Ép giá xử lý tử thi: Đừng 'hát trên những xác người'
Một bác sĩ nhắn cho tôi vào 1 giờ sáng: Nhà đòn ép quá. Giá bị đẩy lên 45 triệu. Người ta không có tiền trả, đành để tử thi ở đấy nửa ngày. Đau lòng quá!
Lượng tử thi cần thiêu đang tăng đột biến không chỉ do COVID: Số bệnh nhân chết tại nhà vì lý do khác tăng do y tế quá tải, khó tiếp cận vì tình hình dịch bệnh. Tại các Bệnh viện, nạn nhân cấp cứu đột quỵ trong giờ vàng đã giảm 80%, chúng ta có thể đoán được số phận của họ.
Một bạn đọc nhắn: Nhà họ có 2 người chết, nhà đòn đòi 30 triệu/ca thiêu và lấy tro, không có tiền họ không làm. Năn nỉ mãi nên "lấy sĩ" 2 xác 40 triệu.
Sao các anh là lãnh đạo bệnh viện mà để họ làm thế? Tôi thắc mắc. Bác sĩ trả lời bệnh viện không có dịch vụ mai táng, bệnh viện cũng không thể giữ tử thi vì không đủ chỗ.
Một bạn đọc khác hỏi tôi: Có hay không chuyện những người có trách nhiệm giải quyết vấn đề này ở BV đã móc nối với nhà đòn để làm tiền thân nhân người bệnh?
Tôi định trả lời ngay là không có, nhưng e sự vội vã ấy khiến câu trả lời của mình trở nên kém tin cậy. Tôi khất anh 03 ngày.
Sở TN&MT khẳng định Không có chuyện ai đó ở Bình Hưng Hoà làm tiền thân nhân người bệnh. Ảnh: Công nhân đang thực hiện hỏa táng ở Trung tâm Hỏa táng Bình Hưng Hòa. Ảnh: H.LAN
Gần 30 năm làm báo, tôi chơi với đủ loại nhân mối liên quan đến vụ này. Đồng nghiệp và tôi từng có nhiều lần điều tra về nạn "quạ đen". Tôi có nguồn để tiếp cận và kiểm chứng. Ba ngày sau khi anh hỏi, khuya qua tôi trả lời anh:
- Tôi cam đoan không có chuyện đó. Bác sĩ và cán bộ y tế đã làm tất cả và họ thậm chí không có thời gian ngủ. Chính hai bác sĩ (tôi vừa kể trên) còn khóc với tôi vì không chịu nổi cảnh tử thi nằm đó không được giải quyết. Thời điểm này chỉ nghi ngờ y bác sĩ và nhân viên y tế thôi, cũng là tội lỗi.
Tôi cũng trao đổi với Chủ tịch Hội nhà báo và nhiều đồng chí có trách nhiệm; tôi cũng yêu cầu các phóng viên vào cuộc. Câu trả lời là như vầy:
- Toàn bộ dịch vụ mai táng do tư nhân đảm nhiệm. 16 lò hoả táng tại Bình Hưng Hoà (thuộc Cty TNHH MTV Môi trường Đô thị TP.HCM- một doanh nghiệp công ích trực thuộc UBND TP.HCM) hoạt động bình thường, không nâng giá.
Không có chuyện ai đó ở Bình Hưng Hoà làm tiền thân nhân người bệnh. Với người chết do COVID lại càng không. Nhiều ca chết do COVID không có người nhà bên cạnh vì cả nhà F1, F0 phải cách ly; Cộng với tình hình giãn cách nên các trại hòm đưa đi thiêu và sau đó nhận tiền/ trả tro cốt. Khi gặp được người nhà, họ ép giá trả tro cốt khiến cả bệnh viện và Trung tâm Bình Hưng Hoà mang tiếng. Giá thiêu chỉ là 4,2 triệu, không thêm khoản nào.
Tại sao họ có thể ép giá?
- Họ đẩy giá quan tài. Giá quan tài thì vô chừng. Người nhà không cãi được. Quan tài gỗ tạp có thể chém ngang giá gỗ tốt. Ngoài ra dịch vụ thủ tục tâm linh cũng bị ép.
Tại sao các bệnh viện lại dễ dàng cho các cơ sở mai táng vào ?
- Bất kỳ bệnh viện nào cũng không thể làm như cái chợ, phải có một số cơ sở mai táng nhất định thường được gọi. Các cơ sở này làm ăn trên một thoả thuận đã thành thông lệ: Có mặt khi BV cần, không ép giá, hỗ trợ mai táng các BN tử vong mà gia đình khó khăn.... (Để giành mối, nhiều năm trước đã có những cuộc chiến để giành khách hàng mà báo Pháp Luật TP.HCM từng nêu trong các phóng sự "Quạ đen ở nhà xác" trong 25 năm nay).
