Đây là một trong những vấn đề được Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ trao đổi với báo chí bên hành lang Quốc hội ngày 16-11. Theo Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ, chính sách lương bổng cho giáo viên (GV) là một vấn đề lớn.
Chế độ như cũ thì không được
. Phóng viên: Chắc chắn không phải là Bộ cứ muốn nâng lương cho GV là có thể nâng ngay, thưa Bộ trưởng?
+ Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ: Tất nhiên, Bộ không quyết định được vấn đề lương GV. Thế nên Bộ đã làm việc với Bộ Nội vụ để cùng thống nhất trong thang bảng lương, để làm sao triển khai thật tốt Nghị quyết 29 cho GV được hưởng thang bậc lương cao nhất.
Đồng thời, Bộ cũng đang sửa Luật Giáo dục để đưa vị thế hay pháp điển chính sách đảm bảo tính đặc thù của nghề giáo. Thang bảng lương đi kèm với trách nhiệm đội ngũ. Yêu cầu nhà giáo phải cao hơn về chuẩn kiến thức, kỹ năng, đáp ứng yêu cầu đổi mới ngành giáo dục căn bản, toàn diện thì chế độ cũng phải phù hợp. Còn nếu chỉ yêu cầu GV phải nâng cao chất lượng mà chế độ vẫn như cũ thì không được.
. Vậy đến nay những định hướng này đã được triển khai ra sao, thưa ông?
+ Đến nay, qua làm việc sơ bộ, các bộ trưởng khác cơ bản cũng thống nhất ủng hộ tinh thần này. Cụ thể thế nào để làm sao trách nhiệm phải đi cùng với quyền lợi. Đây là vấn đề không đơn giản nhưng phải làm.
. Ngày Nhà giáo Việt Nam 20-11 sắp đến, Bộ trưởng nghĩ gì về ngày truyền thống này?
+ Ngày Nhà giáo Việt Nam tới đây cũng là ngày đặc biệt, kỷ niệm 35 năm ngày truyền thống nhà giáo, tôi rất muốn gửi lời chia sẻ, thấu cảm với các nhà giáo và sẽ cùng đồng hành với đội ngũ GV.
Rất nhiều trách nhiệm, vấn đề thách thức của nhà giáo. Với tư cách là bộ trưởng đứng đầu ngành, tôi rất hiểu và sẽ cùng làm, sẽ đại diện cho các thầy cô để làm việc với các cơ quan có thẩm quyền, một mặt cải thiện chất lượng ngành giáo dục tốt hơn, mặt khác để tất cả cùng đồng hành với ngành giáo dục.
Nếu chỉ Bộ GD&ĐT yêu cầu các thầy cô phải cố gắng lên, phải đổi mới đi mà điều kiện làm việc, lương bổng, thậm chí cả danh dự nhà giáo không được bảo vệ một cách chính đáng thì cũng không được. Tôi sẽ cố gắng tốt nhất trong khả năng của mình để tạo ra được môi trường thuận lợi cho các thầy cô và bảo vệ các thầy cô một cách chính đáng. Đây là lời chúc tốt nhất, còn mọi cái chỉ là hoa mỹ.
Các tân tiến sĩ của Trường ĐH Bách khoa, ĐH Quốc gia TP.HCM trong lễ nhận bằng tiến sĩ ngày 10-11-2017. Ảnh: NGÔ VÂN
Đào tạo phải gắn với sử dụng
. Thưa Bộ trưởng, ông đã giải thích về đề án 9.000 tiến sĩ và cũng nói phải kiểm soát chất lượng đào tạo tiến sĩ. Vậy việc kiểm soát sẽ thế nào?
+ Bộ sẽ đưa ra các cơ chế, chính sách để quản lý chất lượng, khuyến khích và giám sát. Các cơ sở đào tạo căn cứ vào nhu cầu của mình phải có trách nhiệm.
Cách tiếp cận của đề án này là Nhà nước định hướng và hỗ trợ chứ không làm thay. Còn các cơ sở giáo dục đào tạo và bản thân người đi học phải có trách nhiệm, đảm bảo chất lượng. Nếu người đi học đáp ứng được các tiêu chuẩn, yêu cầu thì sẽ được Nhà nước cấp học bổng, có thể toàn phần, có thể một phần. Và như vậy sẽ mở rộng đối tượng cho mọi người đều có thể tham gia, cũng không phân biệt công lập hay tư thục.
. Con số 9.000 tiến sĩ được đào tạo bằng ngân sách 12.000 tỉ đồng vẫn đang gây ra những ý kiến trái chiều, thưa Bộ trưởng?
+ Cái quan trọng là đào tạo phải gắn với nhu cầu sử dụng. Các cơ sở đào tạo phải có trách nhiệm, chủ động để quy hoạch và phát triển đội ngũ, trong đó có đội ngũ đào tạo. Căn cứ vào đó thì Bộ hỗ trợ bằng cơ chế, chính sách, chứ không phải đề án là cử đi học, cắt biên chế rồi đi đào tạo xong không về.
Đổi mới cơ chế quản lý đào tạo về tiến sĩ trong đề án mới đây rất khác với truyền thống. Tổng số tiền không thay đổi, thậm chí trong số tiền đã được Quốc hội phê duyệt chi, không nhất thiết cứ phải dùng hết mà phải căn cứ vào chất lượng đào tạo, nếu không tiêu hết thì trả lại Chính phủ.
. Vậy kinh phí 12.000 tỉ đồng để đào tạo tiến sĩ sẽ rót về cho các cơ sở đào tạo?
+ Không rót về cơ sở nào cả mà là cho những người trực tiếp đáp ứng được các tiêu chuẩn để được nhận học bổng. Tức là số tiền này là dạng học bổng, ai giành được thì được hưởng để được Nhà nước ưu đãi đào tạo, chứ không phải chia tiền rót về địa phương, rót về các cơ sở.
| Tỉ lệ tiến sĩ thấp, phải nâng lên Tỉ lệ tiến sĩ ở ta hiện nay rất thấp, khoảng 21%. Như vậy là quá thấp nên phải nâng tỉ lệ này lên. Theo Đề án 911 là phải 35%. Nếu với 9.000 tiến sĩ như trong đề án thì cũng mới chỉ đáp ứng được 30%. 9.000 tiến sĩ này cũng không phải là đào tạo mới tinh và đề án này cũng không phải là đề án mới. Đây là đề án chỉnh sửa từ Đề án 911, trong đó tập trung rất sâu vào việc thu hút các tiến sĩ đã đào tạo ở nước ngoài. Rồi cơ chế, chính sách làm sao để cho các tiến sĩ làm việc tốt, đặc biệt là với các tiến sĩ kiêm nhiệm. Hiện nay, số tiến sĩ kiêm nhiệm vào khoảng 10.000. Do vậy, hiện có rất nhiều nguồn tiến sĩ. Ta phải tạo điều kiện cho các nhà khoa học về các trường đại học để cống hiến. Đồng thời đào tạo các thạc sĩ. Chứ không phải là đào tạo một cách tràn lan. Chúng ta không tập trung vào số lượng mà tập trung vào chất lượng để làm sao đáp ứng được yêu cầu đào tạo. Bộ trưởng PHÙNG XUÂN NHẠ |
