Dừng siêu dự án 250 tỉ USD do chậm triển khai

21/03/2011 00:19

Chính phủ đã đồng ý với đề nghị của tỉnh Phú Yên cho dừng dự án đặc khu kinh tế tại tỉnh này của Tập đoàn Sama Dubai (Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất - UAE). Thông tin này được ông Nguyễn Chí Hiến, Giám đốc Sở KH&ĐT tỉnh Phú Yên (ảnh), xác nhận.

Đây là siêu dự án có vốn đầu tư lớn nhất từ trước đến nay tại Việt Nam với 250 tỉ USD, dự kiến triển khai trên diện tích gần 240.000 ha đất, tương đương 1/3 diện tích tỉnh Phú Yên với mục tiêu xây dựng một “siêu đô thị” tại đây. Đầu năm 2009, Thủ tướng đã thành lập ban chỉ đạo nhà nước về dự án này. Thế nhưng mới đây, tỉnh Phú Yên đã xin Chính phủ cho dừng dự án.

Tỉnh muốn chủ động thu hút đầu tư

. Vì sao tỉnh Phú Yên đề xuất dừng dự án đặc khu kinh tế, thưa ông?

+ Ông Nguyễn Chí Hiến, Giám đốc Sở KH&ĐT tỉnh Phú Yên: Bản ghi nhớ giữa đại diện Việt Nam và tập đoàn Sama Dubai đã được gia hạn một năm và hết hiệu lực từ ngày 15-10-2010. Thời gian qua, chúng tôi đã có nhiều văn bản nhắc nhở nhà đầu tư nhưng họ vẫn chưa có kế hoạch triển khai dự án, gây khó khăn nhất định trong thu hút đầu tư, phát triển kinh tế-xã hội, hạ tầng ở vùng dự kiến triển khai dự án. Trong khi đó, khu vực trên cần được đầu tư phát triển kinh tế-xã hội nên tỉnh Phú Yên đề nghị Chính phủ cho dừng dự án để tỉnh chủ động hơn trong thu hút đầu tư.

Thật ra trong năm 2008, Tập đoàn Sama Dubai triển khai dự án khá tích cực, xúc tiến các thủ tục với tiến độ rất nhanh và nghiêm túc, thuê công ty khảo sát chuyên nghiệp; thương thảo với tỉnh nhiều nội dung. Tuy nhiên, sau cuộc khủng hoảng kinh tế chung, tập đoàn này dường như đã tính toán lại.

Thắng cảnh quốc gia Gành Đá Đĩa (huyện Tuy An, Phú Yên) đã quy hoạch để Tập đoàn Sama Dubai xây dựng Khu du lịch Gành Đá Đĩa - nằm trong dự án Đặc khu kinh tế Phú Yên. Ảnh: TẤN LỘC

. Việc đề nghị cho dừng dự án phải chăng còn do nhà đầu tư đưa ra nhiều đề nghị không phù hợp với luật pháp Việt Nam?

+ Ban đầu nhà đầu tư đưa ra hơn 130 điều khoản, qua thương thảo gút lại còn gần 20 điều khoản. Đúng là trong các kiến nghị của nhà đầu tư có một số nội dung không phù hợp với luật pháp Việt Nam và hai bên đã bàn thảo nhiều lần. Bộ trưởng Bộ Tư pháp cũng đã trực tiếp có ý kiến. Song, lý do chính đề nghị dừng dự án vẫn là do nhà đầu tư triển khai quá chậm.

Muốn được nghe “phê bình”

. Việc dừng dự án đặc khu kinh tế liệu có ảnh hưởng hay gây thiệt hại đối với tỉnh Phú Yên?

+ Nếu nói không ảnh hưởng là không đúng. Thực tế đã có một số dự án vào đăng ký đầu tư ở vùng này nhưng không được chấp nhận; một số dự án có vốn đầu tư nước ngoài khác phải dừng lại. Hoặc do thấy đã có dự án lớn này rồi nên các nhà đầu tư khác không vào nữa. Còn về quy hoạch các khu vực phát triển kinh tế-xã hội, tỉnh Phú Yên vẫn chủ động với tinh thần coi như không có dự án đặc khu kinh tế. Việc đầu tư hạ tầng khu vực trên vẫn triển khai bình thường, chỉ những dự án ngoài ngân sách muốn đầu tư vào vùng này mới phải xin ý kiến Chính phủ.

