Trái với tình hình ảm đạm ở mặt trận phía đông, tình hình ở Biển Đen dường như tươi sáng hơn đối với Ukraine.
Thế trận ở Biển Đen nghiêng về Ukraine?
Mặt trận Biển Đen có vẻ mang lại nhiều hy vọng cho Ukraine hơn bao giờ hết kể từ khi chiến sự nổ ra hơn 2 năm trước, theo chuyên san Foreign Policy.
Hạm đội Ukraine đã mất 80% số tàu sau khi Nga kiểm soát Crimea vào năm 2014. Điều này có nghĩa là cán cân sức mạnh hải quân sẽ nghiêng hẳn về phía Nga. Tuy nhiên, dựa vào sự kết hợp giữa các hệ thống tên lửa và xuồng tự lái được hệ thống định vị (GPS) và camera tiên tiến dẫn đường, lực lượng Ukraine tuyên bố đã làm tê liệt ⅓ Hạm đội Biển Đen Nga.
Chẳng hạn, đầu tháng 3, Ukraine tuyên bố đã dùng xuồng tự lái tấn công tàu tuần tra quân sự Sergei Kotov của Hạm đội Biển Đen. Đây được cho là con tàu tuần tra hiện đại bậc nhất, có giá lên tới 65 triệu USD. Sau đó, vào ngày 24-3, Ukraine nã tên lửa vào hai tàu đổ bộ lớn của Nga là Azov và tàu Yamal, cùng các cơ sở hạ tầng khác gần TP cảng Sevastopol do Nga kiểm soát ở Crimea.
Cạnh đó, Ukraine cũng đã liên tiếp tấn công các cây cầu huyết mạch ở Crimea, đáng chú ý nhất là vụ tấn công cầu Kerch – cây cầu duy nhất nối bán đảo Crimea với lục địa Nga bằng xuồng không người lái vào năm ngoái, làm gián đoạn tuyến đường tiếp tế nhu yếu phẩm của Nga đến và đi từ bán đảo này.
Chiến lược ở Biển Đen của Ukraine ngày càng phụ thuộc nhiều hơn vào các xuồng không người lái do Ukraine sản xuất có thể mang theo tới 800 kg chất nổ. Những chiếc xuồng này đã đánh chìm hoặc vô hiệu hóa hơn chục tàu chiến Nga, theo Foreign Policy.
Ông Volodymyr Dubovyk, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế tại ĐH Quốc gia Odesa Mechnikov (Ukraine), cho rằng: “Nga muốn biến Biển Đen thành ao nhà nhưng Ukraine đã không cho phép làm điều đó. Các tàu Nga hiện nay không dám tiến vào phía tây bắc Biển Đen”.
Theo ông Dubovyk, chiến lược của Ukraine là duy trì sự hiện diện ở Biển Đen với hy vọng sớm được hỗ trợ các tên lửa tầm xa từ phương Tây để tấn công Crimea và Nga bên ngoài khu vực này.
“Nếu Ukraine có thể gây thêm áp lực lên Nga ở Crimea, điều đó có thể khiến việc kiểm soát lãnh thổ Ukraine của Nga trở nên không vững chắc. Nó sẽ thay đổi thế trận của cuộc chiến nếu Nga không thể cung cấp hàng hóa cho mặt trận phía đông Ukraine từ Crimea” - ông Dubovyk nói.
Ukraine mở lại con đường xuất khẩu ngũ cốc
Kể từ khi chiến sự bùng nổ vào tháng 2-2022, Nga đã rải mìn, phong tỏa các cảng Biển Đen của Ukraine khiến hoạt động xuất khẩu nông sản bị đình trệ. Điều này buộc Ukraine phải chuyển sang các tuyến đường bộ để xuất khẩu và khiến giá ngũ cốc trên toàn thế giới tăng vọt, làm dấy lên lo ngại về nạn đói ở Trung Đông và châu Phi
Sau những cuộc đàm phán cũng như những hoạt động quân sự của Ukraine trên Biển Đen nhằm vào các tàu chiến Nga, Ukraine đã mở được hành lang ngũ cốc từ tỉnh Odessa, ôm dọc bờ biển tới cảng của các thành viên NATO (Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương) là Romania, Bulgaria và Thổ Nhĩ Kỳ.
Hiện Nga đang nắm giữa 16 cảng của Ukraine, nhưng Ukraine vẫn kiểm soát được 3 cảng nằm trong và xung quanh Odessa và những cảng này hoạt động 24/7 làm mức xuất khẩu ngũ cốc, như ngô, lúa mì và lúa mạch, trở lại mức trước chiến tranh.
Ông Sergey Yakubovskiy, nhà kinh tế tại ĐH Quốc gia Odesa (Ukraine), cho rằng: “Điều này cực kỳ quan trọng đối với nền kinh tế Ukraine, đối với khu vực Odesa và đối với tương lai của chúng tôi. Chúng tôi phải làm mọi thứ để giữ cho tuyến đường này luôn thông thoáng và đáng tin cậy”.
Dù vậy, Nga thường xuyên nhắm vào các cảng, cơ sở hạ tầng năng lượng và các kho chứa ngũ cốc ở Odessa bằng tên lửa đạn đạo. Hiếm khi một ngày trôi qua mà không có còi báo động không kích ở thành phố cảng này. Chỉ riêng trong tháng 3, các cuộc tấn công của Nga đã khiến 32 dân thường thiệt mạng.