Tuy nhiên do dịch bệnh, lượng tử thi tăng đột biến, các BV giờ này buộc phải gọi các cơ sở mai táng khác vào. Bản thân một số cơ sở mai táng cũng quá tải. Phần nữa, một số trong đó là những cơ sở lâu nay muốn vào làm nhưng không được, sinh hậm hực nên ép giá cho bõ ghét; một số thì nhân cơ hội chụp giựt thời vụ, ép giá để kiếm tiền.
Những hình ảnh kẹt xe tử thi ở Bình Hưng Hoà mà mạng xã hội nêu có hay không? Xác người đã nhiều đến vậy sao? Điều này không được giải thích khiến dư luận bị ám ảnh?
Có, nhưng nó không lột tả hết thực trạng người chết. Một phần là chết COVID và những cái chết khác đang tăng; hai là những đám tang chôn cất giờ chuyển qua thiêu; Ba là do dịch bệnh nên người dân TP không đưa tử thi về quê chôn được. Từ đó vấn đề giải quyết tử thi bị tăng áp lực khủng khiếp.
Đang có vấn đề ở các BV. Đó là hầu hết các BV đều phân luồng ra cho tử thi vào buổi tối. Khi hàng trăm xe tang và xe cấp cứu chở tử thi dồn về Bình Hưng Hoà trong đêm, đường hẹp, không quay đầu kịp dăm phút sẽ gây kẹt hàng cây số trong hàng giờ liền.
Được biết thành phố đang phân luồng để xử lý tử thi tại Bình Hưng Hoà, Phúc An Viên và Đa Phước một cách hợp lý.
Còn nạn ép giá người chết?
Dịch nào rồi cũng qua, khi đó chúng ta có điều kiện nhìn lại từng khuôn mặt người khác và chính khuôn mặt mình để tự vấn mỗi người đã đối xử với nhau như thế nào trong những ngày gian khó của thành phố và đất nước, của đồng bào đồng loại. Mong các chủ dịch vụ mai táng nếu có ý định ép giá, hãy nghĩ về điều này để cùng xã hội làm vơi đi khó khăn và nỗi đau của gia đình người chết.
Nhưng, thành phố chắc chắn đã có cách, sẽ giảm tải và xử lý vấn đề này. Nhanh thôi. Tôi biết vậy và rất tin là vậy!
Giá dịch vụ mai táng do nhà quàn thỏa thuận với thân nhân người mất
Theo thông tin từ Sở TN&MT TP.HCM, từ đầu mùa dịch đến giờ, quy trình xử lý khi có bệnh nhân tử vong do bệnh truyền nhiễm là không thay đổi. Cụ thể, BV liên lạc trực tiếp cơ sở mai táng để thỏa thuận trọn gói từ khâu tẩm liệm, vận chuyển và hỏa táng tại Trung tâm hỏa táng Bình Hưng Hòa, đơn giá do hai bên thống nhất.
Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị TP.HCM (CITENCO - đơn vị được TP.HCM giao thực hiện hỏa táng người mất do mắc COVID-19) chỉ tiếp nhận áo quan từ cơ sở mai táng để thực hiện hỏa táng và thu chi phí hỏa táng 4,2 triệu đồng/áo quan.
Toàn bộ quá trình thỏa thuận trọn gói dịch vụ mai táng từ khâu tẩm liệm, chọn áo quan, hũ cốt, vận chuyển, hỏa táng là của riêng cơ sở mai táng và thân nhân người chết. Nhân viên hỏa táng Bình Hưng Hòa (thuộc CITENCO) không có bất kỳ sự tiếp xúc với bên nào trong suốt quá trình thỏa thuận này.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, thực tế hiện nay có nhà quàn cho biết không nhận mai táng thêm vì quá tải; có nhà quàn báo giá mai táng ở mức 25 triệu, nếu gia đình khó khăn có xác nhận của địa phương thì giảm giá xuống còn 16,8 triệu. Có nhà quàn báo giá ở ba mức là 25 triệu, 36 triệu và cao nhất là 49 triệu đồng; các mức giá này tùy thuộc vào loại áo quan hỏa táng và loại hũ cốt. Đây là mức giá trọn gói từ lúc tới nhận người, phun khử khuẩn tại khu vực (nếu người mất ở nhà) cho tới lúc nhận hũ cốt. Nhà quàn thu trọn gói mức giá trên từ người nhà, sau đó chi lại cho cơ sở hỏa táng 4,2 triệu/áo quan, số còn lại là tiền các loại chi phí khác như áo quan, hũ cốt, tẩm liệm...
