Trong nhiều năm qua, một số cuốn sách thuộc hàng bán chạy nhất là cuốn sách viết về cuộc đời và kỹ năng chính trị của vị tổng thống thứ 16 nước Mỹ, Abraham Lincoln. Điều đáng chú ý, sau này cũng có một vị tổng thống khác đặc biệt quan tâm tới phong cách vị cố tổng thống này.
Ông không chỉ đọc cuốn sách về ông Lincoln mà còn xem ông là mô hình cảm hứng lớn nhất trong việc chèo lái nước Mỹ và cách xử lý trong giai đoạn khủng hoảng. Vị tổng thống đang được nhắc tới là ông Barack Obama – vị tổng thống thứ 44 của nước Mỹ và cũng là tổng thống người Mỹ gốc Phi đầu tiên.
Học hỏi Abraham Lincoln
Tổng thống Obama là ông chủ Nhà Trắng đầu tiên dùng lại quyển Kinh thánh mà ông Lincoln dùng trong lễ tuyên thệ nhậm chức vào năm 1861, để tuyên thệ vào năm 2008. Ban tổ chức khi đó nói rằng chủ đề buổi nhậm chức của Tổng thống Obama “Khai sinh tự do” (A New Birth of Freedom”) cũng được truyền cảm hứng từ bài diễn văn Gettysburg nổi tiếng của Lincoln.
Cũng trong suốt chiến dịch tranh cử năm 2008, ông Obama cũng không ngần ngại nói với người dân trên toàn quả địa cầu về những nét tương đồng giữa ông và nhà lãnh đạo chính trị Lincoln mà ông yêu mến.
Vị Tổng thống thứ 16 nước Mỹ Abraham Lincoln (trái) và Tổng thống Barack Obama có nhiều nét tương đồng. Ảnh: Quora
Trong một cuộc phỏng vấn của đài CBS hồi năm 2008, ông Obama chia sẻ ông đã học theo hình mẫu tổng thống lý tưởng Abraham Lincoln (người thuộc đảng Cộng hòa) bằng cách đọc cuốn sách “Team of Rivals” (tạm dịch: Làm việc cùng kẻ thù) xuất bản năm 2005, nói về tổng thống Lincoln.
“Có sự khôn khéo trong đó và cả sự khiêm tốn trong cách tiếp cận chính phủ của ông, thậm chí trước khi ông ấy trở thành tổng thống và tôi thấy cuốn sách rất bổ ích.” – ông Obama nói.
Trong một bài phát biểu chiến thắng ở bang Chicago, bang Illinois, ông Obama đã xem Lincoln như “kim chỉ nam” cho hệ tư tưởng của mình.
“Như ngài Lincoln đã nói một quốc gia không thể bị chia cắt. “Chúng ta không phải là kẻ thù mà thậm chí nên là bằng hữu. … Mặc dù đam mê có thể bị xung đột, nhưng tuyệt đối không thể phá vỡ mối ràng buộc về tình cảm””.
Cùng có tài ăn nói và viết lách
Từ khi bắt đầu sự nghiệp chính trị của mình, ông Obama dường như đã học theo khuôn mẫu của cố Tổng thống Lincoln. Tuy cả hai nhà lãnh đạo này sinh ra ở hai bang khác nhau trước khi chuyển đến sống và làm việc tại bang Illinois, Obama sinh ở Hawaii, Lincoln ở Kentucky.
Cả hai đều hành nghề luật sư rồi phục vụ trong cơ quan lập pháp của bang trước khi trở thành nghị sĩ một nhiệm kỳ trong Quốc hội. Rồi cả ông Obama và Lincoln đều vụt lên như ngôi sao sáng trên vũ đài chính trị quốc gia với tài diễn thuyết siêu việt và trở thành Tổng tư lệnh của quân đội Mỹ dù chưa từng có chút kinh nghiệm quân sự nào.
