Ngày 27-9, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov đã có bài phát biểu quan trọng tại kỳ họp Đại hội đồng Liên Hợp Quốc lần thứ 80 ở TP New York (Mỹ), đề cập nhiều vấn đề quan trọng như chiến sự Ukraine, quan hệ Mỹ-Nga,...
Vụ UAV xâm nhập không phận NATO
Trong bài phát biểu, Ngoại trưởng Nga bác bỏ những tuyên bố từ một số quan chức châu Âu cho rằng Nga đang cân nhắc tấn công Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) trong vài năm tới, theo hãng thông tấn TASS.
“Nga chưa từng có ý định như vậy” - ông Lavrov nhấn mạnh, lặp lại lời Tổng thống Nga Vladimir Putin từng gọi các suy đoán này là “vô nghĩa”.
Theo ông Lavrov, Moscow nhiều lần đề nghị các nước NATO cùng xây dựng “những đảm bảo an ninh mang tính ràng buộc pháp lý” ở châu Âu, song phương Tây đã phớt lờ.
Ông Lavrov bày tỏ sự lo ngại khi một số quan chức Liên minh châu Âu (EU) và NATO “bắt đầu nói nghiêm túc về kịch bản Thế chiến III”. Ông cáo buộc phương Tây tìm cách áp đặt quan điểm đơn cực lên cộng đồng quốc tế và bỏ qua lợi ích chính đáng của các quốc gia khác.
Ngoại trưởng Nga cũng khẳng định quân đội nước này chưa bao giờ cố ý phóng máy bay không người lái (UAV) cảm tử hay tên lửa nhằm vào các nước thành viên NATO.
Đầu tháng này, Ba Lan cáo buộc Nga đưa một loạt UAV vào không phận nước này, điều mà Moscow bác bỏ. Theo các báo cáo sau đó, đây có thể là thiết bị mồi nhử bị chệch hướng do tác động của tác chiến điện tử.
Ông Lavrov cho biết các UAV rơi ở Ba Lan có tầm bay ngắn hơn nhiều so với khoảng cách từ Nga đến Ba Lan, nên khó có khả năng xuất phát từ Nga. Ông cũng nhắc rằng sau vụ việc, Bộ Quốc phòng Nga từng đề nghị phối hợp với Ba Lan kiểm tra mảnh vỡ để xác định chính xác tầm hoạt động của các thiết bị này.
Xung đột Ukraine
Ông Lavrov cho biết Nga “ngay từ đầu đã và vẫn sẵn sàng tham gia đàm phán nhằm giải quyết tận gốc nguyên nhân xung đột” ở Ukraine, đồng thời bảo đảm an ninh và lợi ích thiết yếu của mình.
Ông Lavrov nhận xét cả Ukraine và các nước châu Âu hậu thuẫn vẫn chưa thể hiện sự sẵn sàng tham gia đàm phán một cách thiện chí.
Ông Lavrov nhận định rằng kỳ vọng khôi phục lãnh thổ theo ranh giới năm 2022 của chính quyền Kiev là thiếu thực tế và chưa phản ánh đúng tình hình.
Ngoại trưởng Nga cũng nói rằng Moscow nắm được các động thái “chuẩn bị khiêu khích” từ phía Ukraine, đồng thời cho hay có những báo cáo đáng tin cậy về khả năng xảy ra các hành động quân sự ở một số nước châu Âu.
Theo ông Lavrov, nếu kịch bản này xảy ra, Ukraine sẽ phải đối mặt với hậu quả.
Ngoại trưởng Nga đồng thời cho rằng châu Âu đã tạo điều kiện để Kiev hành động, kể cả tiến hành các vụ tấn công và phá hoại, trong bối cảnh mục tiêu được tuyên bố là tìm cách gây ra “thất bại chiến lược” cho Nga.
Quan hệ Mỹ-Nga
Ngoại trưởng Nga cũng thông báo ông và Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đã thống nhất tổ chức vòng tham vấn thứ ba trong mùa thu này về những “vấn đề gây khó chịu” trong quan hệ song phương, như vấn đề thị thực, hoạt động của đại sứ quán, tài sản ngoại giao và các khía cạnh liên quan khác.
Ông Lavrov nhấn mạnh Moscow và Washington sẵn sàng đối thoại thẳng thắn.
Ngoại trưởng Nga cho biết Nga và Mỹ có trách nhiệm đặc biệt trong việc ngăn ngừa những rủi ro có thể đẩy nhân loại tới một cuộc chiến mới.
Ông Lavrov cho biết sáng kiến mới của Tổng thống Putin liên quan tương lai Hiệp ước New Start được đưa ra nhằm góp phần duy trì ổn định chiến lược. Theo ông, sáng kiến này sẽ được xem xét sau khi kết thúc tuần lễ cấp cao của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc.
Ngoại trưởng Nga bày tỏ sự tin tưởng rằng việc triển khai sáng kiến của ông Putin về New Start sẽ giúp tránh nguy cơ chạy đua vũ trang, duy trì mức độ dự báo chấp nhận được trong lĩnh vực tên lửa-hạt nhân, đồng thời cải thiện bầu không khí chung trong quan hệ Moscow-Washington.
Ông Lavrov cho hay phía Nga kỳ vọng Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ trực tiếp đưa ra phản hồi về sáng kiến này. Theo đó, Nga phát tín hiệu sẵn sàng tuân thủ các giới hạn định lượng cốt lõi của New Start thêm một năm sau khi hiệp ước hiện tại hết hiệu lực.
Xung đột Dải Gaza
Trong bài phát biểu tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, ông Lavrov nhấn mạnh Nga cho rằng không thể biện minh cho việc sát hại dân thường Palestine cũng như các vụ tấn công khủng bố nhằm vào Israel.
“Cũng không thể biện minh cho việc trừng phạt tập thể người Palestine ở Dải Gaza, nơi trẻ em chết vì bom đạn và đói khát, bệnh viện và trường học bị phá hủy, hàng trăm nghìn người mất nơi trú ẩn. Ngoài ra, cũng không có cơ sở nào cho việc sáp nhập Bờ Tây” - ông Lavrov nói.
Trừng phạt Iran
Về vấn đề trừng phạt Iran, Ngoại trưởng Lavrov cho rằng việc phương Tây bác bỏ sáng kiến Nga-Trung tại Hội đồng Bảo an cho thấy họ muốn gây sức ép buộc Tehran nhượng bộ.
Ông khẳng định mọi nỗ lực khôi phục lệnh trừng phạt đều “bất hợp pháp và vô hiệu”, đồng thời nhấn mạnh Iran không vi phạm thỏa thuận hạt nhân mà bị cuốn vào vòng trừng phạt do Mỹ và châu Âu dựng lên.
Ông Lavrov cũng cảnh báo nguy cơ Iran hứng chịu các cuộc tấn công mới, cho rằng phương Tây không coi trọng nghị quyết của Liên Hợp Quốc.
Cải tổ Hội đồng Bảo an
Về cải tổ Hội đồng Bảo an, ông Lavrov nhấn mạnh cần dân chủ hóa cơ quan này, mở rộng đại diện cho châu Á, châu Phi và Mỹ Latinh.
Ông lưu ý tương quan quyền lực toàn cầu đã thay đổi, song chưa phản ánh trong hệ thống Liên Hợp Quốc.
