Hiện nay việc người nước ngoài muốn mua nhà ở Việt Nam (VN) vẫn gặp nhiều rào cản về pháp lý và thủ tục hành chính. Chính vì lẽ đó nên trên thực tiễn đã xảy ra nhiều trường hợp một số cá nhân nước ngoài lách việc sở hữu nhà ở VN bằng cách nhờ người VN đứng tên hộ trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.
Theo luật sư Trần Vân Linh, Đoàn Luật sư TP.HCM, việc nhờ đứng tên hộ này ẩn chứa nhiều rủi ro khi phát sinh tranh chấp. Lý do là một số người nhờ người khác đứng tên nhà, đất, khi có tranh chấp lại bị thua kiện do không có chứng cứ chứng minh việc nhờ cậy trước đó. Để tránh thiệt hại khi có tranh chấp xảy ra, người cần nhờ người khác đứng tên có thể thực hiện một số nội dung sau để đảm bảo quyền lợi của mình.
Giữa hai bên phải có văn bản thỏa thuận về việc nhờ đứng tên hộ. Có thỏa thuận về việc thanh toán tiền mua nhà, nếu gửi tiền từ nước ngoài về thì có thể chuyển khoản nội dung ghi rõ là chuyển tiền thanh toán tiền mua căn nhà nào, số tiền chuyển về phải khớp với số tiền mua nhà ghi trên hợp đồng;
Người nước ngoài có thể cùng người được nhờ đứng tên trực tiếp giao dịch với bên bán nhà (cùng đi xem nhà, thỏa thuận đặt cọc, thanh toán, giao nhận tiền…).
Khi có tranh chấp xảy ra thì các chứng cứ trên sẽ thể hiện được đã có sự thỏa thuận, nhờ cậy về việc đứng tên hộ trên giấy hồng, giấy đỏ.
Theo quy định pháp luật hiện hành, đối tượng, điều kiện cá nhân nước ngoài được sở hữu nhà ở VN là:
Cá nhân nước ngoài đầu tư xây dựng nhà ở theo dự án tại VN và phải có giấy chứng nhận đầu tư và có nhà ở được xây dựng trong dự án theo quy định của luật này và pháp luật có liên quan;
Cá nhân nước ngoài được phép nhập cảnh vào VN và không thuộc diện được hưởng quyền ưu đãi, miễn trừ ngoại giao, lãnh sự theo quy định của pháp luật; đối với người VN ở nước ngoài mà còn quốc tịch VN thì được sở hữu nhà ở như người VN.
Đối với người VN ở nước ngoài muốn sở hữu nhà, đất ở VN thì cần phải chứng minh mình còn quốc tịch VN, có hộ chiếu do Nhà nước VN cấp còn giá trị.
