Theo tờ The New York Times, Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Janet Yellen đã kết thúc chuyến thăm Trung Quốc (TQ) kéo dài bốn ngày (từ ngày 6 đến 9-7). Bà Yellen kỳ vọng chuyến thăm này sẽ giúp quan hệ Mỹ - Trung thêm ổn định và giúp hai bên sẽ sớm nối lại các kênh đối thoại đã bị đình trệ.
Theo hãng tin AP, ngoài tập trung vào các vấn đề về kinh tế, trong chuyến thăm TQ, bà Yellen đã đề cập đến vấn đề về an ninh khí hậu và thúc đẩy Mỹ - Trung xây dựng các kênh đối thoại hiệu quả, rõ ràng.
Chuyến thăm không chỉ về kinh tế
Về kinh tế, hội đàm với Phó Thủ tướng TQ Hà Lập Phong hôm 8-7, bà Yellen nhận định trong bối cảnh kinh tế toàn cầu có nhiều diễn biến phức tạp, Mỹ và TQ cần liên kết chặt chẽ hơn, tích cực trao đổi quan điểm, cùng tìm biện pháp giải quyết cho những thách thức kinh tế chung.
“Kết quả được kỳ vọng lớn nhất sau khi bà Yellen thực hiện chuyến thăm Bắc Kinh là Mỹ - Trung sẽ duy trì các kênh đối thoại hiện có, đồng thời nối lại các kênh liên lạc đã bị đình trệ từ lâu” - ông Michael Pillsbury, thành viên cấp cao về chiến lược TQ tại Viện Nghiên cứu chính sách Heritage Foundation (Mỹ), nhận định.
Theo đó, bà Yellen nhấn mạnh điều quan trọng mà hai nước cần chú ý ở thời điểm hiện tại là “phải cùng tập trung vào các lĩnh vực mang lại lợi ích chung” và “sớm giải quyết những bất đồng trong quan điểm giữa hai nước thông qua đối thoại”.
Bà Yellen còn nhấn mạnh rằng Mỹ luôn tìm kiếm mối quan hệ kinh tế lành mạnh với TQ và sẽ không tìm cách tách rời hai nền kinh tế, bởi việc đình trệ thương mại, đầu tư sẽ gây bất ổn cho hai quốc gia và nền kinh tế toàn cầu. Bà lưu ý thêm bất chấp những căng thẳng giữa hai nước trong thời gian qua, các doanh nghiệp Mỹ, TQ vẫn có nhiều “dư địa” để phát triển các hoạt động thương mại và đầu tư song phương.
Về phần mình, ông Hà cho biết TQ sẵn sàng tăng cường liên lạc và hợp tác với Mỹ để giải quyết những thách thức mang tính toàn cầu. Nhưng ông cũng lưu ý rằng Bắc Kinh sẽ sẵn sàng hành động để bảo vệ an ninh quốc gia khi nhận thấy các mối nguy từ bên ngoài, theo tờ South China Morning Post (SCMP).
Trước đó, ngày 7-7, Bộ Tài chính TQ cho biết Bắc Kinh xem chuyến thăm của bà Yellen là một biện pháp cụ thể nhằm cải thiện quan hệ song phương Mỹ - Trung, vốn có nhiều căng thẳng trong thời gian qua. “Chúng tôi hy vọng Mỹ sẽ có những hành động cụ thể nhằm tạo ra một môi trường thuận lợi để kinh tế Mỹ, TQ phát triển một cách lành mạnh” - SCMP dẫn tuyên bố Bộ Tài chính cho biết.
Về khí hậu, bà Yellen cho rằng với vai trò là những nền kinh tế hàng đầu thế giới thì Mỹ, TQ cần đẩy mạnh hợp tác chống lại những hiện tượng thời tiết cực đoan do biến đổi khí hậu gây ra. Bà gọi hành động này là “có trách nhiệm với thế giới”, đồng thời bà nhấn mạnh rằng sự hợp tác này là tất yếu, bởi hiện tượng thời tiết cực đoan là một trong những mối đe dọa đối với sự sống còn của nhân loại.
 |
Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Janet Yellen phát biểu tại Đại sứ quán Mỹ ở Bắc Kinh (TQ) khi sắp kết thúc chuyến công du Bắc Kinh trong ngày 9-7. Ảnh: AFP |
Trong khi đó, ông Hà cho rằng Mỹ nên cân nhắc để lựa chọn một thái độ hợp lý và cần hợp tác với TQ để duy trì các cam kết đã có giữa hai bên. Ông lưu ý rằng “về vấn đề khí hậu, Mỹ và TQ cần hành động để cho thấy đôi bên đều có trách nhiệm đối với người dân và đối với thế giới”.
