Mất ví, mất giấy tờ là tình huống ngoài ý muốn. Nhưng nguy hiểm hơn là những cuộc gọi thông báo "đã tìm thấy đồ" có dấu hiệu lừa đảo nhắm vào tâm lý mong tìm lại tài sản của người trong cuộc.
Dưới đây là trải nghiệm thực tế về một kịch bản lừa đảo tinh vi mà tôi vừa gặp phải, hy vọng là bài học kinh nghiệm cho cộng đồng trong việc bảo vệ thông tin cá nhân.
Tuần trước, tôi đánh rơi ví trên đường, bên trong có một ít tiền mặt và các giấy tờ quan trọng như căn cước, giấy phép lái xe, đăng ký xe, thẻ BHYT và thẻ ngân hàng. Ngay sau đó tôi đã trình báo công an xã nơi xảy ra sự việc và nơi tôi cư trú. Thông tin được hỗ trợ đăng tải lên fanpage địa phương để nhờ người dân hỗ trợ tìm kiếm.
Chỉ ít phút sau khi thông tin được chia sẻ, tôi nhận được cuộc gọi từ một số điện thoại lạ. Người gọi xưng là nhân viên ngân hàng nơi tôi mở thẻ, thông báo có một người đã nhặt được ví và mang đến ngân hàng. Để nhận lại tài sản, tôi phải cung cấp ba số cuối của giao dịch gần nhất nhằm mục đích "xác minh chủ thẻ".
Trong hoàn cảnh vừa mất đồ, tâm lý chung là mừng rỡ, tuy nhiên một số chi tiết bất hợp lý đã khiến tôi phải cân nhắc: Cuộc gọi diễn ra vào Chủ nhật, mà có ngân hàng nào làm việc vào Chủ nhật. Thông thường người dân nhặt được giấy tờ sẽ giao nộp cho cơ quan công an thay vì mang đến ngân hàng. Khi tôi đặt câu hỏi ngược lại về quy trình xác minh, người ở đầu dây bên kia có biểu hiện hối thúc, liên tục giục cung cấp thông tin giao dịch.
Để kiểm chứng, tôi nhờ người thân gọi vào số máy này. Đáng lưu ý, đối tượng này còn nắm rõ tên các thành viên trong gia đình tôi. Điều này cho thấy dữ liệu cá nhân có thể đã bị khai thác từ chính những giấy tờ tôi vừa đánh rơi hoặc từ các nguồn thông tin công khai khác. May mắn là tôi đủ bình tĩnh để dừng lại kịp thời.
Từ câu chuyện này, có thể rút ra nhiều dấu hiệu cảnh báo lừa đảo mà ai cũng nên ghi nhớ:
Thứ nhất, khoá thẻ ngân hàng ngay lập tức. Đây là việc ưu tiên hàng đầu để ngăn chặn các giao dịch ngoài ý muốn.
Thứ hai, các tổ chức tín dụng và cơ quan chức năng không yêu cầu cung cấp số giao dịch chi tiết, mã OTP, hoặc mật khẩu qua điện thoại.
Thứ ba, thủ đoạn hối thúc là dấu hiệu rõ ràng của lừa đảo. Người thật không cần bạn phải quyết định ngay lập tức, chỉ kẻ gian mới tạo áp lực để bạn không kịp suy nghĩ.
Thứ tư, hạn chế công khai thông tin chi tiết. Khi đăng tin tìm đồ thất lạc trên mạng xã hội, chỉ nên cung cấp những thông tin cơ bản, tránh đưa quá nhiều dữ liệu cá nhân để kẻ gian không có cơ hội trục lợi.
Sự bình tĩnh và tuân thủ đúng các khuyến cáo bảo mật là cách tốt nhất để bảo vệ tài sản và quyền lợi cá nhân trước các thủ đoạn lừa đảo ngày càng tinh vi.
