Báo cáo công bố ngày 25-10 của Văn phòng Nghiên cứu ngân sách Quốc hội Mỹ (không phải cơ quan trực thuộc Quốc hội) ghi nhận: Tầng lớp giàu nhất ở Mỹ chỉ chiếm 1% nhưng mức tăng thu nhập ròng bình quân hộ gia đình giữa năm 1979-2007 lên đến 275%.
Cùng kỳ, thu nhập của tầng lớp khá giả (19%) tăng 65%, của tầng lớp giữa thang thu nhập (60%) tăng gần 40% và của tầng lớp nghèo (20%) chỉ tăng 18%.
Tình trạng bất bình đẳng giữa 1% người giàu và 99% còn lại chính là động lực biểu tình của phong trào Chiếm Wall Street. Vậy 1% tầng lớp giàu có được ưu đãi như thế nào?
Vay tiền miễn phí: Người bình thường vay tiền ở Mỹ phải trả lãi suất theo giá thị trường. Trong khi đó, ông Lloyd Blankfein, Chủ tịch Tập đoàn Tài chính Goldman Sachs và ông Jamie Dimon, Chủ tịch Tập đoàn Tài chính JPMorgan & Co, lại được vay hàng tỉ USD từ Cục Dự trữ liên bang với lãi suất 0%.
Cảnh sát bắt giữ người biểu tình thuộc phong trào Chiếm Denver (bang Colorado) ngày 29-10. Ảnh: AP
Kế hoạch làm ăn hiện nay của các ngân hàng được chính phủ Mỹ cho là “quá lớn để sụp đổ” vẫn là tiếp tục phụ thuộc vào tiền chính phủ và sử dụng các thủ thuật kế toán gian dối để đánh bóng bảng cân đối kế toán.
Ân xá tín dụng: Người bình thường quên trả vài USD trên thẻ tín dụng hay chậm thanh toán tiền trả góp mua nhà, lãi suất sẽ đột ngột tăng lên. Trong khi đó, các công ty tài chính và ngân hàng tư nhân như Citigroup và Bank of America dù thua lỗ vẫn được nhận hàng trăm tỉ USD từ chính phủ theo chương trình bảo lãnh thanh khoản tạm thời.
Các ngân hàng “quá lớn để sụp đổ” đã gián tiếp được chính phủ dùng uy tín đứng ra bảo lãnh, nhờ đó họ vay với lãi suất rẻ hơn các ngân hàng địa phương nhỏ.
Ngân hàng lớn được “bảo kê”: Mỗi khi ngân hàng lớn vỡ nợ vì đầu tư vô trách nhiệm thì đều được chính phủ giải cứu. Các công ty tài chính ở Wall Street đã có thói quen xin tiền mỗi khi làm ăn thất bại để rồi chính phủ và người nộp thuế phải gánh chịu hậu quả.
Thuế thấp: Năm 2008, Goldman Sachs báo cáo thu lợi nhuận 2,9 tỉ USD và thưởng tiền cho các nhà quản lý 10 tỉ USD nhưng chỉ trả 14 triệu USD thuế (1%). Năm ngoái, Bank of America thậm chí không trả một xu tiền thuế. Citigroup và CIT cũng thế. Thậm chí hãng ô tô General Motors mua lại công ty tài chính AmeriCredit cũng được ăn theo chế độ ưu đãi thuế. Ước tính trong 10 năm tới, General Motors không phải trả đồng thuế nào.
Gây khủng hoảng không bị bỏ tù: Đến nay số người từ nhóm 99% (trừ 1% người giàu) bị bỏ tù chiếm 2,3 triệu người. Trong khi đó, người đầu cơ gây khủng hoảng tài chính thế giới bị bắt là con số 0.
Trong ba năm qua, hàng triệu người bị tịch thu nhà. Trong hầu hết các vụ tịch thu nhà, ngân hàng trả tiền cho cảnh sát và thẩm phán. Chỉ cần trả góp chậm vài kỳ tiền nhà, cảnh sát có thể xuất hiện.
| Điều đáng nói là hệ thống ngân hàng lại không được kiểm soát chặt chẽ. Chỉ khoảng 1.000 nhân viên Ủy ban Chứng khoán và sàn giao dịch Mỹ cùng một ít nhân viên FBI kiểm soát hệ thống tài chính. Trong khi đó, số cảnh sát giải tán phong trào biểu tình Chiếm Wall Street còn nhiều hơn số cảnh sát điều tra giới ngân hàng. |
QUANG MINH (Mỹ)
