Bỏ lọt tội phạm, CQĐT và VKS bị ‘tuýt còi’

VKSND Tối cao vừa chấp nhận đơn khiếu nại của ông Huỳnh Quốc Lâm, hủy bỏ quyết định giải quyết khiếu nại của viện trưởng VKSND tỉnh Kiên Giang. VKSND Tối cao yêu cầu viện trưởng VKSND tỉnh Kiên Giang hủy bỏ quyết định không khởi tố vụ án hình sự của thủ trưởng Cơ quan CSĐT công an tỉnh này để giải quyết lại tố giác, tin báo về tội phạm theo đúng quy định.

Tráo vật tư, đổi thiết kế, nâng khống khối lượng…

Theo hồ sơ, năm 2009, Công ty TNHH Quốc Lâm do ông Lâm làm giám đốc xin phép thành lập cơ sở châm cứu, an dưỡng tại TP Rạch Giá và được UBND tỉnh chấp thuận.

Sau đó, Công ty Quốc Lâm hoàn thiện bản thiết kế xây dựng dự án Trung tâm châm cứu, an dưỡng Quốc Lâm, trong đó vốn đầu tư của UBND tỉnh Kiên Giang là 4 tỉ đồng (chiếm 41,96% giá trị dự án). Tháng 9-2009, Công ty Quốc Lâm ký hợp đồng giao nhận thầu xây dựng với Công ty TNHH Đại Phát với ba hạng mục. Cạnh đó, Công ty Quốc Lâm còn ký hợp đồng giám sát, quản lý chất lượng công trình, tiến độ thi công với Công ty Huy Thắng.

Thi công xong, tháng 3-2011, Công ty Đại Phát lập hồ sơ thanh quyết toán và được Công ty Quốc Lâm chuyển tổng cộng gần 9 tỉ đồng thông qua ngân hàng.

Trong quá trình hoàn thiện hồ sơ quyết toán để hoàn thành công trình, Công ty Quốc Lâm phát hiện có nhiều sai sót trong tổ chức đấu thầu, thẩm tra thiết kế, tư vấn giám sát, thi công… nên thuê Công ty Kiến Việt kiểm tra chất lượng công trình.

Công ty Kiến Việt đã phát hiện nhà thầu có nhiều sai phạm: Tự ý thay đổi cấp phối xi măng, tôn lợp không đúng chủng loại, cửa nhôm sai thiết kế, không đúng hồ sơ dự thầu, giá trần thạch cao tăng khác thường, nhiều chủng loại vật tư không đúng thiết kế nhưng nhà thầu vẫn đưa vào thanh toán khống...

Vì vậy ông Lâm làm đơn tố giác tội phạm gửi Công an tỉnh Kiên Giang. Quá trình giải quyết, Cơ quan CSĐT công an tỉnh đã ra các quyết định trưng cầu giám định và giám định lại chất lượng công trình; giám định bổ sung về khả năng chịu lực của công trình.

Ông Lâm (bìa trái) yêu cầu xử lý hình sự phía nhà thầu vì công trình bị “rút ruột”. Ảnh: YC

Công an nói chỉ là tranh chấp kinh tế

Tháng 7-2014, Sở Xây dựng tỉnh Kiên Giang kết luận bên nhận thi công, giám sát có 14 sai phạm như thi công, giám sát không đúng thiết kế, hồ sơ thanh quyết toán không đúng thực tế...

Tháng 8-2014, Trung tâm Kiểm định và dịch vụ xây dựng (Sở Xây dựng tỉnh Kiên Giang) có kết luận: Các phần móng qua kiểm tra có bị lệch tâm nhưng vẫn đảm bảo an toàn chịu lực, đảm bảo an toàn cho người và tài sản khi đưa vào sử dụng.

Tháng 4-2016, Trung tâm Thông tin và dịch vụ (Sở Xây dựng TP.HCM) kết luận bên nhận thi công có gần 30 vi phạm, sai phạm từ giai đoạn xét thầu đến thiết kế, thi công, giám sát, đưa vật tư không đúng chủng loại vào sử dụng trong công trình, tự ý thay đổi thiết kế không có biên bản xử lý kỹ thuật… làm phát sinh tăng, gây thiệt hại cho chủ đầu tư với tổng thiệt hại gần 4 tỉ đồng. Công trình không đảm bảo về an toàn chịu lực theo quy định của tiêu chuẩn khi đưa vào sử dụng...

Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Kiên Giang cho rằng các vi phạm, sai phạm trên đều thực hiện thông qua hợp đồng kinh tế, tại hợp đồng thể hiện trách nhiệm của các bên, nếu có tranh chấp không thỏa thuận được thì giải quyết tại Tòa Kinh tế TAND tỉnh Kiên Giang. Theo kết luận giám định của Trung tâm Kiểm định và dịch vụ xây dựng thì công trình vẫn đảm bảo an toàn khi sử dụng cho người và tài sản nên các vi phạm, sai phạm trên không cấu thành tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản hay lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản. Từ đó, ngày 25-4-2016, Cơ quan CSĐT công an tỉnh ra Thông báo kết quả giải quyết tố giác số 13 với nội dung không khởi tố vụ án.

Không đồng ý, ông Lâm khiếu nại. Đến ngày 26-10-2016, ông nhận được bản Thông báo kết quả giải quyết tố giác số 55 ngày 7-10-2016, kèm theo là quyết định không khởi tố vụ án của Công an tỉnh Kiên Giang.

Cho rằng việc giải quyết tố giác, giải quyết khiếu nại không đúng pháp luật và bỏ lọt tội phạm, tháng 11-2016, ông Lâm khiếu nại đến VKSND tỉnh Kiên Giang. Cơ quan này từ chối tiếp nhận đơn với lý do hết thời hiệu khiếu nại. Ông Lâm khiếu nại việc từ chối giải quyết này. Ngày 24-11-2016, viện trưởng VKSND tỉnh Kiên Giang bác đơn khiếu nại của ông, giữ nguyên quyết định không khởi tố vụ án của công an tỉnh. Vì vậy, ông Lâm tiếp tục khiếu nại lên VKSND Tối cao.

VKSND Tối cao: Có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm

Trong quyết định giải quyết khiếu nại của ông Lâm, VKSND Tối cao nhận định công trình Trung tâm châm cứu, an dưỡng Quốc Lâm là công trình có vốn đầu tư của Nhà nước (UBND tỉnh giao Quỹ Đầu tư và Phát triển tỉnh Kiên Giang đầu tư 4 tỉ đồng). Ngày 30-6-2015, Quỹ Đầu tư và Phát triển tỉnh có văn bản đề nghị rút vốn khỏi Công ty Quốc Lâm. Tính đến tháng 7-2017, Công ty Quốc Lâm đã thoái vốn cho quỹ đầu tư 1,9 tỉ, còn lại 2,1 tỉ đồng.

Theo VKSND Tối cao, các vi phạm và sai phạm từ giai đoạn xét thầu đến thiết kế, thi công, giám sát, vật tư đưa vào công trình không đúng chủng loại, tự ý thay đổi thiết kế, nâng khống khối lượng… gây thiệt hại cho chủ đầu tư gần 4 tỉ đồng là hành vi gian dối, được thực hiện do lỗi cố ý nhằm chiếm đoạt tài sản bằng hình thức “rút ruột” công trình.

Công trình chưa thể hoàn công để đưa vào sử dụng từ nhiều năm, tiếp tục gây thiệt hại đến quyền lợi của Nhà nước và chủ đầu tư. Các vi phạm này không thuộc phạm vi điều chỉnh của hợp đồng nên không phải tranh chấp hợp đồng kinh tế như kết luận của Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Kiên Giang. Hành vi đã được thực hiện hoàn thành, gây thất thoát tiền của Nhà nước và Công ty Quốc Lâm nhưng chưa được kết luận rõ về mặt lỗi và hậu quả của từng vi phạm cũng như thiệt hại của các bên đầu tư.

Vụ việc có nhiều kết quả giám định nhưng Cơ quan CSĐT công an tỉnh và VKSND tỉnh Kiên Giang không có kết luận đánh giá kết quả giám định nào có cơ sở hoặc tiến hành trưng cầu giám định của cơ quan thứ ba theo quy định của BLTTHS là chưa triệt để. Quyết định không khởi tố vụ án hình sự của thủ trưởng Cơ quan CSĐT công an tỉnh và quyết định giải quyết khiếu nại của viện trưởng VKSND tỉnh Kiên Giang bác đơn khiếu nại của ông Lâm là chưa đảm bảo tính khách quan, toàn diện, có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm.

Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin khi vụ việc có diễn tiến mới.