Việt - Mỹ nâng cấp quan hệ lên tầm Đối tác chiến lược toàn diện

Chiều 10-9, ngay sau lễ đón chính thức, tại trụ sở Trung ương Đảng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã hội đàm với Tổng thống Mỹ Joe Biden và Đoàn đại biểu cấp cao Mỹ thăm cấp nhà nước Việt Nam (VN) theo lời mời của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Quan hệ 2 nước đã phát triển mạnh mẽ, sâu sắc, thực chất, hiệu quả

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhiệt liệt chào mừng, đánh giá cao Tổng thống Biden thăm VN đúng vào dịp hai nước kỷ niệm 10 năm xác lập quan hệ đối tác toàn diện. Chuyến thăm có ý nghĩa đặc biệt, là dịp để lãnh đạo hai nước trao đổi về quan hệ hai nước và các vấn đề quốc tế vì lợi ích của nhân dân hai nước, đóng góp vào hòa bình, hợp tác, phát triển bền vững ở khu vực và thế giới.

Tổng Bí thư nhắc lại những kỷ niệm tốt đẹp về cuộc trao đổi chân tình với ngài Biden khi Tổng Bí thư thăm Mỹ hồi tháng 7-2015, đánh giá cao những ý kiến trao đổi giữa hai nhà lãnh đạo trong thời gian qua và cảm ơn Tổng thống Biden tháng 6 vừa qua đã gửi thư mời Tổng Bí thư sớm thăm lại Mỹ.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã trao đổi về những thành tựu mà VN đạt được qua gần 40 năm đổi mới toàn diện vì mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh” theo các phương hướng chính là phát triển kinh tế, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, phát huy xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN và chủ động, tích cực hội nhập quốc tế.

Tổng Bí thư chúc mừng những thành tựu quan trọng về kinh tế - xã hội của Mỹ dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Biden và những đóng góp của Mỹ trong việc góp phần thúc đẩy hợp tác toàn cầu, giải quyết những thách thức lớn đặt ra như y tế, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu và an ninh lương thực.

Tổng Bí thư nêu rõ: Đường lối đối ngoại nhất quán của VN là độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ đối ngoại; chủ động và tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng. VN là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên tích cực, có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế.

Đoàn đại biểu cấp cao hai nước tiến hành hội đàm. Ảnh: TTXVN

VN thực hiện đường lối quốc phòng “bốn không”. Đối với các tình hình phức tạp và xung đột quốc tế, VN mong muốn các bên đối thoại, giải quyết hòa bình trên cơ sở tôn trọng các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế và Hiến chương Liên hợp quốc.

VN đánh giá cao lập trường của Mỹ ủng hộ lập trường của VN và ASEAN về vấn đề Biển Đông. Đề nghị Mỹ tiếp tục ủng hộ, đóng góp tích cực vào hòa bình, an ninh, hợp tác, bảo đảm các quyền tự do hàng hải, hàng không và lợi ích chính đáng, hợp pháp của các quốc gia ở Biển Đông; không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, không có các hành động trái với luật pháp quốc tế làm phức tạp thêm tình hình, giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình; thực hiện DOC, sớm ký kết COC hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước về Luật Biển của Liên hợp quốc năm 1982...

VN vui mừng nhận thấy kể từ khi hai nước bình thường hóa quan hệ vào năm 1995, đặc biệt là sau khi xác lập quan hệ đối tác toàn diện vào năm 2013, quan hệ hai nước đã có bước phát triển mạnh mẽ, sâu sắc, thực chất, hiệu quả.

Nâng tầm đối tác chiến lược toàn diện vì hòa bình, hợp tác...

Trên những cơ sở quan trọng nêu trên, vì lợi ích của nhân dân hai nước và mong muốn tăng cường hợp tác nhằm các mục tiêu hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững trong bối cảnh mới, VN hoan nghênh việc hai nước xác lập quan hệ ở tầm cao mới là đối tác chiến lược toàn diện vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Biden nhất trí rằng thực tế đã qua cho thấy những yếu tố quan trọng hàng đầu đối với sự phát triển của quan hệ VN - Mỹ là việc tôn trọng đầy đủ những nguyên tắc cơ bản định hướng cho quan hệ hai nước, trong đó có tôn trọng Hiến chương Liên hợp quốc, luật pháp quốc tế và thể chế chính trị, độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của nhau. Tổng Bí thư nhấn mạnh sự hiểu biết lẫn nhau, hoàn cảnh của nhau, tôn trọng các lợi ích chính đáng của nhau và không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau luôn có ý nghĩa quan trọng. Phương châm đặc thù cho sự phát triển quan hệ VN - Mỹ là “gác lại quá khứ, vượt qua khác biệt, phát huy tương đồng, hướng tới tương lai”. VN đánh giá cao và coi trọng khẳng định của Mỹ là ủng hộ VN “mạnh, độc lập, tự cường và thịnh vượng”.

