"Tôi thắng kiện hành chính UBND nhưng mãi chưa được thi hành, chuẩn bị sáp nhập xã, tỉnh thì tôi biết níu áo ai?"- Đây là câu hỏi được một bạn đọc gửi tới Chuyên mục "Chat với chuyên gia" do báo Pháp Luật TP.HCM phối hợp cùng Trường ĐH Luật TP.HCM tổ chức.
Giải đáp vấn đề trên, ThS Lê Thị Mơ, giảng viên Trường Đại học Luật TP.HCM, cho biết:
Thi hành án hành chính là giai đoạn xuất hiện sau khi bản án, quyết định giải quyết vụ án hành chính có hiệu lực pháp luật, là tổng thể các hoạt động làm cho bản án, quyết định được thực hiện nghiêm túc trong thực tiễn, góp phần bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của các đương sự, củng cố niềm tin của nhân dân vào Tòa án, tăng cường tính nghiêm minh của pháp luật.
Hiện tại, việc sáp nhập các tỉnh thành đang trong quá trình thực hiện nên có một số người dân thắng kiện trong vụ án hành chính có lo lắng, băn khoăn về cơ chế thi hành án hành chính như thế nào? Liệu sau khi sáp nhập thì vụ kiện của họ có được người bị kiện là các cơ quan nhà nước thi hành án hay không?
Nhằm bảo đảm thi hành án hành chính được kịp thời, khẩn trương, tránh ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân sau khi sáp nhập, ngày 14-3-2025, Văn phòng Chính phủ đã ban hành Công văn số 2109/VPCP-V.I chỉ đạo chấn chỉnh và khắc phục những tồn tại, hạn chế để nâng cao thi hành án hành chính.Nngày 29-4-2025, Bộ Tư pháp cũng đã có Văn bản số 2379/BTP-TCTHADS đề nghị các cơ quan, ban ngành, UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương quan tâm thực hiện nghiêm, triệt để các quy định của Luật Tố tụng hành chính, Nghị định 71/2016 về thi hành án hành chính; chỉ đạo tổ chức thi hành dứt điểm các bản án, quyết định của Tòa án về vụ án hành chính.
Đây là những công văn vừa thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Nhà nước về thi hành án hành chính và vừa có giá trị quan trọng bảo đảm việc thi hành án hành chính được nhanh chóng, hiệu quả trong cả nước.
Cụ thể hơn, ThS Mơ cho biết: Trường hợp người phải thi hành án là UBND mà cơ quan này bị sáp nhập thì trách nhiệm thi hành án của cơ quan này vẫn được bảo đảm tuyệt đối.
Bởi lẽ, khoản 4 Điều 59 Luật Tố tụng hành chính năm 2015 (sửa đổi bổ sung năm 2019) quy định “Trường hợp người bị kiện là cơ quan, tổ chức bị hợp nhất, sáp nhập, chia, tách thì cơ quan, tổ chức kế thừa quyền, nghĩa vụ của cơ quan, tổ chức cũ thực hiện quyền, nghĩa vụ tố tụng của cơ quan, tổ chức đó”.
Khoản 2 Điều 6 Nghị định 71/2016 hướng dẫn về thi hành án hành chính có quy định “người phải thi hành án có nghĩa vụ chấp hành đúng, đầy đủ, kịp thời bản án, quyết định của Tòa án; thông báo cho người được thi hành án, cơ quan, tổ chức có liên quan khi có thay đổi về địa chỉ, nơi cư trú”.
Như vậy, nếu UBND là người phải thi hành án mà bị sáp nhập thì UBND mới sau khi sáp nhập sẽ tiếp tục nghĩa vụ thi hành bản án, quyết định giải quyết vụ án hành chính đã có hiệu lực. Người khởi kiện trong trường hợp này hoàn toàn yên tâm, chắc chắn vấn đề thi hành bản án sẽ được thực hiện và quyền và lợi ích của mình sẽ được bảo đảm
Trong trường hợp hết thời hạn tự nguyện mà UBND bị kiện vẫn chưa thi hành bản án, quyết định đã có hiệu lực của Toà án, căn cứ Điều 313 Luật Tố tụng hành chính năm 2015, người khởi kiện có quyền gửi đơn kèm theo bản sao bản án, quyết định của Tòa án, tài liệu khác có liên quan đề nghị Tòa án đã xét xử sơ thẩm ra quyết định buộc thi hành bản án, quyết định của Tòa án.
