quỹ để chi.

Nhiều vướng mắc dễ nảy sinh

Một câu hỏi nữa cần đặt ra là khi giao cho lãnh đạo từ cấp xã trở lên quyết định việc khen thưởng thì liệu những người tố giác tham nhũng liên quan đến trách nhiệm của chính cấp đó có bị gạt ra ngoài lề?

Hai năm qua, Văn phòng Ban Chỉ đạo trung ương đã tổ chức nhiều cuộc gặp mặt trên cả nước, vinh danh những người có thành tích PCTN. Tuy nhiên, khi lựa chọn người để mời tham dự đã gặp không ít phản ứng, ý kiến khác từ phía địa phương. Như ở trường hợp ông Đinh Đình Phú, người từng được báo chí vinh danh trong vụ tham nhũng đất đai nổi đình nổi đám ở Đồ Sơn (Hải Phòng), đã có ý kiến đề nghị mời ông dự cuộc gặp tuyên dương nhưng địa phương phản đối nên đành thôi.

Theo ông Ngô Mạnh Hùng, Cục phó Cục Chống tham nhũng (Thanh tra Chính phủ), cơ chế mới cho phép cấp trên “nhấc” những người mà cấp dưới “gạt” để khen thưởng, biểu dương. Thậm chí, trong Thông tư 03, Văn phòng Ban Chỉ đạo cũng là một cấp quyết định hoặc đề xuất khen thưởng. Như thế, với những người có thành tích PCTN thực sự nhưng địa phương chưa “thuận” vẫn có thể được đưa lên Văn phòng Ban Chỉ đạo khen thưởng…

Tuy nhiên, ngay cả khi những lo ngại nêu trên được giải tỏa, vẫn còn một số vướng mắc có thể nảy sinh. Chẳng hạn, Thông tư 03 quy định các hình thức khen thưởng được dựa trên tiêu chí về mức độ nghiêm trọng của vụ tham nhũng được phát hiện, xử lý. Đặt trường hợp cụ thể người có công tố giác, do thông tin nắm được hạn chế, chỉ đủ căn cứ tố giác việc tham nhũng 10 triệu đồng. Nhưng sau đó, cơ quan tố tụng phát hiện quy mô tham nhũng tới 10 tỉ đồng. Lúc ấy, đánh giá thành tích của người tố giác thế nào? Theo ông Hùng, có lẽ Thanh tra Chính phủ cùng Bộ Nội vụ phải có hướng dẫn thêm những vấn đề như vậy.

NGHĨA NHÂN