Tổng Bí thư đánh giá cao các nội dung được thỏa thuận giữa lãnh đạo hai nước về Tuyên bố chung nâng tầm quan hệ VN - Mỹ lên đối tác chiến lược toàn diện vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững.

Theo đó, Tổng Bí thư nhấn mạnh một số phương hướng lớn để thúc đẩy quan hệ VN - Mỹ. Trong đó có việc tiếp tục tăng cường hiểu biết lẫn nhau, thực hiện những nguyên tắc định hướng, tạo ổn định lâu dài, gặp gỡ, hợp tác cấp cao, giữa các ngành, các cấp, giao lưu nhân dân...

Nâng cấp quan hệ có lợi cho hai nước và quốc tế

Tổng thống Joe Biden bày tỏ sự vui mừng được đến thăm VN, cảm ơn sự đón tiếp trọng thị đối với cá nhân tổng thống cùng đoàn và vui mừng gặp lại Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Tổng thống nhấn mạnh chuyến thăm có ý nghĩa lịch sử không chỉ đối với quan hệ hai nước mà còn đối với khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và thế giới, nêu quan điểm của Mỹ về ủng hộ một khu vực mở, ổn định, an toàn, liên kết và thịnh vượng.

Tổng thống Joe Biden nhấn mạnh sự coi trọng đối với vai trò, vị trí của VN ở khu vực, đánh giá cao vai trò tích cực của VN trên nhiều vấn đề khu vực và toàn cầu, trong đó có vấn đề ứng phó với biến đổi khí hậu.

Tổng thống khẳng định sự ủng hộ đối với vai trò trung tâm của ASEAN và mong muốn hợp tác với VN để đóng góp vào đoàn kết và thịnh vượng của ASEAN. Tổng thống nhấn mạnh Biển Đông có vị trí quan trọng đối với thịnh vượng, ổn định quốc tế và khẳng định lại quan điểm của Mỹ về Biển Đông. Tổng thống cũng nêu sự coi trọng của Mỹ về những mục tiêu của Khuôn khổ hợp tác kinh tế Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Tổng thống Joe Biden bày tỏ sự trân trọng đối với đất nước VN, đánh giá cao những thành tựu của VN về phát triển, đóng góp vào công việc quốc tế và những đóng góp, vai trò lãnh đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Tổng thống Mỹ bày tỏ sự ủng hộ đối với sự phát triển của VN, trong đó có hợp tác kinh tế và khoa học - công nghệ trong giai đoạn mới, trong đó có việc phát triển công nghiệp điện tử, ứng phó với biến đổi khí hậu, phát triển năng lượng sạch. Tổng thống Joe Biden đánh giá cao việc hai nước nâng cấp quan hệ lên quan hệ đối tác chiến lược toàn diện có lợi cho cả hai nước và lợi ích quốc tế chung.

Hai nhà lãnh đạo nhất trí rằng cuộc hội đàm đã diễn ra trong không khí hữu nghị, bình đẳng, hiểu biết, tôn trọng lẫn nhau, trao đổi sâu rộng, toàn diện và đạt kết quả tốt đẹp. Những kết quả quan trọng của cuộc hội đàm và chuyến thăm của Tổng thống Joe Biden sẽ đóng góp tích cực vào sự phát triển của quan hệ hai nước trong giai đoạn mới vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì hòa bình, ổn định và phát triển bền vững.•

Sự kiện quan trọng trong thúc đẩy hội nhập

Các chuyên gia nhận định việc tổng thống Mỹ đến Việt Nam là dấu mốc quan trọng trong 10 năm xác lập quan hệ đối tác toàn diện.

