Ngày 5-5, Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT), Hội Nhà báo Việt Nam phối hợp tổ chức Hội nghị toàn quốc triển khai nhiệm vụ trọng tâm của các cơ quan báo chí năm 2010. Nhiều vấn đề gây tranh luận thời gian qua như tình trạng nhà báo bị cản trở, hành hung khi tác nghiệp; báo chí có nên đăng tải những thông tin nhạy cảm… một lần nữa được xới lên.
Hành hung nhà báo: Xử lý quá nhẹ
Phát biểu về tình trạng nhà báo bị cản trở, hành hung, Thứ trưởng Bộ TT&TT Đỗ Quý Doãn nói cơ quan quản lý nhà nước về báo chí “đã kịp thời phối hợp với các cơ quan chức năng có các biện pháp để bảo vệ, đồng thời cũng nghiên cứu hoàn chỉnh hệ thống văn bản pháp luật để bảo đảm cho hoạt động báo chí có hiệu quả”.
Tuy nhiên, theo nhận định của ông Lê Quốc Trung, Phó Chủ tịch thường trực Hội Nhà báo Việt Nam, số vụ nhà báo bị hành hung khi tham gia viết bài chống tiêu cực ngày càng tăng, mức độ ngày càng trầm trọng và tính chất côn đồ ngày càng trắng trợn. Trong khi đó, việc xử lý của các cơ quan chức năng có xu hướng thiếu kiên quyết, giảm nhẹ và mờ nhạt.
Ông Trương Tấn Sang (thứ hai từ phải qua)trò chuyện với các nhà báo tại hội nghị. Ảnh: ĐỨC MINH
Ông Trung cho biết qua theo dõi việc xử lý các vụ việc có thể rút ra nhận xét: Vụ việc nào mà lãnh đạo kịp thời chỉ đạo, cơ quan chức năng vào cuộc ngay với thái độ kiên quyết, khách quan thì vụ việc được xử lý kịp thời, kẻ vi phạm bị xử lý nghiêm khắc. Nếu ngược lại, vụ việc thường có kết quả xử lý quá nhẹ, không đúng bản chất. “Đây là vấn đề thời sự mà giới báo chí cả nước mong muốn Đảng và nhà nước có giải pháp cụ thể để khắc phục” - ông Trung kiến nghị.
Đưa tin nhạy cảm: Lấy độc trị độc
Một vấn đề nhạy cảm khác cũng được xới lên, đó là báo chí ứng xử ra sao trước những thông tin nhạy cảm?
“Đúng là chúng ta đang có những thông tin được cho là nhạy cảm. Nhưng chúng tôi thiết nghĩ nên có cơ chế, theo ông bà nói là “lấy độc trị độc” để xử lý. Tức là đúng bản chất thông tin đó là nhạy cảm nhưng đưa ra trong thời điểm nào thì mang tính chất trị độc” - Tổng biên tập báo Thanh Niên Nguyễn Quang Thông nói. Theo ông Thông, việc điều chỉnh dư luận tốt nhất là cung cấp cho công chúng “sự thực đầy đủ”. Khi biết sự thực đầy đủ vào những thời điểm cụ thể phù hợp thì người dân không thấy bức xúc, không nghi ngờ.
Ông Thông cũng kiến nghị cần thiết có quy chế phối hợp cung cấp thông tin giữa các cơ quan, ngành chức năng. “Chúng tôi muốn không chỉ lĩnh vực kinh tế mà cả an ninh chính trị, đặc biệt trong bối cảnh đại hội đảng các cấp, cần có cơ chế cung cấp thông tin cho báo chí về những vấn đề xem ra là nhạy cảm. Đội ngũ làm báo phải được tiếp cận nguồn thông tin một cách chính thống, rõ ràng, chính xác từ cơ quan chức năng để thực hiện nhiệm vụ vừa bảo đảm tính chính trị, vừa đảm bảo vấn đề thông tin xã hội” - ông Thông nói.
Ba nguy cơ của báo chí
| Đe dọa lấy đầu phóng viên Tuổi Trẻ Trong mấy ngày qua, phóng viên Vân Trường của báo Tuổi Trẻ liên tục nhận tin nhắn, điện thoại có nội dung sẽ chém giết, lấy đầu anh từ các số điện thoại lạ. Có đêm anh nhận cả trăm cuộc điện thoại. Phóng viên Vân Trường đã báo việc mình bị đe dọa cho công an. Bước đầu công an đã xác định người sử dụng số điện thoại đe dọa ở huyện Bình Tân, tỉnh Vĩnh Long. HOÀNG ANH |
Nguy cơ thứ hai là thiếu những cây bút sắc sảo để thu hút bạn đọc. Còn thứ ba là sự lúng túng về chiến lược để tăng sự phát triển của báo chí. “Làm một tờ báo ngày đã mệt mỏi lắm rồi, giờ sinh ra báo mạng, các ấn phẩm phụ… Nếu chúng ta càng tái cấu trúc theo bề ngang (nhiều sản phẩm), tái cấu trúc theo bề dọc (mở thêm nhà in, công ty, cao ốc…) thì chúng ta càng dễ sai lầm” - ông cảnh báo.
Cạnh đó, ông Hải cũng nêu vấn đề: làm sao để báo chí tránh được sai sót. Ông Hải cho rằng nguyên nhân sâu xa, nguyên nhân trực tiếp là phóng viên, biên tập viên, tòa soạn, ban biên tập. Tuy nhiên, ông Hải cũng đề nghị cơ quan chức năng chỉ đạo kịp thời hơn nữa…
| Báo chí bám sát thực tiễn… Báo chí đã bám sát thực tiễn, phát hiện những vấn đề cần quan tâm, kịp thời thông tin, phản ánh, đề xuất kiến nghị các cơ quan chức năng xem xét, xử lý. Báo chí còn có vai trò góp phần tích cực vào việc giải quyết có hiệu quả những vấn đề bức xúc của đất nước trong giai đoạn hiện nay… Tuy nhiên, hoạt động báo chí và công tác chỉ đạo, quản lý báo chí cũng còn những hạn chế, yếu kém cần nhận rõ và có giải pháp khắc phục kịp thời. Có những hạn chế, yếu kém kéo dài đã được lưu ý, nhắc nhở nhiều lần nhưng chưa chuyển biến tích cực như: xu hướng “thương mại hóa” hoạt động báo chí; thiếu nhạy cảm và trách nhiệm chính trị, trách nhiệm xã hội; không ít tin, bài gây khó khăn, thậm chí làm thiệt hại cho doanh nghiệp, người sản xuất và người tiêu dùng… Ông TRƯƠNG TẤN SANG, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư “Chống” phải bắt đầu từ “xây” Các cơ quan báo chí cần chủ động, tích cực, nhạy bén, trách nhiệm trong việc định hướng tư tưởng, tạo sự đồng thuận xã hội trước các vấn đề, sự kiện lớn của đất nước. Gương người tốt, việc tốt, nhân tố mới, điển hình tiên tiến, thành tựu của công cuộc đổi mới… phải là chủ đề nổi bật, là dòng chủ lưu xuyên suốt. Nói như vậy cũng có nghĩa là cần cân nhắc, xử lý thật tốt mảng đề tài viết về cái xấu, cái ác, cái tiêu cực, cái non kém. Chúng ta không xem nhẹ hay né tránh những vấn đề vừa nêu nhưng phải luôn nhận thức, ý thức rằng “chống” phải bắt đầu từ “xây”, “chống” bằng thái độ “xây”, “xây” thật tốt cũng là để “chống” thật tốt… Ông TÔ HUY RỨA, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương |
ĐỨC MINH
