Mới đây, Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM đã phối hợp với Sở TT&TT, UBND quận 1 tổ chức nhiều phiên livestream và livestream bán hàng bằng AI (trí tuệ nhân tạo), mời hàng trăm người nổi tiếng... để hỗ trợ tiểu thương chợ Bến Thành bán hàng, quảng cáo sản phẩm. Đây được đánh giá là sự kiện mang tính bước ngoặt giúp tiểu thương chợ truyền thống tại TP.HCM hướng đến mô hình kinh doanh mới.
Pháp Luật TP.HCM đã có cuộc trò chuyện với ông Võ Khánh Thiện, đại diện ban tổ chức, người trực tiếp phụ trách chương trình, về vấn đề này.
Mở ra mô hình kinh doanh mới
. Phóng viên: Thưa ông, vì sao Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM chọn chợ Bến Thành để triển khai mô hình bán hàng mới này?
+ Ông Võ Khánh Thiện: Xu hướng thương mại điện tử trên nền tảng mạng xã hội có nhiều tiềm năng phát triển. Tại khu vực Đông Nam Á, Việt Nam được đánh giá là thị trường hấp dẫn với quy mô đạt khoảng 26 tỉ USD vào năm 2024, tốc độ tăng trưởng 18%/năm.
TP.HCM hiện chiếm khoảng 47,7% tổng doanh thu từ thương mại điện tử và bán hàng trực tuyến so với cả nước. Đây là xu hướng mới, nếu được khai thác hiệu quả sẽ mở ra nhiều tiềm năng và cơ hội cho các tổ chức, cá nhân kinh doanh trên địa bàn.
Nhiều TikToker, người nổi tiếng hỗ trợ tiểu thương chợ Bến Thành bán hàng. Ảnh: TÚ UYÊN
. Sau năm ngày diễn ra chương trình livestream kết hợp người ảo AI livestream bán hàng tại chợ Bến Thành, đã có hàng ngàn đơn hàng được chốt với doanh thu hàng tỉ đồng. Ông có thể cho biết cụ thể ngành hàng nào của tiểu thương bán nhiều nhất?
+ Những sạp tham gia livestream có sản phẩm khá đa dạng gồm áo dài nam, áo dài nữ, trà, cà phê, bánh kẹo, trái cây sấy khô... Những sản phẩm này cũng là các mặt hàng đặc trưng được kinh doanh tại chợ Bến Thành.
Ngoài bán hàng thì mục tiêu của chương trình là quảng bá, bán các sản phẩm đáp ứng đủ các điều kiện về giấy tờ, nguồn gốc xuất xứ của tiểu thương chợ Bến Thành.
Chốt hơn 18.000 đơn hàng
Theo thống kê của TikTok, trong 77 phiên livestream tại chợ Bến Thành trong năm ngày (từ ngày 11 đến tối 15-12), đã có hơn 18.200 đơn hàng được bán, doanh thu đạt 4,2 tỉ đồng.
Bên cạnh các hot TikToker, người nổi tiếng, người tiêu dùng có sức ảnh hưởng, sự kiện còn có sự tham gia bán hàng trực tiếp của những người ảo Al. Đặc biệt, chỉ trong 18 tiếng livestream, người ảo Al đã giúp tiểu thương chợ Bến Thành bán hơn 900 đơn hàng, thu về hơn 150 triệu đồng.
Đáng chú ý, sau chương trình livestream ở chợ Bến Thành, nhiều chợ đầu mối quy mô lớn tại TP.HCM như An Đông, Tân Bình... cũng đang xem xét áp dụng mô hình này nhằm hỗ trợ việc kinh doanh cho tiểu thương. Hiện nay rất nhiều nhà vườn cũng đang tận dụng các nền tảng như Facebook, TikTok để bán hoa Tết.
. Dù đơn hàng được chốt khá nhiều nhưng thực tế chưa có nhiều sạp, sản phẩm của tiểu thương tham gia livestream. Ông có thể giải thích rõ hơn về vấn đề này?
+ Trong quá trình triển khai chương trình, ban tổ chức đã phối hợp cùng Ban quản lý chợ Bến Thành thông báo, vận động tiểu thương tham gia song một số tiểu thương vẫn còn e ngại. Ban đầu, chỉ 30 tiểu thương đăng ký và họ được tham gia một số buổi huấn luyện, hỗ trợ cách mở cửa hàng trên TikTok Shop.
Tuy nhiên, khác biệt của TikTok Shop so với các nền tảng thương mại điện tử khác là sản phẩm phải có đầy đủ giấy tờ chứng minh nguồn gốc, xuất xứ mới được bán. Vì vậy, số lượng tiểu thương bán được hàng hóa trên TikTok Shop không nhiều như đăng ký ban đầu do chưa đủ điều kiện.
Kiểm soát chặt nguồn gốc hàng hóa trong livestream
. Thời gian qua, không ít khách hàng than phiền tiểu thương chợ Bến Thành thường nói thách, thậm chí bán hàng giả, hàng nhái. Vậy khi chuyển sang hình thức kinh doanh mới liệu có hạn chế được tình trạng này?
+ Theo tôi được biết, quy định về niêm yết giá, bán đúng giá niêm yết, không bán hàng gian, hàng giả, hàng nhái được ban quản lý chợ và các cơ quan liên quan quản lý, kiểm soát chặt chẽ. Riêng trong chương trình này, ban tổ chức chú trọng giới thiệu, quảng bá những ngành hàng, sản phẩm đặc trưng phục vụ khách trong và ngoài nước của chợ Bến Thành với nguồn gốc rõ ràng.
