Chiều 24-5, sau một tuần xét xử và nghị án kéo dài, TAND TP Hà Nội tuyên án 17 bị cáo trong vụ án liên quan đến loạt sai phạm xảy ra tại Tổng công ty Máy động lực và Máy nông nghiệp Việt Nam (VEAM), Công ty Vận tải Thương mại VEAM (Vetranco).
Gây thiệt hại hàng trăm tỉ đồng
16 bị cáo cùng bị tuyên phạm tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây hậu quả nghiêm trọng. Trong đó, ông Trần Ngọc Hà (cựu chủ tịch HĐTV, cựu tổng giám đốc VEAM) bị tòa tuyên phạt 11 năm tù, Lâm Chí Quang (cựu tổng giám đốc VEAM) tám năm tù, Vũ Từ Công (cựu kế toán trưởng VEAM) sáu năm tù, Đào Quốc Việt (cựu giám đốc Vetranco) 13 năm tù, Trần Quang Tiến (cựu chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn Đại Nam) 16 năm tù.
11 bị cáo còn lại bị tuyên phạt từ 24 tháng tù nhưng cho hưởng án treo đến chín năm tù.
 |
Cựu chủ tịch Trần Ngọc Hà cùng các bị cáo nghe tòa tuyên án. Ảnh: UYÊN TRANG |
Bị cáo duy nhất bị tuyên phạm tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng là Nguyễn Văn Khôi (cựu trưởng Ban kiểm soát, thành viên HĐTV VEAM) với mức án 30 tháng tù nhưng cho hưởng án treo.
Theo nội dung vụ án, VEAM trực thuộc Bộ Công Thương, do Nhà nước sở hữu hơn 88% vốn. Vetranco là công ty con thuộc VEAM, do VEAM sở hữu 51% vốn.
Từ năm 2011 đến 2013, VEAM bảo lãnh thanh toán ngân hàng trái quy định cho Vetranco vay tổng số tiền 193 tỉ đồng. Quá trình kinh doanh, Vetranco không thể tự trả tiền cho ngân hàng, dẫn tới VEAM thiệt hại hơn 65 tỉ đồng.
Ngoài ra, VEAM còn chi tiền để đầu tư vào hai dự án sản xuất máy kéo hạng trung và phát triển sản phẩm ô tô tay lái bên phải để xuất khẩu sang Sri Lanka với tổng số tiền hơn 66 tỉ đồng. Do hai dự án này đều bị dừng triển khai giữa chừng, VEAM không thể thu hồi, dẫn đến thiệt hại số tiền nêu trên.
Đối với Vetranco, năm 2013, công ty này dùng vốn tự có, vốn vay ngân hàng hoặc vay từ VEAM để lấy tiền cho vay trái quy định thông qua các hợp đồng mua bán hàng hóa khống. Do phía vay mất khả năng thanh toán, Vetranco bị thiệt hại hơn 182 tỉ đồng.
Hành vi gây rối loạn thị trường
Theo HĐXX, hành vi của các bị cáo trong vụ án là rất nghiêm trọng, xâm phạm đến trật tự trị an, an toàn quản lý kinh tế cho các doanh nghiệp có vốn nhà nước, gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước, gây rối loạn thị trường.
Hành vi này cũng gây bức xúc trong xã hội, bất bình trong dư luận nhân dân, đòi hỏi phải xử lý nghiêm minh nhằm cải tạo, giáo dục để phòng ngừa tội phạm nói chung, nhất là tội phạm kinh tế trong giai đoạn hiện nay.
“Việc khởi tố, truy tố, đưa các bị cáo ra xét xử và áp dụng mức hình phạt nghiêm là cần thiết để trừng trị những cá nhân đi ngược lại lợi ích của Nhà nước, nhân dân và xã hội…” - HĐXX nhấn mạnh.
Vẫn theo bản án, các bị cáo trong vụ án thực hiện phạm tội với vai trò đồng phạm giản đơn.
Trong đó, ông Trần Ngọc Hà với tư cách là chủ tịch HĐTV (giai đoạn 2011-2014), tổng giám đốc (giai đoạn 2015-2018) đã để cho cấp dưới tại VEAM tham mưu, trình và ký các chứng thư bảo lãnh vay cho Vetranco. Bị cáo cũng là người quyết định chi tiền cho hai dự án máy kéo hạng trung và ô tô tay lái nghịch, để rồi cả hai bị dừng giữa chừng.
Ba hành vi trên của ông Hà gây thiệt hại cho VEAM hơn 127 tỉ đồng, trong đó bị cáo chịu trách nhiệm chính về thiệt hại liên quan đến hai dự án không mang lại hiệu quả.
HĐXX nhận định ông Hà cùng một số bị cáo là cựu lãnh đạo, cán bộ thuộc VEAM và Vetranco nhiều lần thực hiện hành vi vi phạm, chịu tình tiết tăng nặng phạm tội từ hai lần trở lên.
Quá trình điều tra và diễn biến tại phiên tòa, đa số bị cáo đều khai nhận hành vi đã thực hiện. Mặc dù một số bị cáo nhận thức và cho rằng mình không làm sai nhưng HĐXX vẫn đánh giá các bị cáo đã khai báo thành khẩn, có thái độ ăn năn hối cải, được hưởng tình tiết giảm nhẹ.
Riêng cá nhân ông Hà, bị cáo được HĐXX ghi nhận việc gia đình đã tự nguyện nộp 1 tỉ đồng để khắc phục hậu quả, có nhân thân tốt, đạt nhiều thành tích trong quá trình công tác, người thân có công với đất nước…
Ông Trần Ngọc Hà phải bồi thường gần 52 tỉ đồng
Về trách nhiệm dân sự, tòa buộc bị cáo Trần Quang Tiến bồi thường cho Vetranco hơn 182 tỉ đồng. Vetranco có trách nhiệm hoàn trả cho VEAM hơn 137 tỉ đồng.
Cùng với đó, ông Trần Ngọc Hà bị buộc phải bồi thường cho VEAM gần 52 tỉ đồng trong tổng số hơn 66 tỉ đồng là thiệt hại mà bị cáo cùng các đồng phạm gây ra tại hai dự án máy kéo hạng trung và ô tô tay lái nghịch. Tòa cũng quyết định tiếp tục kê biên một số tài sản là nhà đất và cổ phiếu của bị cáo này.
