Ngày 3-12-1900, nhân ngày lễ Thánh Phanxico Xaviê (Saint Francisco Xavier), vị Giám mục địa phận Sài Gòn Mossard, đã đến làm phép đặt viên đá đầu tiên xây ngôi thánh đường và vì thế ngôi thánh đường được mang tên vị thánh này.
Mặt chính diện nhà thờ Cha Tam. Ảnh: HOÀNG GIANG
Việc xây dựng nhà thờ được giao cho cha phó xứ là Gioan Baotixita Huỳnh Tịnh Hướng. Nhìn chung, nhà thờ có lối kiến trúc Gothique, giống như các nhà thờ ở châu Âu nhưng yếu tố văn hóa Hoa vẫn được coi trọng.
Như cổng nhà thờ xây kiểu tam quan, tên nhà thờ ghi bằng chữ Hán, mái lợp ngói âm dương, các đầu cong, hai bên cây thánh giá, có hai con cá chép. Trên nóc nhà thờ còn gắn hoa sen, hai bức liễn ở hai bên cửa ra vào cũng viết bằng chữ Hán, bốn cây cột nơi chính điện sơn đỏ, là màu không phổ biến trong nhà thờ Công giáo. Nơi treo hình tượng Chúa Giêsu bị đóng đinh là hai bức liễn sơn son thiếp vàng, chạm chữ màu đen:
Ảo thế phù vinh bất túc mãn nhân nguyện,
Thiên hương vĩnh phúc phương năng suy thiện tâm.
Nhà thờ được xây dựng theo phong cách Gothic nhưng do dành cho người Hoa nên cha Hướng đã lồng ghép nhiều yếu tố văn hóa Trung Hoa vào. Ảnh: HOÀNG GIANG
Cổng nhà thờ thiết kế theo kiểu tam quan, tên nhà thờ viết bằng chữ Hán, mái có đầu đao, ngói âm dương nhưng thay vì đặt trang trí trên nóc theo kiểu lưỡng long chầu nguyệt thì thánh giá được đặt ngay giữa và có hai con cá chép ở bên cạnh. Trên nóc nhà thờ gắn hoa sen. Ảnh: HOÀNG GIANG
Tượng Đức Mẹ được đặt trong khuôn viên nhà thờ. Ảnh: HOÀNG GIANG
Thi hài cha Tam được chôn ngay cạnh cửa chính nhà thờ. Ảnh: HOÀNG GIANG
Tên nhà thờ viết bằng chữ Hán, hai bên cửa ra vào đều có liễn và viết chữ Hán. Ảnh: HOÀNG GIANG
Kiến trúc những ngôi nhà thờ này mang một nét riêng biệt, là sự giao thoa giữa kiến trúc Công giáo với người Hoa và Việt Nam. Ảnh: HOÀNG GIANG
Bên trong ngôi nhà thờ mang đậm phong cách Gothic quen thuộc. Ảnh: HOÀNG GIANG
Những đường nét kiến trúc bên trong nhà thờ. Ảnh: HOÀNG GIANG
Hệ thống cửa số lấy ánh sáng từ bên ngoài vào nhà thờ. Ảnh: HOÀNG GIANG
Ảnh: HOÀNG GIANG
Giáo dân đến hành lễ tại nhà thờ mỗi ngày. Ảnh: HOÀNG GIANG
Giáo dân đến hành lễ tại nhà thờ mỗi ngày. Ảnh: HOÀNG GIANG