TS HUỲNH TÂM SÁNG, giảng viên khoa Quan hệ quốc tế Trường ĐH KHXH&NV TP.HCM:

Việt Nam sẽ hội nhập sâu hơn vào các thể chế kinh tế quốc tế

Thương mại VN sang Mỹ nhiều khả năng sẽ được tạo thêm động lực. Hoạt động thương mại và đầu tư giữa hai nước được tăng cường sẽ giúp VN giảm phụ thuộc vào các thị trường lớn nhưng có nguy cơ tổn thương cao.

Nhiều khả năng Mỹ sẽ chuyển giao cho VN các trang thiết bị, công nghệ hiện đại để giúp VN tăng cường an ninh kinh tế. Việc này không những cần thiết mà còn cấp bách, nhất là khi triển vọng kinh tế toàn cầu còn bất ổn và chuỗi cung ứng toàn cầu vẫn chịu nhiều thách thức.

Mỹ có thể trang bị cho VN các trang thiết bị y tế hiện đại và hỗ trợ VN về chuyên gia y tế. Các chương trình trao đổi thông tin, tập huấn và nâng cao năng lực chuyên môn cho đội ngũ y, bác sĩ và nhân viên y tế của VN là khả thi và cần được hai bên chú ý hơn.

Giao lưu nhân dân và hợp tác giáo dục sẽ tiếp tục gặt hái nhiều thành tựu, qua đó tăng cường chất keo gắn kết quan hệ trên phương diện liên kết con người.

..............................

TS khoa học chính trị GEORGE TYLER, giảng dạy tại ĐH Michigan (Mỹ):

Kết quả của nỗ lực ngoại giao thực chất từ cả hai phía

Quan hệ Việt - Mỹ tính từ khi hai nước chính thức nâng cấp quan hệ thành đối tác toàn diện đã có một “thập niên thành công đến khó tin”, là minh chứng rõ ràng cho thấy hòa bình hợp tác, tôn trọng sự khác biệt có thể xóa bỏ mọi bất đồng.

Do vậy, không có lý do gì để hai bên không tiếp tục vun đắp thêm 10 năm thành công nữa. Trong tương lai, triển vọng hợp tác giữa hai nước được đánh giá là sẽ tiếp tục phát triển tích cực, với thêm nhiều hoạt động kết nối có lợi cho nhân dân hai nước.

Về kinh tế - thương mại, đây sẽ tiếp tục là mũi nhọn trong quan hệ song phương khi xu hướng doanh nghiệp (DN) Mỹ tìm kiếm nơi mở rộng cơ sở sản xuất sẽ ngày càng tăng trong tương lai. Các DN Mỹ hiện đánh giá VN là thị trường tiềm năng, có sức cạnh tranh tương đối tốt trong khối ASEAN nói riêng và khu vực châu Á nói chung.

Nền kinh tế mở và định hướng thị trường của VN tạo được tiếng vang tốt với thị trường Mỹ. Mặt khác, tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh chóng của đất nước đã ngày càng mở rộng tầng lớp trung lưu, kéo theo chi tiêu tiêu dùng tăng, mở rộng tiềm năng thị trường trong tương lai. Ngoài ra, lực lượng lao động trẻ và có trình độ học vấn cao của VN cũng hấp dẫn DN Mỹ.

Hồi tháng 3-2023, đoàn đại diện của hơn 50 tập đoàn lớn của Mỹ đã thăm VN, cho thấy sức hút rất lớn của VN hiện nay với giới DN Mỹ. Gần như ở Đông Nam Á trong năm năm trở lại đây chưa có nước nào được giới DN Mỹ quan tâm đến vậy. Đó cũng là đoàn DN lớn nhất trong lịch sử Việt - Mỹ. Tôi tin rằng rồi đây sẽ có nhiều đoàn như thế và nó sẽ mở ra chương mới trong lịch sử phát triển của VN.

Hai nước sẽ dễ dàng có điều kiện hợp tác chặt chẽ hơn trong các lĩnh vực như phát triển công nghệ cao, chuyển đổi kinh tế số và bảo đảm sự bền vững của chuỗi cung ứng.

Một lĩnh vực khác mà hai nước cũng có thể tăng cường hợp tác là chống biến đổi khí hậu. Cơ quan phát triển quốc tế (USAID) của Mỹ đang làm việc chặt chẽ với lãnh đạo VN trên hàng loạt dự án về tái tạo mảng xanh, năng lượng sạch và đảm bảo an ninh năng lượng.•

VĨNH KHANG - VĨ CƯỜNG (thực hiện)

NHÓM PHÓNG VIÊN