Theo tôi, dự án này chỉ mới ảnh hưởng như tôi đã nói ở trên nên việc dừng chưa gây thiệt hại đối với tỉnh bởi dự án chỉ mới ở bước chuẩn bị, chưa được cấp giấy chứng nhận đầu tư, chưa triển khai trên thực tế.

. Phú Yên từng nổi lên như một hiện tượng về thu hút đầu tư nước ngoài khi nhảy lên nằm ở tốp đầu của cả nước. Gần đây, liên tiếp có những dự án hàng tỉ USD ở Phú Yên bị thu hồi như dự án xây dựng hạ tầng Khu công nghiệp hóa dầu Hòa Tâm và dự án tổ hợp hóa dầu Naphtha Cracking với tổng mức 11 tỉ USD, dự án Thành phố sáng tạo Nam Tuy Hòa với tổng mức 11,4 tỉ USD và nay dự án Đặc khu kinh tế Phú Yên bị dừng lại. Ông thấy cần đúc kết điều gì?

210 năm là tổng cộng thời hạn mà Tập đoàn Sama Dubai đã đề nghị Việt Nam cho thuê đất dự án - trên dự kiến ba lần ký hợp đồng thuê đất.

+ Việc thu hồi, chấm dứt dự án là do nhà đầu tư không đủ năng lực, tỉnh không hề muốn. Nếu nhà đầu tư không triển khai, việc thu hồi, dừng dự án là điều bình thường. Tuy nhiên, qua đó tỉnh cũng thấy được trách nhiệm của mình là làm thế nào để nhà đầu tư triển khai được dự án: cơ chế, chính sách, thủ tục hành chính, giải phóng mặt bằng, giao đất... Thực tế cũng có một số nhà đầu tư nản lòng do thủ tục hành chính. Do đó, sắp tới Phú Yên sẽ tổ chức công bố chỉ số năng lực cạnh tranh của tỉnh để nghe các nhà đầu tư, doanh nghiệp nói những cái được và chưa được của Phú Yên. Tỉnh cũng sẽ minh bạch các vấn đề về đầu tư để tiếp tục kêu gọi vốn.

Về việc “ra đi” của nhiều dự án, tôi nghĩ khi ta đón nhận các dự án đầu tư cũng giống như đi mua hàng vậy, đừng nên nghe người bán hàng quảng cáo sản phẩm họ tốt mà nên thận trọng chọn lọc nhà đầu tư. Trước khi đón nhận dự án phải yêu cầu nhà đầu tư cam kết cụ thể hơn, có lộ trình triển khai rõ ràng hơn, phải có nhiều phương án và tính cả việc nếu không thực hiện được thì phải thế nào.

. Xin cảm ơn ông.

Đặc khu kinh tế tại Phú Yên là một siêu dự án do Tập đoàn Sama Dubai đăng ký đầu tư từ năm 2008 với mục tiêu xây dựng một “siêu đô thị”. Trong dự thảo bản ghi nhớ giữa hai bên có nhiều nội dung như đặc khu kinh tế có các quyền như tự quản lý ở mức độ cao đối với môi trường kinh doanh, thiết lập một hệ thống quản lý, pháp lý, tư pháp theo tiêu chuẩn quốc tế; vùng đất thuộc đặc khu kinh tế được dựng hàng rào để ngăn cách với phần còn lại của Việt Nam; người Việt Nam không được đăng ký cư trú trong khu vực dự án… Vùng đất dự án bao gồm hầu hết toàn bộ huyện Tuy An, thị xã Sông Cầu, một phần các huyện Đồng Xuân, Sơn Hòa, trong đó có nhiều thắng cảnh, di tích lịch sử, văn hóa cấp quốc gia.

Năm 2008, Tập đoàn Sama Dubai cũng đã được cho phép triển khai ba dự án khác để phục vụ dự án đặc khu kinh tế gồm nâng cấp sân bay Tuy Hòa (vốn đầu tư 300 triệu USD), xây dựng Khu du lịch Gành Đá Đĩa (550 triệu USD), mở đường cao tốc nối sân bay Tuy Hòa đến Khu du lịch Gành Đá Đĩa (150 triệu USD).

TẤN LỘC thực hiện