Chiều nay 26-10, Quốc hội sẽ thảo luận tại hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi), trong đó có vấn đề cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư.
Báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho hay có ý kiến đề nghị bổ sung quy định thời hạn sở hữu nhà chung cư theo thời hạn sử dụng đất, trong khi ý kiến khác đề nghị phân làm 2 loại: không xác định thời hạn sở hữu và có thời hạn sở hữu.
Một số ý kiến đề nghị dự liệu cho nhu cầu cải tạo, xây dựng lại những nhà chung cư mới xây dựng gần đây. Bởi khác với các khu tập thể cũ vẫn còn đất trống và có thể xây dựng cao hơn giúp mang lại lợi nhuận, các tòa nhà mới xây thời gian qua đều khai thác tối đa hệ số cao tầng, nên khi cần cải tạo thì phải có cơ chế hấp dẫn mới thu hút nhà đầu tư tham gia.
Giải trình về các ý kiến, đề xuất này, UBTVQH cho rằng không nên quy định thời hạn sở hữu nhà chung cư. Lý do là đất ở là đất sử dụng ổn định lâu dài, chủ sở hữu căn hộ chung cư xây cất trên nền đất đó cũng được hưởng đầy đủ quyền sử dụng đất.
Vấn đề này đã được UBTVQH thảo luận hồi tháng 3-2023. Khi đó, Chính phủ trình 2 phương án sở hữu nhà chung cư có thời hạn và không có thời hạn. Trong đó, phương án sở hữu có thời hạn gặp nhiều băn khoăn từ nhiều cơ quan, tổ chức hữu quan và dư luận xã hội.
Sau phiên họp này của UBTVQH, Chính phủ đã loại bỏ phương án sở hữu chung cư có thời hạn, và thay bằng các quy định về thời hạn sử dụng nhà chung cư; các trường hợp phá dỡ nhà chung cư; quyền và nghĩa vụ của chủ sở hữu trong việc di dời, phá dỡ và đóng góp kinh phí để xây dựng lại nhà chung cư; trách nhiệm của các chủ thể có liên quan khi phá dỡ, cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư…
Dự thảo mới nhất trình Quốc hội kỳ họp này đã tiếp thu ý kiến của ĐBQH kỳ họp trước, cho thấy cần có chính sách phù hợp cho việc xây dựng lại các nhà chung cư cũ. Với các chung cư cũ nhỏ lẻ, còn nâng được chiều cao và gia tăng được mật độ dân cư, thì chủ đầu tư dự án cải tạo có thể cân đối được tài chính. Còn các chung cư mới xây về sau đã tối đa mật độ xây dựng, độ cao, cần có chính sách khác phù hợp.
Trên tinh thần ấy, dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) quy định với các chung cư cũ, xây dựng trước năm 1994 thì tiếp tục kế thừa quy định của pháp luật nhà ở hiện hành về việc áp dụng hệ số K bồi thường căn hộ làm cơ sở lập dự án cải tạo, xây mới.
Với các chung cư mới, xây dựng sau năm 1994 mà thuộc diện xây dựng lại, thì các chủ sở hữu nhà chung cư có trách nhiệm đóng góp kinh phí. Chủ hộ nộp kinh phí này theo tiến độ thực hiện dự án hoặc sau khi bàn giao căn hộ theo phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã được phê duyệt. Nếu không đóng góp kinh phí thì chủ hộ được bồi thường quyền sử dụng đất, giá trị nhà ở còn lại (nếu có) theo quy định của Chính phủ.
