Thông tin từ Sở Tư pháp tỉnh Quảng Nam cho biết cơ quan này vừa đề xuất Bộ Tư pháp hướng giải quyết đối với ba anh em bà Hàn Nguyệt Lý (63 tuổi), ông Hàn Tấu Quang (69 tuổi) và ông Hàn Tuấn Quang (54 tuổi) sống tại TP Tam Kỳ, đã 50 năm qua chưa có quốc tịch.
Theo đó, Sở Tư pháp tỉnh Quảng Nam đề nghị Bộ Tư pháp xem xét xếp trường hợp của ba người này vào đối tượng người không có quốc tịch đang thường trú tại Việt Nam để giải quyết yêu cầu nhập quốc tịch của họ.
Trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, bà Trần Thị Kim Phụng (Trưởng phòng Hành chính tư pháp, Sở Tư pháp tỉnh Quảng Nam) cho biết căn cứ theo luật thì trường hợp của các ông bà này không đảm bảo để nhập quốc tịch.
“Chúng tôi đã có văn bản gửi Cục Hộ tịch, quốc tịch, chứng thực, Bộ Tư pháp đề xuất hướng giải quyết đối với ba trường hợp này nhưng chưa được nhận văn bản trả lời” - bà Phụng nói.
Theo bà Phụng, nếu trường hợp của ba ông bà thuộc đối tượng người không có quốc tịch đang thường trú tại Việt Nam thì thủ tục xin nhập tịch sẽ dễ dàng hơn.
Như đã phản ánh, cha của bà Lý là ông Hàn Chúc Nguyên (SN 1918, đã qua đời) có quốc tịch Trung Hoa - Đài Loan, mẹ là bà Tạ Thị Bửu (SN 1918) có quốc tịch được ghi là “Việt gốc Hoa”. Trước đây, vì một số lý do khách quan nên cha mẹ đã khai sinh cho cả ba anh em bà Lý là quốc tịch Trung Hoa - Đài Loan.
Năm 2003, ba ông bà được Công an tỉnh Quảng Nam cấp thẻ thường trú, đến năm 2008 các thẻ thường trú hết hạn. Từ đó đến nay, ba ông bà đã đến công an tỉnh để liên hệ cấp đổi thẻ thường trú nhưng chưa được giải quyết. Lý do được nêu ra là ba ông bà đã cư trú ổn định trên lãnh thổ Việt Nam trên 20 năm (tính đến ngày 1-7-2009), hiện cư trú trên địa bàn địa phương và đang trong thời gian chờ giải quyết xin nhập quốc tịch. Tuy nhiên, ba anh em bà Lý không thể nhập quốc tịch được vì không bổ sung được văn bản cho thôi quốc tịch Trung Hoa - Đài Loan.
Bà Lý đã liên hệ Văn phòng Kinh tế và Văn hóa Đài Bắc tại TP.HCM làm thủ tục xin thôi quốc tịch nhưng không xuất trình được các giấy tờ chứng minh quốc tịch Trung Hoa - Đài Loan. Do đó, cơ quan này chỉ cấp văn bản có nội dung “qua kiểm tra hồ sơ, bà Hàn Nguyệt Lý chưa đến Văn phòng Kinh tế và Văn hóa Đài Bắc tại TP.HCM làm thủ tục nhập quốc tịch Đài Loan và xin làm hộ chiếu Đài Loan”.
Vì vậy, trên thực tế hiện cả ba anh em bà Lý là những người không có quốc tịch. Dù sinh ra, lớn lên và cư trú tại Quảng Nam hơn 50 năm qua nhưng cả ba anh em bà không được coi là công dân Việt Nam.
Công an tỉnh Quảng Nam cũng đã xác minh trường hợp của gia đình bà Lý và xác nhận ba ông bà “chưa có một ngày sống tại Trung Hoa - Đài Loan và không được Đài Loan cấp bất kỳ giấy tờ tùy thân nào”. Việc mang quốc tịch Trung Hoa - Đài Loan là do giấy khai sinh tự khai tại phường Phước Hòa, thị xã Tam Kỳ (nay là TP Tam Kỳ) là theo quốc tịch cha. Ngoài ra, công an tỉnh cũng nêu những trường hợp tương tự ba anh em bà Lý từng xảy ra ở nhiều địa phương khác, nhiều nhất là TP.HCM.
