Xung đột Israel - Hamas kéo dài đến ngày thứ 10 và ngày càng nguy hiểm. Lực lượng Phòng vệ Israel tiếp tục tấn công Dải Gaza và cảnh báo rằng “bất kỳ ai đến gần biên giới sẽ bị bắn”, theo đài CNN. Hamas vẫn phóng rocket sang Israel, hệ thống phòng thủ tên lửa Vòm Sắt của Israel chặn được nhiều vụ, theo đài Al Jazeera.
Ngoài không kích trên diện rộng, Israel đang chuẩn bị cho một “chiến trường mở rộng”. Lực lượng Phòng vệ Israel tuyên bố rằng “nhiều tiểu đoàn và lực lượng khác nhau đã được triển khai trên khắp Israel, nâng cao mức độ sẵn sàng và chuẩn bị cho các giai đoạn tiếp theo của cuộc chiến, đặc biệt chiến dịch trên bộ quy mô lớn”. Israel nhiều ngày nay tập trung quân và thiết bị quân sự ở biên giới với Dải Gaza.
Từ tuần trước Israel đã cảnh báo 1,1 triệu người sống ở phía bắc Dải Gaza sơ tán về phía nam. Thủ lĩnh Hamas Ismail Haniyeh ngày 14-10 kêu gọi người dân Palestine không rời khỏi Dải Gaza theo cảnh báo sơ tán của Israel, cáo buộc Israel phạm tội diệt chủng. Theo thông tin từ CNN, nhiều dân thường thiệt mạng trên đường sơ tán ở Dải Gaza.
Khủng hoảng nhân đạo Dải Gaza
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) báo động rằng cảnh báo sơ tán hàng loạt từ Israel tương đương với “bản án tử hình đối với những người bị bệnh và bị thương” tại các bệnh viện đông đúc ở phía bắc Dải Gaza.
Còn sớm để nói về hòa giải vì ngay lúc này Israel đang phản ứng dựa trên sự tức giận và trả thù.
GS MAHJOOB ZWEIRI, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu vùng Vịnh tại ĐH Qatar
“WHO lên án mạnh mẽ các lệnh liên tiếp của Israel về việc sơ tán 22 bệnh viện đang điều trị cho hơn 2.000 bệnh nhân nội trú ở phía bắc Dải Gaza. Việc buộc phải sơ tán bệnh nhân và nhân viên y tế sẽ làm trầm trọng thêm thảm họa nhân đạo và y tế công cộng hiện nay” - WHO tuyên bố.
Theo WHO, các cơ sở y tế ở phía bắc Dải Gaza tiếp tục tiếp nhận lượng lớn bệnh nhân bị thương và đang phải vật lộn để hoạt động vượt quá công suất tối đa. WHO “kêu gọi Israel ngay lập tức đảo ngược lệnh sơ tán với các bệnh viện ở phía bắc Dải Gaza và kêu gọi bảo vệ các cơ sở y tế, nhân viên y tế, bệnh nhân và dân thường”.
Dải Gaza đã bị bao vây hoàn toàn, cắt đứt khả năng tiếp cận điện, nhiên liệu, thực phẩm, thuốc men và nước từ giữa tuần trước. Bộ trưởng Bộ Y tế Palestine Mai Alkaila “cảnh báo về sự sụp đổ của hệ thống y tế ở Dải Gaza do thiếu hụt nghiêm trọng nguồn cung cấp y tế, vật tư cho phòng mổ, thuốc men và túi máu”.
Cả Hamas và chính quyền Bờ Tây kêu gọi các tổ chức cứu trợ thế giới cung cấp vật tư y tế và hàng thiết yếu cho Dải Gaza. Nhiều nước phương Tây như Mỹ, Anh, Pháp dù tuyên bố sát cánh với Israel song vẫn kêu gọi Israel kiềm chế giảm thương vong ở Dải Gaza, hạn chế khủng hoảng nhân đạo. Nga kêu gọi chấm dứt ngay lập tức chiến sự và cung cấp thực phẩm, nước uống cho Dải Gaza.
Cuối tuần rồi thêm nhiều máy bay chở viện trợ từ Jordan, Thổ Nhĩ Kỳ, Các Tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE), WHO và Hội Chữ thập đỏ đáp xuống Ai Cập. Quan chức Ai Cập cho biết vẫn đang cố gắng đảm bảo lối đi an toàn cho hàng tiếp tế vào Dải Gaza.
