Sáng 15-5, Phòng công nghiệp và thương mại Việt Nam (VCCI) tổ chức hội thảo “Vai trò của tư nhân trong cung cấp dịch vụ công”. Phối hợp tổ chức là Cơ quan phát triển Quốc tế Hoa Kỳ, USAid.
Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VCCI nói rằng: “Quan điểm nhất quán của Đảng và Nhà nước Việt Nam trong tiến trình Đổi mới là Nhà nước chỉ làm những gì mà tư nhân không làm được hoặc không muốn làm”.
Theo ông Lộc, 30 năm đổi mới cho thấy, việc mở cửa cho tư nhân tham gia cung cấp hàng hoá, dịch vụ cho xã hội mang lại rất nhiều các lợi ích thiết thực.
TS Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VCCI cho rằng: Tư nhân tham gia cung cấp dịch vụ công sẽ nâng cao chất lượng dịch vụ và phá được thế độc quyền của Nhà nước. Ảnh: CHÂN LUẬN
Điển hình như các siêu thị, chợ, cửa hàng, trung tâm thương mại đã thay thế các cửa hàng mậu dịch; hàng nghìn doanh nghiệp taxi, xe khách, xe hợp đồng, xe du lịch, container, xe tải… phục vụ hầu hết nhu cầu vận tải của xã hội thay vì chỉ có một doanh nghiệp vận tải quốc doanh.
Tư nhân còn xuất hiện trong rất nhiều các lĩnh vực của nền kinh tế, kể cả những lĩnh vực vốn được xem là “sân chơi” riêng của các doanh nghiệp nhà nước hoặc các đơn vị sự nghiệp. Có thể kể đến những lĩnh vực như hạ tầng hàng không, cảng biển, hạ tầng giao thông, hàng không, điện lực, y tế, giáo dục, thể thao, điện ảnh, công chứng, chứng nhận sự phù hợp…
Tuy vậy, vẫn theo ông Lộc, còn rất nhiều dịch vụ công đang do các cơ quan nhà nước thực hiện trong quy trình gần như khép kín, gắn với chức năng quản lý nhà nước; có nguy cơ gây ra tình trạng không minh bạch. Nhiều quy định của luật bị làm biến dạng khi thực hiện, nhiều dịch vụ có tính “đăng ký”, “thông báo” nhưng trên thực tế biến thành “xin-cho”.
“Phá bỏ sự độc quyền, bao cấp của Nhà nước trong cung cấp dịch vụ công, huy động sự tham gia của khu vực tư nhân vào cung cấp các dịch vụ công sẽ mang đến nhiều lợi ích”, ông Lộc khẳng định.
Trình bày bài nghiên cứu, ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban Pháp chế VCCI dẫn ra nhiều ví dụ về việc tham gia của tư nhân trong các dịch vụ công mà trước đây hoàn toàn là câu chuyện của các đơn vị nhà nước.
Đầu tiên là câu chuyện về bóng đá. “Khi bầu Đệ vừa quay trở lại tham gia vào bóng đá thì lập tức đội Thanh Hóa thắng hai trận giòn giã”, ông Tuấn mở đầu.
Theo ông Tuấn, việc tư nhân tham gia vào bóng đá qua các hình thức tài trợ cho các CLB, mở trung tâm đào tạo hay tài trợ cho đội tuyển quốc gia đã thu được những thành công rất lớn.
Ông Đậu Anh Tuấn nói, khi có tư nhân tham gia cung cấp các dịch vụ thì các doanh nghiệp nhà nước buộc phải thay đổi, chuyển mình để cung cấp dịch vụ tốt hơn. Ảnh: CHÂN LUẬN
Hay trong câu chuyện hàng không, khi có sự tham gia của VietjetAir và mới đây là Bamboo, thì VietnamAirlines buộc phải “chuyển mình”, cung cấp các dịch vụ tốt hơn. “Tôi là người bay Vietnam Airlines nhiều và tôi thấy rõ điều đó”, ông Tuấn khẳng định.
Ngay cả câu chuyện hạ tầng đường bộ, ông Tuấn cũng cho rằng, trước đây Nhà nước đầu tư toàn bộ. Nhưng khi có tư nhân tham gia, thì các công trình BOT giao thông đã được triển khai, cải thiện được hạ tầng. Nhiều con đường cao tốc như Hà Nội – Hải Phòng, Hạ Long – Vân Đồn… là những kết quả có thể dễ nhìn thấy nhất.
Tuy vậy, ông Tuấn cũng nhắc tới những vấn đề trong BOT giao thông như: Trạm thu phí đặt nhầm chỗ, tổng mức đầu tư cũng có thể có vấn đề và việc xác định lưu lượng xe để chính xác hóa mức phí thu được cũng là vấn đề lớn cần minh bạch.
Hướng về cử tọa tham gia hội thảo, ông Tuấn nói rằng: Chắc mọi người đi công tác cũng nhiều. Một trong những dịch vụ mà mọi người hay sử dụng là khách sạn.
Ông Tuấn nói: “Hình như khách sạn do nhà nước quản lý mùi nó khác còn khách sạn tư nhân mùi nó khác”. Ông Tuấn cho rằng: Có thể do cách quản lý của tư nhân và Nhà nước khác nhau nên dẫn đến ngay cả chất lượng dịch vụ khách sạn cũng khác nhau.
Nhiều diễn giả tham gia hội thảo đều khẳng định rằng: Nhà nước chỉ nên là chủ thể tạo ra sân chơi, hỗ trợ và giám sát tư nhân tham gia đầu tư, cung cấp dịch vụ công. Vì chỉ có như thế thì nhà nước mới tránh được tình trạng “vừa đá bóng vừa thổi còi” và quyền lợi của người tiêu dùng mới được đảm bảo.
