Trong kết luận thanh tra được ban hành mới đây, Thanh tra Chính phủ chỉ ra nhiều vi phạm liên quan đến công tác thực hiện pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai trên địa bàn tỉnh Kon Tum.
Lãnh đạo huyện được giao đất không đúng quy định
Theo kết luận thanh tra, gia đoạn 2016-2019, tỉnh Kon Tum có bảy huyện/thành phố giao đất cho các hộ gia đình, cá nhân không thông qua đấu giá, với tổng số 972 trường hợp, tổng diện tích 55,95 ha.
Kết quả kiểm tra phát hiện một số vi phạm.
Trụ sở UBND huyện Đắk Hà. Ảnh:TQ
Điển hình, tại huyện Đắk Hà, 85 trường hợp được giao đất không thông qua đấu giá đối với quỹ đất nhỏ, lẻ trong thời gian dài, vi phạm Luật Đất đai 2013, Nghị định 43/2014 và Thông tư 30/2014 của Bộ TN&MT.
Trong đó, một số công chức thuộc huyện được giao diện tích lớn (như ông Nguyễn Thanh Dương - nguyên Trưởng Ban tổ chức Huyện ủy được giao thừa đất số 28 tờ bản đồ M, diện tích 651 m2; ông Phan Văn Cường - nguyên Phó Ban kinh tế HĐND huyện nay là Trưởng phòng Tài chính-Kế hoạch được giao thửa 29 (A20), diện tích 180 m2).
Ngoài ra, nhiều trường hợp được giao đất để ở nhưng thực tế không có nhu cầu nên khi kiểm tra thực địa thấy để đất hoang hóa hoặc chuyển nhượng đất để kiếm lời. Chẳng hạn trường hợp Phó trưởng phòng TN&MT có con được giao 480 m2, hiện đã bán một phần diện tích là 200 m2 với giá 280 triệu đồng, trong khi giá kê khai nộp thuế chỉ là 60 triệu đồng).
“Trong đó có những trường hợp là lãnh đạo hoặc người nhà lãnh đạo các cơ quan thuộc Huyện ủy, Ủy ban; có nhiều trường hợp được giao đất nhưng để trống không sử dụng hoặc chuyển nhượng thu chênh lệch” – kết luận thanh tra nêu.
Tương tự, tại TP Kon Tum, còn tình trạng giao đất vượt hạn mức so với quy định của tỉnh, phân lô theo hiện trạng dẫn đến diện tích các lô không đồng đều (quy hoạch chia lô tại Khu tái định cư dự án tuyến tránh TP Kon Tum); giao đất cho 43 trường hợp (Khu đô thị phía Nam cầu Đăk Bla) không thuộc đối tượng tái định cư, nguy cơ thất thu ngân sách…
Hay như tại huyện Ngọc Hồi, qua báo cáo và xác minh 319 trường hợp (danh sách UBND huyện cung cấp), cơ quan thanh tra thấy việc UBND huyện giao đất cho các trường hợp (thuộc Công ty TNHH Một thành viên 732, Binh đoàn 15) không thông qua đấu giá với tổng diện tích đất ở 7,079 ha tại thôn 2 xã Đăk Kan, huyện Ngọc Hồi là vi phạm Luật Đất đai 2013…
Một số người trúng đấu giá cả trăm lô đất
Đối với công tác đấu giá quyền sử dụng đất, Thanh tra Chính phủ cho rằng UBND tỉnh Kon Tum không ban hành quy chế đấu giá cụ thể, gây khó khăn trong việc tổ chức thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất trên địa bàn tỉnh.
Các cuộc đấu giá số lượng người tham gia rất ít, hiệu quả thấp, tỉ lệ tăng sau đấu giá rất thấp (chưa đến 5%), chủ yếu người trúng đấu giá chỉ trả cao hơn giá khởi điểm một bước giá, chưa phát huy được mục tiêu của đấu giá nhằm tăng thu theo hướng tiệm cận giá thị trường; còn để xảy ra vi phạm trong chậm nộp tiền trúng đấu giá nhưng không huỷ kết quả đấu giá, không thu tiền đặt cọc, không xử lý phạt chậm nộp…
Tại hầu hết các dự án đấu giá quyền sử dụng đất trên địa bàn tỉnh Kon Tum, có hiện tượng một số người trúng đấu giá từ hàng chục đến hàng trăm lô đất và chờ thời cơ bán kiếm lời; đất trúng đấu giá để hoang hóa, mất mỹ quan, hạ tầng cơ sở xuống cấp, lãng phí nguồn tài nguyên đất.
Điển hình là 464 lô tập trung tại 10 dự án, khu đất (dự án Khu đô thị phía Nam cầu Đăk Bla, TP Kon Tum; dự án Khu Tây Bắc Duy Tân, phường Duy Tân, TP Kon Tum có 89 lô đất; dự án Khu quy hoạch phường Ngô Mây, TP Kon Tum; dự án đấu giá thôn 6, TT Plei Kần, huyện Ngọc Hồi…) trúng đấu giá, sau đó chuyển nhượng cho người có nhu cầu với giá chuyển nhượng thấp hơn giá trúng đấu giá (có lô đất đã được chuyển nhượng từ hai đến bốn lần).
Thế nhưng cơ quan thuế lại căn cứ vào giá bán trong hợp đồng chuyển nhượng để tính thuế TNCN (2%) và lệ phí trước bạ (0,5%), không áp dụng giá trúng đấu giá đã được UBND tỉnh phê duyệt để làm căn cứ tính thuế, phí.
Việc này thể hiện sự thiếu trách nhiệm, vi phạm Nghị định 65/2013 quy định chi tiết một số điều của Luật thuế thu nhập cá nhân và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế thu nhập cá nhân.
Cùng với đó, hành vi kê khai giá trị chuyển nhượng thấp hơn giá trúng đấu giá có dấu hiệu trốn thuế nhưng các cơ quan chuyên môn, cơ quan thuế không kịp thời tham mưu, xử lý theo thẩm quyền, có nguy cơ làm thất thu ngân sách nhà nước…
