Một công dân Mỹ vừa bị một tòa án Iran tuyên 10 năm tù vì tội danh làm gián điệp, Reuters dẫn thông tin Bộ Tư pháp Iran ngày 16-7.
Công dân Xiyue Wang, 37 tuổi, sinh ra tại Trung Quốc nhưng sau đó nhập quốc tịch Mỹ, tốt nghiệp ĐH Princeton ở Mỹ, đang làm dự án tiến sĩ. Wang làm việc tại Trung tâm Nghiên cứu về Iran và vịnh Ba Tư của ĐH Princeton.
Iran xem trung tâm này có liên quan đến các cơ quan tình báo phương Tây và Israel, kết luận Wang làm gián điệp dưới hình thức nghiên cứu trá hình. Trang web Mizan của Bộ Tư pháp cho biết Wang đã thu thập 4.500 tài liệu liên quan đến Iran.
Wang bị bắt tháng 7-2016 khi đang định rời khỏi Iran, “sau khi cảm thấy bất an về tình hình” - theo trang web Mizan.
“Người này được Mỹ chỉ đạo trực tiếp, bị tuyên 10 năm tù nhưng có thể kháng cáo phán quyết này” - người phát ngôn Bộ Tư pháp Iran Gholamhossein Mohseni Ejei nói trên truyền hình quốc gia.
Công dân Mỹ Xiyue Wang bị Iran tuyên án 10 năm tù vì làm gián điệp. Ảnh: NYT
Bộ Ngoại giao Mỹ cáo buộc Iran bịa đặt các cáo buộc liên quan đến an ninh quốc gia để giam giữ các công dân Mỹ cũng như các nước khác.
“Chúng tôi kêu gọi Iran thả ngay lập tức mọi công dân Mỹ bị giam giữ không chính đáng ở Iran để họ về với gia đình. Tất cả công dân Mỹ, đặc biệt các công dân hai quốc tịch nếu muốn sang Iran cần phải đọc cẩn thận Cảnh báo đi lại mới nhất của chúng tôi” - theo Bộ Ngoại giao Mỹ.
Thỏa thuận hạt nhân Iran 2015 với nhóm P5+1 đã dỡ bỏ phần lớn lệnh trừng phạt với Iran. Thương mại và đầu tư phương Tây bắt đầu đổ về Iran bàn hợp tác làm ăn. Theo Reuters, việc Iran giảm bớt căng thẳng với phương Tây khiến thành phần bảo thủ ở Iran lo lắng.
An ninh Iran đã bắt hàng chục nghệ sĩ, nhà báo, nhà kinh doanh, trong đó một số lượng lớn là các công dân hai quốc tịch, vừa Iran vừa Mỹ, Canada, hay các nước châu Âu… nhằm giảm một phần ảnh hưởng của phương Tây. Năm 2016 đã có nhiều công dân hai quốc tịch, vừa Iran vừa Mỹ, Anh, Áo, Canada, Pháp bị bắt vì các cáo buộc làm gián điệp.
Theo nhiều chuyên gia và nhà quan sát Iran, việc bắt bớ này đã cản trở mục tiêu của Tổng thống Iran Hassan Rouhani khôi phục các quan hệ chính trị và kinh tế với phương Tây, cải cách chính trị và xã hội tại Iran.
Chưa biết số phận công dân Mỹ Wang tới đây sẽ thế nào. Trong một số trường hợp, những người bị bắt được Iran dùng trong trao đổi tù nhân với các nước phương Tây. Tháng 1-2016, Mỹ và Iran đạt được thỏa thuận lịch sử về trao đổi tù nhân. Nhiều công dân Iran bị Mỹ bắt chủ yếu vì vi phạm lệnh trừng phạt đã được Mỹ trao trả cho Iran để nhận về công dân Mỹ bị Iran bắt.
