Lợi dụng mô hình bán hàng đa cấp để lừa đảo

Ngày 3-6, thông tin từ Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia (Bộ Công thương), thực hiện thường xuyên công tác kiểm tra việc chấp hành pháp luật trong hoạt động bán hàng đa cấp, thời gian qua Bộ Công thương đã phát hiện, xử phạt nhiều trường hợp vi phạm.

Xử phạt hơn 1 tỉ đồng

Theo đó, cơ quan chức năng đã thu hồi giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp của hơn 20 DN. Từ 67 DN bán hàng đa cấp năm 2016 đến nay cả nước chỉ còn 20 DN có giấy chứng nhận đăng ký bán hàng đa cấp đang hoạt động.

Riêng năm 2023, Bộ Công thương kiểm tra sáu DN, xử phạt vi phạm hành chính đối với năm DN và một người tham gia bán hàng đa cấp với tổng số tiền hơn 1 tỉ đồng.

Năm 2023, số lượng người tham gia bán hàng đa cấp là 768.283 người.

Tổng doanh thu ngành bán hàng đa cấp đạt khoảng 16.866 tỉ đồng, tổng số hoa hồng và các lợi ích kinh tế chi trả cho người tham gia bán hàng đa cấp khoảng 5.846 tỉ đồng. Tổng số thuế đã nộp ngân sách nhà nước khoảng 2.255 tỉ đồng.

Với việc kiểm soát chặt chẽ hoạt động kinh doanh đa cấp của DN được cấp giấy chứng nhận, các đối tượng hoạt động bất chính có xu hướng chuyển sang các hình thức biến tướng. Theo đó, lợi dụng mô hình kinh doanh đa cấp để lừa đảo, trục lợi dẫn đến hoạt động này có diễn biến ngày càng phức tạp.

Đề ra nhiều giải pháp phòng chống, ngăn ngừa từ xa hành vi vi phạm

Mặc dù nhóm đối tượng này không thuộc phạm vi quản lý, Bộ Công thương cũng đã có những giải pháp nhằm hạn chế tối đa thiệt hại cho người dân.

Cụ thể, trên cơ sở đề xuất của Bộ Công thương, Chính phủ đã trình Quốc hội bổ sung Điều 217a Bộ Luật hình sự năm 2017 về tội “Vi phạm quy định về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp”.

Điều này tạo cơ sở pháp lý để phát hiện, xử lý sớm các vụ việc lừa đảo lợi dụng mô hình kinh doanh đa cấp, tránh để thiệt hại xảy ra quá lớn.

Bên cạnh đó, Bộ Công thương đã phối hợp, chuyển thông tin cho cơ quan công an các cấp về các trường hợp có dấu hiệu hoạt động kinh doanh đa cấp không phép, biến tướng để theo dõi. Từ đó tiến đến xử lý hình sự theo quy định tại Điều 217a Bộ luật Hình sự.

Riêng từ đầu năm 2023, Bộ Công thương đã chuyển thông tin chín trường hợp có dấu hiệu kinh doanh đa cấp biến tướng, không phép, cho cơ quan công an để theo dõi và xử lý kịp thời.

Tăng cường cảnh báo trước các biểu hiện của đa cấp biến tướng

Để tiếp tục chấn chỉnh hoạt động kinh doanh đa cấp biến tướng trong thời gian tới, đối với các DN có giấy chứng nhận đăng ký hoạt động kinh doanh đa cấp, Bộ Công thương tích cực thanh tra, kiểm tra nhằm nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật của DN. Đồng thời phát hiện xử lý kịp thời các DN hoạt động biến tướng.

Đối với các hình thức biến tướng không thuộc phạm vi quản lý, Bộ Công thương tăng cường cảnh báo để nâng cao nhận thức của người dân trước các biểu hiện của đa cấp biến tướng.

Đồng thời phối hợp với các bộ ngành, lực lượng liên quan, đặc biệt là cơ quan công an, xử lý nghiêm minh các trường hợp vi phạm, nâng cao tính răn đe và ngăn ngừa sớm các hệ lụy xấu cho xã hội.