. Nhiều ý kiến đánh giá việc livestream thành công là tín hiệu đáng mừng. Nhưng để thu hút được khách cũng như việc livestream tại các chợ truyền thống có hiệu quả và bền vững thì quan trọng nhất là hàng hóa phải có chất lượng cao, nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, giá cạnh tranh, không nói thách, dịch vụ hậu mãi tốt?
+ Đúng vậy. Một cá nhân, tiểu thương xây dựng cửa hàng chuẩn trên TikTok Shop cần đầu tư làm nội dung để thu hút khách hàng chứ không chỉ livestream bán hàng. Theo tôi, hoạt động livestream bán hàng nhằm giúp các tiểu thương tiếp cận thêm nhiều khách hàng mới chứ không phải thay thế hoàn toàn mô hình bán hàng truyền thống.
Nhờ thông qua chương trình, có thể thấy cách tương tác của các tiểu thương chợ Bến Thành rất sáng tạo, độc đáo và phong phú. Nhờ đó họ có khả năng thành công cao trong quảng bá sản phẩm, hàng hóa trên kênh thương mại điện tử.
Mặt khác, không thể nói các cá nhân, tiểu thương mở kênh TikTok sẽ không cạnh tranh được với các KOL (người tiêu dùng có sức ảnh hưởng). Nếu bắt đúng xu thế của người tiêu dùng, họ sẽ tiếp cận được thêm nhiều tệp khách hàng. Thay vì ngồi chờ khách thì nay tiểu thương tại TP.HCM có thể chủ động livestream bán hàng cho người dân cả nước.
Có thể mở rộng mô hình trên cả nước
. Sau chương trình livestream kết hợp người ảo AI livestream bán hàng, ban tổ chức có giải pháp nào để tiếp tục hỗ trợ tiểu thương vượt qua khó khăn, sức mua thấp như hiện nay. Bởi thực tế đòi hỏi cần có chiến lược dài hơi giúp thương mại điện tử phát triển bền vững chứ không phải chỉ dừng lại ở một vài buổi livestream rồi thôi, thưa ông?
+ Đúng là không phải tiểu thương nào cũng sở hữu yếu tố phù hợp, điều kiện tốt để xây dựng nội dung và livestream bán hàng. Trong chương trình cũng đã ra mắt hình thức livestream bán hàng bằng AI (trí tuệ nhân tạo) và những streamer ảo này giúp đơn giản hóa quá trình livestream bán hàng đến 70%-80%. Hơn nữa, streamer ảo có lợi thế là live được 24/7.
Tôi cho rằng giải pháp này có tiềm năng, cơ hội để phát triển và nhân rộng cho nhiều mô hình kinh doanh trên cả nước.
. Như ông chia sẻ, livestream bán hàng rất tiềm năng, vậy liệu mô hình kinh doanh mới này có thể áp dụng cho các chợ truyền thống khác trên cả nước nhằm cải thiện sức mua đang rất èo uột như hiện nay?
+ Thông qua chương trình, nhiều người đã được trải nghiệm không khí buôn bán sôi động và hiệu quả của hình thức bán hàng mới này. Ví dụ, trong quá trình chuẩn bị cùng TikToker Ba Thức, chủ sạp bánh kẹo, trái cây sấy NC không tin rằng sản phẩm của chị sẽ bán được nhưng thực tế đã chốt được một lượng đơn hàng lớn chỉ trong thời gian ngắn.
Thực tế mô hình kinh doanh mới này có thể ứng dụng không chỉ chợ truyền thống mà cả các trung tâm thương mại, siêu thị trên cả nước. Vì vậy chúng tôi đang nghiên cứu và đề xuất phương án nhằm hỗ trợ các đơn vị, mô hình kinh doanh chuyển đổi và khai thác tối đa tiềm năng của mô hình kinh doanh mới như mua sắm kết hợp giải trí.
. Xin cảm ơn ông.
Tình trạng nói thách có chiều hướng giảm
Với mong muốn tăng doanh thu, bà con chợ Bến Thành háo hức tham gia sự kiện livestream bán hàng trên mạng xã hội. Tuy vậy, đây là hình thức kinh doanh mới đối với tiểu thương chợ truyền thống, nhất là với tiểu thương lớn tuổi, chưa quen với công nghệ nên gặp khó khăn.
Do đó, cần có thời gian để tiểu thương làm quen và cần hỗ trợ, hướng dẫn các thủ tục để bà con tham gia. Hơn nữa để được livestream, hàng hóa phải có các tiêu chí nhất định như chất lượng hàng hóa, nguồn gốc xuất xứ, đồng thời xây dựng giá hợp lý. Đối với quy định niêm yết giá, xuất xứ hàng hóa ban quản lý chợ thường xuyên kiểm tra, xử lý nghiêm nên tình trạng nói thách có chiều hướng giảm. Ví dụ: Mới đây, vụ việc một tiểu thương nói thách ba đôi vớ 600.000 đồng, sau khi bị ban quản lý chợ xử phạt, chủ sạp cũng không cho người vi phạm thuê sạp nữa.
Hoặc vừa qua một số du khách phản ánh thái độ của nhân viên bán hàng “không tốt”, ban quản lý chợ lập tức đề nghị chủ sạp làm việc với nhân viên. Nếu vi phạm nhiều lần, ban quản lý đề nghị chủ sạp ngừng thuê, cho nghỉ bán.
Ông LÊ MINH HIỆP, Phó Trưởng Ban quản lý chợ Bến Thành
