Nhiều năm qua, tỉnh Kiên Giang tổ chức lễ giỗ của AHDT Nguyễn Trung Trực không đúng ngày ông hy sinh. Theo các tài liệu lịch sử, AHDT Nguyễn Trung Trực hy sinh vào ngày 27-10-1868 (nhằm ngày 12-9 năm Mậu Thìn). Nhưng hằng năm, lễ giỗ của ông được tỉnh Kiên Giang tổ chức vào ba ngày từ 26 đến 28-8 âm lịch. Nghĩa là ngày giỗ do Nhà nước tổ chức trước ngày ông hy sinh gần nửa tháng (!).
Điều này khiến con cháu cụ Nguyễn không hài lòng. Từ năm 1988 đến nay, ông Nguyễn Khương Ninh, cháu đời thứ năm của AHDT Nguyễn Trung Trực, liên tục khiếu nại với các cấp chính quyền về việc này. Ngày 18-8 vừa qua, ông Nguyễn Khương Ninh lại viết tiếp một bức tâm thư gửi các cấp chính quyền yêu cầu giải đáp các thắc mắc về việc thờ cúng AHDT Nguyễn Trung Trực và sửa lại ngày giỗ cho cụ Nguyễn. Ngày 9-9, ông Nguyễn Thế Hùng, Cục trưởng Cục Di sản văn hóa (Bộ VH-TT&DL), đã có văn bản gửi Sở VH-TT&DL tỉnh Kiên Giang đề nghị xem xét giải quyết và báo cáo kết quả về Bộ.
Lễ hội AHDT Nguyễn Trung Trực (được tổ chức hằng năm nhằm kỷ niệm ngày hy sinh của ông) là lễ hội tiêu biểu của ĐBSCL. Tỉnh Kiên Giang đang nâng cấp lễ hội để trở thành lễ hội văn hóa phi vật thể cấp quốc gia. Thế nhưng việc tổ chức sai ngày giỗ của vị anh hùng đã khiến nhiều chuyên gia nghiên cứu văn hóa không hài lòng. GS-TS Nguyễn Xuân Kính, nhà nghiên cứu văn hóa, cho rằng theo phong tục tập quán lễ giỗ thì có hai lễ quan trọng là lễ tiên thường (trước ngày mất một ngày) và lễ giỗ chính (đúng vào ngày mất). Chính quyền tổ chức lễ giỗ của anh hùng Nguyễn Trung Trực trước ngày ông hy sinh gần nửa tháng là trái với phong tục lễ giỗ của dân tộc. Theo GS-TS Nguyễn Xuân Kính, lịch sử đã xác định được chính xác ngày hy sinh của AHDT Nguyễn Trung Trực thì không có lý do gì để giỗ sai ngày đến gần nửa tháng.
GS-TS Ngô Đức Thịnh, Ủy viên Hội đồng Di sản Quốc gia, bày tỏ:“Cần trả lại ngày hy sinh chính xác cho AHDT Nguyễn Trung Trực để thể hiện trọn vẹn sự tôn vinh đối với một vị anh hùng dân tộc và tôn trọng nguyện vọng của gia đình họ”.
TRÀ GIANG
