Những tranh chấp đó xuất phát từ mâu thuẫn giữa cư dân với cư dân, cư dân với ban quản trị (BQT), ban quản lý (BQL), rồi cư dân với chủ đầu tư (CĐT), CĐT với BQT…
Nghị định 16 của Chính phủ ban hành quy định về xử phạt vi phạm liên quan đến sử dụng chung cư đã chính thức có hiệu lực từ tháng 2-2022. Theo đó, hàng loạt hành vi liên quan đến sử dụng chung cư sẽ bị xử phạt hành chính với mức phạt từ hàng chục triệu đến hàng trăm triệu đồng.
Mức phạt tăng lên, nêu rõ và bổ sung nhiều hành vi vi phạm tại chung cư đối với từng cư dân, BQT và CĐT. Việc đặt ra các quy định xử phạt nghiêm, chế tài tăng nặng là rất cần thiết để giải quyết các tranh chấp tồn tại kéo dài ở các chung cư hiện nay. Việc tăng mức xử phạt sẽ nâng cao ý thức của cư dân, khiến mỗi người có ý thức giữ gìn môi trường sống cho mình và hàng xóm hơn. Đồng thời răn đe những CĐT, BQT, BQL vi phạm. Quy định mới sẽ góp phần tạo nên môi trường sống an toàn, văn minh cho các chung cư.
Vấn đề còn lại là làm sao để các quy định ấy thật sự đi vào cuộc sống. Từ trước đến nay, quy định không thiếu nhưng thực thi thì chẳng được bao nhiêu. Việc nắm bắt các vụ việc vi phạm còn chưa kịp thời, xử lý chưa dứt điểm, bỏ qua nhiều tồn tại khiến mâu thuẫn tiếp tục nảy sinh, âm ỉ, thậm chí tiềm ẩn mối nguy hiểm lớn trong tương lai.
Bài học từ vụ cháy chung cư Carina (quận 8, TP.HCM) năm 2018 là một điển hình. Dù cư dân đã phản ánh, CĐT lẫn BQL chung cư biết rõ tình trạng hệ thống PCCC tại chung cư bị hư hỏng nhưng đã không kịp thời thay thế hoặc kiến nghị thay thế, sửa chữa, khắc phục. Hậu quả xảy ra khi xảy ra sự cố cháy, hệ thống PCCC không hoạt động, hoạt động không hiệu quả. Một cộng đồng dân cư nếu thiếu ý thức, trách nhiệm của mỗi cư dân, BQT, BQL và CĐT thì một vi phạm nhỏ không xử lý, giải quyết tận gốc đều có thể dẫn đến hệ họa nghiêm trọng.
Quan trọng hơn cả là vai trò của chính quyền, đặc biệt là chính quyền cơ sở trong việc tiếp nhận vụ việc, xử phạt nghiêm các vi phạm, giải quyết các tranh chấp chung cư kịp thời, dứt điểm. Chính quyền quyết liệt, mỗi cư dân có ý thức giám sát, BQT, CĐT có trách nhiệm thì chắc chắn sẽ giảm thiểu tối đa những sự cố, tranh chấp tại chung cư, bảo vệ môi trường sống văn minh, an toàn.