Nỗ lực hạ nhiệt xung đột Israel - Hamas
Trước tình huống cấp bách, những ngày qua cộng đồng thế giới có nhiều động thái, bước đi, tìm kiếm giải pháp nhằm hạ nhiệt cuộc xung đột nguy hiểm này.
Tổng thống Mỹ Joe Biden đã điện đàm với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và Tổng thống chính quyền Palestine Mahmoud Abbas thảo luận ngăn chặn xung đột lan rộng và hỗ trợ nhân đạo cần thiết khẩn cấp cho người dân Palestine, đặc biệt là ở Dải Gaza.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken tuần rồi có chuyến công du con thoi tới Israel, Jordan, Qatar, Saudi Arabia, UAE, Ai Cập, nỗ lực giải quyết vấn đề bảo vệ dân sự, viện trợ nhân đạo và ngăn chặn xung đột leo thang hơn nữa trong khu vực. Một sứ mệnh quan trọng của ông Blinlen là đề nghị các nước này “sử dụng đòn bẩy của họ với Hamas để thả con tin ngay lập tức và vô điều kiện”.
Bộ Ngoại giao Qatar xác nhận với hãng tin Reuters rằng nước này đang phối hợp với Mỹ đàm phán hòa giải với Hamas và Israel, trong đó có vấn đề trao đổi tù nhân. Đàm phán bắt đầu từ tối 7-10 và đang “tiến triển tích cực”. Bộ Ngoại giao Mỹ xác nhận chuyện phối hợp với Qatar.
Nguồn tin của Reuters cho biết Ai Cập đang liên hệ chặt chẽ với Israel và Hamas cố gắng ngăn chặn xung đột leo thang hơn nữa và để đảm bảo an toàn các con tin Israel.
Vua Abdullah của Jordan đã nói chuyện với các nhà lãnh đạo khu vực và quốc tế, nhắc lại sự cần thiết phải có hành động tập thể để ngăn chặn xung đột leo thang, nhấn mạnh sự cần thiết phải tìm ra giải pháp công bằng cho cả Israel và Palestine.
Kể từ cuộc tấn công dữ dội chưa từng có của Hamas vào Israel sáng 7-10, Ngoại trưởng Saudi Arabia Faisal bin Farhan đã gọi điện thoại cho các nhà lãnh đạo vùng Vịnh và phương Tây để tìm cách giảm leo thang.
Giữa tuần rồi các bộ trưởng Liên đoàn Ả Rập họp khẩn, kêu gọi Israel nối lại “đàm phán nghiêm túc” với chính quyền Palestine về giải pháp hai nhà nước.•
Cuộc chiến sắp tới sẽ thế nào?
Tính đến ngày 15-10 đã có hơn 3.500 người chết ở hai bên, trong đó Israel mất hơn 1.300 người với hơn 3.200 người bị thương, Dải Gaza mất hơn 2.200 người với hơn 8.700 người bị thương. Ít nhất 12 nhà báo thiệt mạng, 8 nhà báo bị thương.
Theo giới quan sát quân sự, việc Israel đổ bộ vào các khu vực đô thị ở Dải Gaza đồng nghĩa với cuộc chiến sẽ mang dáng vẻ mới nguy hiểm và đáng sợ hơn.
Chiến thuật của Israel luôn là di chuyển nhanh chóng và kiểm soát càng nhiều lãnh thổ càng tốt nhưng tránh giao tranh từng đường phố, từng nhà nơi đối thủ yếu hơn có thể tận dụng tối đa lợi thế về địa hình, CNN dẫn phân tích chuyên gia Ben Wedeman. Ông Wedeman cũng lưu ý rằng Hamas đã cho thấy mức độ năng lực quân sự vượt xa những gì người ta nghĩ trước đây và có lẽ họ đã chuẩn bị tốt cho giai đoạn tiếp theo của cuộc chiến. Israel cũng sẽ phải lưu ý đến hàng chục con tin Hamas đang bị giam giữ.
Kênh CNBC dẫn nhận định của nhiều chuyên gia rằng tuần này sẽ rất quan trọng trong việc xác định những rủi ro lớn hơn có thể phát sinh từ xung đột Israel - Hamas.