Tượng đài cố Tổng thống Abraham Lincoln đặt tại Washington. Ảnh: Getty Images
Cố Tổng thống Lincoln ghi dấu ấn về tài diễn thuyết của mình bằng bài phát biểu năm 1857 tại bang quê nhà Illinois về vấn đề duy trì liên minh. “Một ngôi nhà bị chia rẽ thì không thể đứng vững được. Tôi tin rằng chính phủ này không thể mãi chống chọi được khi có một nửa nô lệ, một nửa tự do” – ông Lincoln nói trong bài phát biểu khi đó.
Tổng thống Obama cũng chẳng kém cạnh thần tượng của mình về khoản này. Tài diễn thuyết của ông được ghi nhận sau bài phát biểu vang dội năm 2004 trước Đại hội đảng Dân chủ. Lúc đó, ông Obama còn là một thượng nghị sĩ “vô danh tiểu tốt”, đã nói về tình đoàn kết. “Không có một nước Mỹ tự do và một nước Mỹ bảo thủ, mà là một Hợp chủng quốc Hoa Kỳ”.
Giáo sư sử học Douglas Brinkley thuộc ĐH Rice nhận định: “Lincoln và Obama đều có duyên với ngôn từ, cùng chung niềm tin rằng lời nói và giọng văn có thể thay đổi suy nghĩ con người, và cái cách họ thể hiện mọi thứ không phải chỉ bằng giọng văn đanh thép mà bởi sự khiêm tốn, hòa nhã và lý lẽ đắc giá”.
“Tổng thống Obama đã học hỏi từ cố Tổng thống Lincoln và những gì ông học được là cách tổ chức một cuộc tranh luận dân sự mà không cần bỏ qua lập trường của bạn, nghĩa là bạn không cần phải gân cổ la mắng đối phương nhưng vẫn có thể dùng sự điềm tĩnh để giành phần thắng về mình” – giáo sư Brinkley nhận định.
Không chỉ giống nhau về tài ăn nói, cả hai vị tổng thống của nước Mỹ đều có cho mình những cuốn sách thuộc hàng bán chạy nhất thế giới. Sau khi Lincoln-Douglas debate, một serie tài liệu của bảy cuộc tranh luận giữa Abraham Lincoln của đảng Cộng hòa và Stephen Douglas của đảng Dân chủ, được xuất bản năm 1858, nó đã được bán ra với hàng chục ngàn bản in trong nhiều tháng liền.
Tổng thống thứ 16 của Mỹ Abraham Lincoln. Ảnh: wikipedia
Cũng giống Tổng thống Lincoln, cuốn hồi ký đầu tiên trong đời của Tổng thống Obama, DreamsFrom My Father (Những giấc mơ từ cha tôi, xuất bản năm 1995) sẽ là cuốn hồi ký có sức ảnh hưởng nhất được viết dưới ngòi bút của một vị tổng thống thời hiện đại. Ông Obama nhiều lần ví von tài chắp bút diễn văn của mình giống với thần tượng Lincoln bởi vị tổng thống này nhận ra quyền lực của tài hùng biện tổng thống.
Tất nhiên, sự giống nhau giữa hai vị tổng thống nước Mỹ cũng không “mười phân vẹn mười”.
Về phần cố tổng thống Lincoln (người đảng Cộng hòa), ông là người “ít học”. Ông cũng từng lúng túng thừa nhận rằng tổng thời gian ông học ở một ngôi trường làng tồi tàn là một năm chưa tới. Trong khi đó, ông Obama (đảng Dân chủ) dành được hai tấm bằng đại học danh tiếng từ ĐH Columbia và ĐH Luật Havard.
Vì những lẽ đó, không khó để hiểu tại sao nhiều người Mỹ nhìn nhận ông Obama giống như một Abraham Lincoln thứ hai.
Dù giống hay khác nhau về bất cứ mặt nào, CNN bình luận, điều đặc biệt nhất so với tất cả là những thành tựu mà Tổng thống Barack Obama đạt được sẽ giúp hoàn thành “giấc mơ còn dang dở” mà cố Tổng thống Abraham Lincoln từng nhắc tới trong bài phát biểu Gettysburg của mình: nước Mỹ thực hiện giấc mơ bình đẳng cơ hội, không phân biệt chủng tộc màu da.