Còn trong nỗ lực tái thiết lập các kênh đối thoại, bà Yellen nhấn mạnh: “Cách tốt nhất để duy trì lợi ích hai bên một cách hiệu quả là đảm bảo Mỹ - Trung có các đường dây liên lạc cấp cao trực tiếp. Trao đổi thường xuyên có thể giúp hai nước cùng giám sát các rủi ro trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt trong bối cảnh thế giới đang đối mặt với “những cơn gió ngược” từ xung đột Nga - Ukraine và những tác động âm ỉ từ đại dịch COVID-19”.
Nói với bà Yellen trong cuộc gặp ngày 7-7, Thủ tướng TQ Lý Cường cho rằng sự phát triển của TQ là một cơ hội chứ không phải là thách thức đối với Mỹ, đồng thời ông khẳng định Bắc Kinh luôn xem Washington là đối tác chứ không phải là rủi ro. “Hai bên cần tăng cường trao đổi và tìm kiếm sự đồng thuận trong các vấn đề quan trọng một cách thẳng thắn, sâu sắc và rõ ràng” - ông Lý nhấn mạnh thêm.
Khó giải quyết căng thẳng trong một lần
Hôm 9-7, trả lời phỏng vấn tại Đại sứ quán Mỹ ở Bắc Kinh (TQ), bà Yellen cho biết: “Không một chuyến thăm nào có thể giải quyết những mâu thuẫn trong quan hệ giữa các bên chỉ trong một đêm. Tôi hy vọng sau chuyến thăm của mình, Bắc Kinh và Washington sẽ có nhiều cuộc trò chuyện mang tính xây dựng hơn”.
Bà cũng nhấn mạnh rằng chuyến thăm lần này sẽ giúp các nhóm kinh tế Mỹ - Trung tạo ra một đường dây liên lạc linh hoạt và hiệu quả. “Tôi tin thế giới đủ rộng lớn để hai nước cùng phát triển. Mỹ và TQ là những nước lớn và hai quốc gia này có nghĩa vụ tìm cách cùng chung sống, nhằm đóng góp vào sự thịnh vượng toàn cầu, dù hai bên tồn tại nhiều khác biệt” - bà Yellen lưu ý thêm.
Giới quan sát cho rằng dù chưa thấy bất kỳ tiến bộ nào trong quan hệ giữa hai nước sau khi bà Yellen kết thúc chuyến công du TQ nhưng chuyến thăm này vẫn là nền tảng để Mỹ - Trung có thể ngồi lại cùng nhau giải quyết những bất đồng và tăng cường hợp tác trên nhiều lĩnh vực, theo The New York Times.
Còn theo SCMP, với việc đón tiếp bà Yellen tại TQ, Bắc Kinh đang cho thấy mong muốn ổn định quan hệ thương mại song phương với Washington nhưng cũng truyền đi thông điệp rằng TQ sẵn sàng đáp trả những động thái từ Mỹ nếu nước này đưa ra các biện pháp hạn chế mới đối với TQ.•
Mỹ - Trung “ăn miếng trả miếng” về kinh tế
Theo Reuters, chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden đang chuẩn bị các hạn chế bổ sung đối với xuất khẩu công nghệ sang TQ, cũng như thắt chặt các khoản đầu tư của Mỹ vào quốc gia này. Ngoài ra, Mỹ cũng sắp đưa ra các hạn chế về khả năng tiếp cận dịch vụ điện toán đám mây của Mỹ đối với các công ty TQ.
Để đáp trả, mới đây Bắc Kinh cũng thông báo sẽ hạn chế xuất khẩu cho Mỹ một số loại khoáng sản quan trọng được dùng để sản xuất chip như gali và gecmani.
Theo The New York Times, việc bà Yellen công du TQ giống như một động thái cho thấy Washington vẫn cần đối thoại và tham vấn với Bắc Kinh trong nhiều vấn đề liên quan kinh tế, dù rằng hai bên luôn đặt lợi ích quốc gia lên trên việc tăng cường quan hệ kinh tế.
