Sáng 5-12, tin từ Bộ LĐ-TB&XH cho biết Sở LĐ-TB&XH tỉnh Bắc Kạn đã có thông tin bước đầu về vụ 13 mộ liệt sĩ không có hài cốt.
Mộ được quy tập hai lần rồi mất tên
Theo đó, ngày 9-8-1968, đập hồ Tân Minh (xã Thanh Vận, huyện Chợ Mới) bị vỡ, 13 chiến sĩ TNXP thuộc Đại đội 933, Đội 92 TNXP chống Mỹ cứu nước Bắc Thái đã hy sinh, do bị nước cuốn trôi khi đang làm nhiệm vụ đắp đập theo huy động của cấp có thẩm quyền.
Sơ đồ mộ chí 13 TNXP (đa phần là nữ - PV) do đồng đội cũ tham gia chôn cất ngay sau khi các TNXP hy sinh, vẽ lại.
Theo thông tin thu thập được, 13 chiến sĩ TNXP được chôn cất ban đầu tại đồi Nà Cóc, thôn Quan Làng, xã Thanh Vận, huyện Chợ Mới (Bắc Kạn). Sau đó, được lực lượng chức năng quy tập lần 1 vào Nghĩa trang liệt sĩ Phủ Thông (cũ) trước năm 1980 (hiện nay không tìm thấy hồ sơ quy tập).
Đến năm 1990, sau khi Nghĩa trang liệt sĩ Phủ Thông cũ được UBND tỉnh Bắc Thái (năm 1997, tỉnh Bắc Kạn được tách ra từ tỉnh Bắc Thái) nâng cấp, mở rộng, khánh thành và hoạt động (nghĩa trang mới), 13 mộ liệt sĩ được quy tập, di chuyển lần hai từ nghĩa trang liệt sĩ cũ sang nghĩa trang liệt sĩ mới, nhưng trong quá trình an táng đã làm mất thông tin (hiện nay không tìm thấy hồ sơ quy tập).
Trên sơ đồ Nghĩa trang liệt sĩ Phủ Thông mới do Sở LĐ-TB&XH tỉnh Bắc Thái lập ngày 10-9-1990 có ghi số mộ liệt sĩ chống Mỹ từ số 97 đến 110. Qua nắm bắt thông tin được biết, số mộ liệt sĩ trên là mộ liệt sĩ TNXP hy sinh tại hồ Tân Minh, xã Thanh Vận, huyện Chợ Mới, tỉnh Bắc Kạn.
Xác định ADN để trả lại tên nhưng…
Theo sơ đồ mộ Nghĩa trang liệt sĩ tại khu C có 14 mộ liệt sĩ chưa biết tên. Để xác định danh tính hài cốt cho 13 liệt sĩ TNXP, Sở LĐ-TB&XH tỉnh Bắc Kạn xin ý kiến của Cục Người có công khai quật toàn bộ 14 mộ nêu trên.
Sau khi có văn bản đồng ý của Cục Người có công, Sở LĐ-TB&XH tỉnh xây dựng kế hoạch, phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức khai quật mộ theo đúng quy định.
Cụ thể, 13 ngôi mộ không có cốt (có túi nylon trong có đất), không có tiểu sành. Chỉ có một ngôi mộ còn nguyên cốt, nguyên hàm, xương mủn đen, có tiểu sành. Hiện cơ quan chức năng đang tiến hành xét nghiệm ADN cho ngôi mộ còn nguyên cốt này.
Trước sự việc trên, Sở LĐ-TB&XH tham mưu cho UBND tỉnh thành lập tổ công tác để tìm kiếm thêm thông tin về các đợt quy tập di chuyển hài cốt liệt sĩ từ nhân chứng còn sống trong lực lượng quy tập trước đây. Đồng thời, tìm kiếm các hồ sơ lưu trữ tại tỉnh, huyện Bạch Thông và làm việc với Sở LĐ-TB&XH tỉnh Thái Nguyên để tra cứu hồ sơ lưu trữ liên quan đến quá trình quy tập các mộ liệt sĩ TNXP.
“Sau khi thu thập thông tin, đơn vị sẽ tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo các cơ quan, đơn vị liên quan thực hiện những công việc tiếp theo...” - Sở LĐ-TB&XH tỉnh này thông tin.
Tìm kiếm lại ở những nơi đã quy tập
Trước đó, báo chí đưa tin ngày 4-12, UBND tỉnh Bắc Kạn tổ chức họp để xem xét các phương án, kế hoạch tìm kiếm thông tin cụ thể về việc 13 mộ liệt sĩ TNXP không có cốt.
Tại đây, ông Vũ Tiến Trì, Phó Chủ tịch Hội Cựu chiến binh tỉnh Bắc Kạn, cho rằng cần phải đào, tìm kiếm tại các vị trí mộ huyệt đã được quy tập lần đầu tiên trên đồi Nà Cóc và các lần quy tập khác để giải quyết mối nghi ngờ của dư luận.
Đồng tình, ông Phạm Duy Hưng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Kạn, cho biết nếu cần kiểm tra lại vị trí các mộ phần cũ tại đồi Nà Cóc, tỉnh sẽ bố trí lực lượng chuyên môn cùng tham gia.
“Đây là việc chúng ta phải làm một cách hết sức có trách nhiệm. UBND tỉnh sẽ cố gắng có câu trả lời rõ ràng, xác đáng trong thời gian sớm nhất cho dư luận, đặc biệt là cho thân nhân các gia đình liệt sĩ” - ông Phạm Duy Hưng nói.
